Το είπε ή όχι; Και αν το είπε, πώς το είπε;

Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση,

Iδού, λοιπόν, τα ερωτήματα που τίθενται επ΄εσχάτων σχετικά με ένα απόφθεγμα που αποδίδεται στον λαοφιλή ιεραπόστολο και αφυπνιστή του υπόδουλου Γένους, τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.

Το περιβόητο εκείνο «Tον Πάπα να καταράσθε» ! Και το οποίο αναμασάται διαρκώς σε κηρύγματα, ομιλίες, βιντεοσκοπημένα σχόλια, βιβλία και αντιρρητικά άρθρα «Λατινοφάγων» Ιεραρχών, Πρεσβυτέρων, Μοναχών, Πανεπιστημιακών και παντός είδους κληρικών και λαϊκών ιστολόγων, στα πλαίσια της αντιπαπικής φρενίτιδας που μαίνεται, εδώ και πολύ καιρό, στους θεμελιοκρατικούς κύκλους του Ελλαδικού Εκκλησιαστικού χώρου.

Ήρκεσε ένας νουνεχής, προσγειωμένος και άνευ παρωπίδων Ιεράρχης, ο Μητροπολίτης Αργολίδος Νεκτάριος, να ισχυρισθεί ότι το κέλευσμα αυτό δεν είχε αρθρωθεί από τον Πατροκοσμά, αλλά από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος Ιωάννη Κωλέττη, για να αρχίσει πάραυτα μία οξεία αντιπαράθεση περί του αν είναι γνήσια ή νόθα η επίμαχη αυτή φράση που απαντά στα διδάγματα Κοσμά του Αιτωλού!

Τοιουτοτρόπως είδαμε, άλλους μεν να ομνύουν μανιωδώς ότι ο αφορισμός αυτός είναι γνήσιος, σωζόμενος μάλιστα σε δύο εκδοχές, στην ελληνική και στην αλβανική (με μερικές παραλλαγές η δεύτερη), έτερους δε, να ισχυρίζονται με επιστημοσύνη και βεβαιότητα πως η φράση είναι νόθα και ότι αποτελεί πονηρό επινόημα του Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτη, ο οποίος σ΄ένα σύγγραμμά του περί Αγίου Κοσμά, θεώρησε σκόπιμο να ενσφηνώσει σε ένα κείμενο του Αγίου την αρά του Κωλέττη. Kαι τούτο, προκειμένου όπως προσδώσει κάποιο «πατερικό έρεισμα» στον αντιπαπικό του αγώνα!

Τελικά, εξεστόμισε ο Πατροκοσμάς το περίφημο αυτό «να καταράσθε τον Πάπα» ή όχι; Και αν το είπε, σε ποιάν εκδοχή το είπε; Την ελληνική ή την αλβανική; Προσωπικά τείνω να συνταχθώ με όσους φρονούν ότι η προτροπή αυτή είναι εμβόλιμη. Από ποίον, Κύριος οίδε! Διότι είναι αδιανόητο να φαντασθεί κανείς ότι ο πεπαιδευμένος στην περιώνυμη Αθωνιάδα Σχολή (της εποχής εκείνης!), και μαθητής Ευγενίου του Βουλγάρεως, Κοσμάς ο Αιτωλός, να μην είχε ποτέ αναγνώσει την προς Ρωμαίους Επιστολή και να αγνοούσε την ρητή επιταγή του Αποστόλου των εθνών Παύλου «Ευλογείτε και μή καταράσθε» (Ρωμ. 12,14). Ή, ακόμη, να μην γνώριζε την μακρόθυμη εκείνη ευχή του Μεγάλου Αποδείπνου, με την οποία ικετεύουμε τον Θεό να συγχωρεί «τους μισούντας και αδικούντας ημάς»! 

Εκείνο, όμως, το οποίο ενοχλεί στην διελκυστίνδα αυτή, δεν είναι το τι είπε ή δεν είπε Κοσμάς ο Αιτωλός περί του Πάπα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσθηκε ένας σώφρων Ορθόδοξος Ιεράρχης, επειδή είχε το θάρρος να εκφράσει μια γνώμη. Και ναι μεν, μπορεί κατά τινα τρόπον να ερμηνευθούν οι αγενείς και χυδαίες κατά του Μητροπολίτου Αργολίδος επιθέσεις που αναρτήθηκαν σε ιστολόγια αποκομμένων από το σώμα της Εκκλησίας παρασυναγωγών, οργανώσεων ή ελευθέρων σκοπευτών. Διότι, στο κάτω-κάτω, υπερασπίζονταν τα «χωράφια» τους! Αλλά, ακατάληπτη και λίαν προβληματική παραμένει η οποιαδήποτε εκ των ένδον και από το περιβάλλον ενός Ιεράρχου προερχόμενη κατά μέτωπο επίθεση, εναντίον κάποιου άλλου Ιεράρχου της Εκκλησίας. 

Μια από τις πλέον βάναυσες επιθέσεις κατά του Μητροπολίτου Αργολίδος, ήταν εκείνη η οποία προήλθε από τον κάλαμο κληρικού, στενού συνεργάτου ενός Επισκόπου, που θεωρείται σημαιοφόρος του αντιαιρετικού αγώνος. Σε μια φλύαρη δεκαεξασέλιδη φύρδην μίγδην «απανταχούσα» του, εν λόγω κληρικός δεν δίστασε να χαρακτηρίσει, με ουκ ολίγη έπαρση, τον Μητροπολίτη Νεκτάριο «αδιάβαστο», «αθεολόγητο», «ακριβές αντίγραφο και υπόδειγμα Οικουμενιστή Επισκόπου», που προβάλλει «σαθρά» επιχειρήματα προκειμένου να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του, και δεν διστάζει να προβαίνει στην «νόθευση της (περί Πάπα) προφητείας του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού», ή στην «κολόβωση» ρημάτων του Αγίου Μάρκου του Ευγενικού.

Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής. Πώς, δεκαπέντε, μόλις, μέρες μετά την εξαπόλυση μιας εγκυκλίου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της κατά Ελλάδα Εκκλησίας περί συνετής χρήσεως ιστοσελίδων εκ μέρους «παντός βαθμού» κληρικών και μοναχών, (εγκυκλίου που δεν αποτελούσε ποσώς «φίμωτρο», ως ελέχθη, αλλά μάλλον πρόσκληση σε κοσμιότητα και αυτοσυγκράτηση), πώς, λοιπόν, ένας Ιεράρχης ανέχεται (αν δεν ευλογεί) μιαν απρεπέστατη και ταπεινωτική συμπεριφορά κληρικού του, έναντι ενός συνεπισκόπου του;

Παρόμοια φαινόμενα, αν μη τι άλλο, δηλώνουν πως «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας» (Σαίξπηρ, «Άμλετ»).