Moody’s Analytics: Τα τρία σενάρια για την ανάπτυξη-Τι “βλέπει” για τουρισμό-εκλογές

Μετά από δύο χρόνια κρίσης COVID-19, το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας βρίσκεται οριακά πάνω από το προ της πανδημίας επίπεδό του και ενώ η οικονομία προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και να κινηθεί προς την επέκταση, μια άλλη διεθνής κρίση έχει φτάσει: Η εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί σημαντική απειλή για την παγκόσμια οικονομία και ήδη πολώνει την ελληνική κοινή γνώμη.

Οπως σημειώνει στη σχετική έκθεση ο οικονομολόγος και assistant director της Moody’s Analytics, Michael Grammatikopoulos, η εισβολή στην Ουκρανία θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στον πληθωρισμό της Ελλάδας και θα συντρίψει το διαθέσιμο εισόδημα. Η διάρκεια και το μέγεθος των ενεργειακών κραδασμών σημαίνει ισχυρή μετακύλιση στις τιμές γενικότερα. Σε συνδυασμό με την ανοδική πίεση στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων, ο ετήσιος πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 8% το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, όπως εκτιμά. Παράλληλα, οι μισθολογικές πιέσεις θα αλλάξουν τη δυναμική το 2023 καθώς οι εργαζόμενοι θα διαπραγματεύονται για την επιστροφή της χαμένης αγοραστικής τους δύναμης. Η Moody’s Analytics προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στη χώρα θα κλείσει στο (σχεδόν) ρεκόρ του 7,7% το 2022 πριν ομαλοποιηθεί το 2023 στο 3% και στη συνέχεια συγκλίνει στον στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Η στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία μείωσε την πρόβλεψή μας για την αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ για το 2022 σε 4,5%, η οποία είναι 0,8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από το βασικό επίπεδο του Φεβρουαρίου. Οι προοπτικές για την τουριστική περίοδο το 2022 είναι λιγότερο ρόδινες.

Ο τουρισμός
Παρόλο που ο τουριστικός κλάδος ξεπέρασε τις προσδοκίες το 2021, θα εμφανιστούν προκλήσεις λόγω των διεθνών πληθωριστικών πιέσεων και της ουκρανικής κρίσης. Σχεδόν το ένα τέταρτο της πτώσης της αύξησης του ΑΕΠ σε σύγκριση με το βασικό σενάριο του Φεβρουαρίου προέρχεται από την υπόθεση μηδενικών τουριστικών αφίξεων από τη Ρωσία, η οποία μεταφράζεται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα το 2022. Η υπόθεση αυτή είχε ενσωματωθεί στις προβλέψεις μας του Μαρτίου, τονίζει η Moodys.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Moody’s: Αναβάθμισε έξι ελληνικές τράπεζες

Bloomberg: Τι σημαίνει η αναβάθμιση της Moody’s για την Ελλάδα

Έτσι, στο βασικό σενάριο, η αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ παραμένει πάνω από τη δυναμική του μέχρι το 2024. Μετά από υπερθέρμανση για πέντε χρόνια, η ελληνική οικονομία βλέπει τον ετήσιο πληθωρισμό της γύρω από τον στόχο της ΕΚΤ έως το 2026, ενώ η ανεργία φτάνει στο “φυσιολογικό” της επίπεδο. Η ισχυρή ανάπτυξη και η εμπιστοσύνη από τις αγορές αντικατοπτρίζονται στις αποδόσεις των ομολόγων, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να δανείζεται με χαμηλό επιτόκιο και να ομαλοποιήσει το χρέος της. Μέχρι το τέλος του 2024, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θα υποχωρήσει κάτω από το 170% και το έλλειμμα θα πλησιάσει το μηδέν. Το ΑΕΠ αυξάνεται 4,5% το 2022 και 2,8% το 2023.

