του Ηλία Κουσκουβέλη
Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων, πρώην Πρύτανη στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Πέρα από την ανθρώπινη και τραγική διάσταση της πτώσης του αιγυπτιακού αεροσκάφους, υπάρχει και η διεθνοπολιτική διάσταση, με ελληνικό ενδιαφέρον, που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη.
Όχι, δεν αναφέρομαι στην πιθανότητα η νέα αεροπορική καταστροφή να είναι αποτέλεσμα τρομοκρατικής δράσης. Η σκέψη μου πηγαίνει κατευθείαν και καταρχάς στο θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και της οριοθέτησής της μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Το σημείο του τραγικού γεγονότος και ο χώρος στον οποίο έγιναν και θα συνεχίσουν να γίνονται οι έρευνες είναι εκεί περίπου που κατά τη γειτονική Τουρκία φθάνει η δική της ΑΟΖ και, μάλιστα, σαν σφήνα έρχεται να διαχωρίσει την ελληνική από την αιγυπτιακή και από την κυπριακή.
Και επειδή η ΑΟΖ, ως νομική έννοια, συνδέεται με συγκεκριμένα κυριαρχικά δικαιώματα στη θάλασσα (στην επιφάνεια και κυρίως στον υδάτινο όγκο, εμμέσως δε και στο υπέδαφος), αλλά και, σε κάποιες περιπτώσεις, με θέματα εναερίου χώρου, η ταχύτατη αντίδραση των ελληνικών αρχών, η ενεργός παρουσία των δυνάμεων Έρευνας και Διάσωσης (Search and Rescue – SAR) και η συνεργασία τους με τις αιγυπτιακές δυνάμεις αποδεικνύουν:
πρώτον, ότι φυσιολογικά η Ελλάδα πρέπει και μπορεί στον συγκεκριμένο χώρο να ασκήσει αποτελεσματικά τα συγκεκριμένα δικαιώματα·
δεύτερον, ότι φυσιολογικός της γείτονας, λόγω και της ύπαρξης κοινών ορίων F.I.R. (Flight Information Region), είναι η Αίγυπτος.
Η ετοιμότητα όμως, η ταχύτατη αποστολή ελληνικού C-130, η άμεση έκδοση της ΝΟΤΑΜ (Notice to Airmen) καθώς και η έντονη παρουσία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων δείχνουν και κάτι ακόμη: την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα της Ελλάδας στα όρια της περιοχής ευθύνης της για Έρευνα και Διάσωση. Τούτο έχει μεγάλη σημασία διότι, υπενθυμίζω, η Τουρκία έχει επανειλημμένα και ανεπιτυχώς προσπαθήσει να αμφισβητήσει τα εν λόγω δικαιώματά μας, όχι στα όρια της ελληνικής περιοχής ευθύνης, αλλά στη μέση του Αιγαίου (δηλαδή «μέσα στο σπίτι μας»..!). Όμως, στο συγκεκριμένο τραγικό συμβάν και στις πολύωρες έρευνες, πουθενά οι Τούρκοι..!
Υπάρχει όμως και μία άλλη διάσταση που θα πρέπει να σκεφτούμε και να μην ξεχνούμε. Όχι διότι θα πρέπει να ασπασθούμε την θουκυδίδεια και από το στόμα του Περικλή βγαλμένη φράση «μέγα το της θαλάσσης κράτος», αλλά διότι, ως έκταση, η Ελλάδα με τον θαλάσσιο χώρο της είναι τουλάχιστον τριπλάσια, ενώ η στρατηγική της αξία υπερπολλαπλασιάζεται. Με δεδομένη δε την προοπτική αύξησης της ναυτικής ισχύος της Αιγύπτου και του Ισραήλ, τη συνεργασία μεταξύ τεσσάρων κρατών, και ειδικά τη σημερινή συνεργασία ελληνικών και αιγυπτιακών δυνάμεων, είναι προφανές ότι η ΝΑ Μεσόγειος μπορεί να γίνει ο χώρος συνεργασίας των μη αναθεωρητικών δυνάμεων της περιοχής.
Υ.Γ. Δεν ξέρω τι ονειρεύεται ή τι θα κάνει ο νέος Πρωθυπουργός της Τουρκίας, αλλά ο απελθών, που αλαζονικά ονειρευόταν μία μεγαλόπνοη θαλάσσια στρατηγική για την Τουρκία, μάλλον, όπως και στην εξάπλωση της τουρκικής επιρροής στη Συρία και στον αραβικό κόσμο, δεν πέτυχε και σε αυτόν τον τομέα…
και επέλεξε Το προσθήκη στην αρχική σελίδα Έπειτα άνοιξε την εφαρμογή .