Στο αισιόδοξο σενάριο, η στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία επιλύεται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν. Οι κυρώσεις σταματούν γρήγορα, υποστηρίζοντας τις προμήθειες βασικών εμπορευμάτων από τη Ρωσία. Η πλήρης εξασθένιση της πανδημίας και των γεωπολιτικών εντάσεων οδηγεί σε ισχυρή ανάκαμψη της ζήτησης, ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών, που τροφοδοτείται από τα νοικοκυριά που ξοδεύουν τις πλεονάζουσες αποταμιεύσεις τους. Σε αυτό το σενάριο, το ελληνικό ΑΕΠ αυξάνεται κατά 5,7% το 2022 και 3,9% το 2023.

Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο της Moody’s Analytics, η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας επιδεινώνεται σημαντικά και συνεχίζεται για περισσότερο από το αναμενόμενο. Η απειλή μιας μεγάλης διακοπής του παγκόσμιου εφοδιασμού εμπορευμάτων διατηρεί τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου υψηλές για την Ευρώπη, προκαλώντας την επιτάχυνση των ρυθμών πληθωρισμού. Μια νέα παραλλαγή της COVID-19 εμφανίζεται τον χειμώνα και προκαλεί επιστροφή στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Η πολιτική αστάθεια προκαλεί πολλαπλούς γύρους εκλογών που πλήττουν την οικονομία το 2023 και αυξάνουν σημαντικά το κόστος του χρέους. Τα νοικοκυριά, αντί να ξοδεύουν τις αποταμιεύσεις, μειώνουν σημαντικά τις δαπάνες. Οι αρνητικές επιπτώσεις στον πλούτο από τις πτώσεις στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αποτρέπουν περαιτέρω τους Ευρωπαίους από το να δαπανούν. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το ελληνικό ΑΕΠ αυξάνεται μόνο κατά 1,9% το 2022 και συρρικνώνεται 1,5% το 2023.

Οι επενδύσεις “τρέχουν”
Πάντως η Moody’s Analytics υπογραμμίζει πως η Ελλάδα γνώρισε δύο επιτυχημένα χρόνια όσον αφορά τις επενδύσεις και αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί. Ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ ήταν περίπου 10% πριν από την πανδημία. Υπολογίζεται ότι ήταν 13% στο τέλος του 2021. Παρά την ανοδική τάση, οι επενδύσεις εξακολουθούν να υστερούν. Πριν από την οικονομική κρίση, ο λόγος των επενδύσεων προς το ΑΕΠ ήταν περίπου 20%.

Εκλογές 2023
Από την αυγή της οικονομικής κρίσης, οι Έλληνες πολιτικοί είναι οπαδοί των πρόωρων εκλογών, τονίζει ο οίκος. Ένας τρόπος για να αξιοποιήσουν τη δυναμική και να επηρεάσουν τα εκλογικά αποτελέσματα, οι πρόωρες εκλογές ήταν ωστόσο επιζήμιες για την οικονομία της χώρας, καθώς σηματοδοτούσαν πολιτική αστάθεια και είχαν σοβαρά αρνητικό αντίκτυπο στις επενδύσεις.

Εάν, υπογραμμίζει η Moody’s, ο K. Μητσοτάκης μπορέσει να σταθεροποιήσει ή και να αυξήσει τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις, οι πρόωρες εκλογές θα μπορούσαν να αποφευχθούν και οι Έλληνες θα προσέλθουν στις κάλπες το 2023. Χωρίς τις έδρες μπόνους, ο νικητής αυτών των εκλογών πιθανότατα θα πρέπει να κερδίσει την υποστήριξη της αντιπολίτευσης για μια κυβέρνηση συνασπισμού ή να αντιμετωπίσει εκλογές δεύτερου ή ακόμη και τρίτου γύρου. Εάν υπάρξει δεύτερος γύρος, υποθέτουμε ότι οι Έλληνες θα θέλουν να αποφύγουν τις αέναες εκλογές που θα πλήξουν περαιτέρω την οικονομία. Ένας τρίτος γύρος είναι επομένως ένας σημαντικός κίνδυνος, σημειώνει ο οίκος. Αν όμως υπάρξει τρίτος γύρος, οι οικονομικές προοπτικές για το 2023 θα αλλάξουν σημαντικά με καθοδικές πιέσεις στο ΑΕΠ λόγω της αβεβαιότητας, των υψηλότερων επιτοκίων και του δημόσιου χρέους, καταλήγει η Moody’s.