Το ISIS και οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση του

Γράφει η Δάφνη Νούση, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

Ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν πολύ την διεθνή κοινότητα ειδικά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι το φαινόμενο της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Με αφορμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις του ISIS στο Παρίσι, το ζήτημα αυτό επανήλθε δραματικά στο προσκήνιο έχοντας προκαλέσει το ενδιαφέρον και την ανησυχία της διεθνούς κοινής γνώμης.

Το Παρίσι επιλέχθηκε ως στόχος των τρομοκρατικών επιθέσεων από τους Τζιχαντιστές για πολλούς λογούς. Οι σημαντικότεροι είναι οι εξής:

1)Καταρχάς, οι Γάλλοι λίγο καιρό πριν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις είχαν πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές κατά του ISIS. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι αφενός στόχευαν στο να πειθαναγκάσουν την γαλλική κοινή γνώμη να ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση της για αποχώρηση από τον αντιτρομοκρατικό συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ καθώς επίσης και να αποθαρρύνει την συμμετοχή άλλων κρατών από το να συμμετάσχουν στον ίδιο συνασπισμό. Παρ’ όλα αυτά όπως αποδείχθηκε τέτοιες ενέργειες μπορεί να φέρουν εντελώς αντίθετα αποτελέσματα όπως στην περίπτωση της Γαλλίας η οποία ενέτεινε τους βομβαρδισμούς στην Συρία στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι.

2)Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της Γαλλίας είναι Μουσουλμάνοι (υπολογίζετε περίπου το 5-10%) και το 1/3 εξ’ αυτών ζει στο Παρίσι. Είναι κυρίως Σουνίτες Μουσουλμάνοι, και είναι πιο επιρρεπείς στον προσηλυτισμό (convert) και στρατολόγηση (recruitment) από εξτρεμιστικές Σουνιτικές οργανώσεις όπως η Al Qaeda και το ISIS. Αυτά τα δεδομένα βοηθούν τους υποψήφιους τρομοκράτες οι οποίοι δεν είναι Γάλλοι πολίτες ( διότι υπάρχουν και Γάλλοι Μουσουλμάνοι πολίτες υποψήφιοι τρομοκράτες) να μην γίνονται εύκολα αντιληπτοί διότι αναμιγνύονται με τον εγχώριο Μουσουλμανικό πληθυσμό και συνεργάζονται με το ριζοσπαστικοποιημένο τμήμα του τελευταίου. Επιπλέον εδώ και καιρό οι αστυνομικές και μυστικές υπηρεσίες από διάφορες χώρες τις ΕΕ αναφέρουν ότι ενδεχομένως στις επιθέσεις να εμπλέκονται και Ευρωπαίοι Μουσουλμάνοι πολίτες.

Για να αντιμετωπιστεί το ISIS και η Ισλαμιστική τρομοκρατία γενικότερα χρειάζεται ακόμα στενότερος από τον υπάρχοντα συντονισμό μεταξύ των κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας, των μυστικών υπηρεσιών πληροφοριών (σε HUMINT, SIGINT και IMINT) και των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ωστόσο ο συντονισμός και η συνεργασία δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο στα Δυτικά κράτη που ήδη έχουν στενή συνεργασία αλλά να επεκταθεί και με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν (ένα κράτος που βελτιώνει τη σχέση του με την Δύση). Η Ρωσία και η Κίνα κινδυνεύουν από τη δράση εξτρεμιστικών στοιχείων που υπάρχουν εντός των πολυπληθών μουσουλμανικών μειονοτήτων που κατοικούν εντός της επικράτειά τους. Το Ιράν όντας το ισχυρότερο Σιιτικό κράτος της Μέσης Ανατολής κινδυνεύει από τον Σουνιτικό εξτρεμισμό, ο οποίος θεωρώντας την ηγεσία και τους κατοίκους του Ιράν αιρετικούς, στοχοποιεί κάθε Σιίτη στον Αραβικό κόσμο και δημιουργεί εμπόδια στην αύξηση της Ιρανικής επιρροής στη Μέση Ανατολή. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι τα γεγονότα στο Παρίσι και η εξτρεμιστική δράση των Τζιχαντιστών στην Ευρώπη γενικότερα ενισχύουν ένα τμήμα των Ευρωπαϊκών κρατών εκείνων που εδώ και μήνες αμφισβητούν τη συνθήκη του Σένγκεν.

Η συζήτηση σχετικά με την έμμεση-άμεση προσέγγιση για την αντιμετώπιση του ISIS επανέρχεται στο προσκήνιο. Η έμμεση προσέγγιση προκρίνει την από αέρος υποστήριξη τοπικών χερσαίων δυνάμεων- συμμάχων και οικονομική εξουθένωση του ISIS. Η άμεση προσέγγιση υποστηρίζει κυρίως την Δυτική χερσαία επέμβαση(όπως συνέβη στην περίπτωση του Αφγανιστάν 2001-2014). Το ISIS , το οποίο σε αντίθεση με την Al-Qaeda δίνει σημασία στην κατοχή εδαφικής επικράτειας είναι πιο ευάλωτο σε χερσαία πλήγματα διότι, η απώλεια ζωτικών εδαφών μπορεί να σημάνει και το τέλος του. Για αυτό το λόγο, και δεδομένης της πρόσφατης απώλειας εδαφών του ISIS, τρομοκρατικές επιθέσεις όπως αυτή στο Παρίσι δεν πραγματοποιήθηκαν χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, διότι το ISIS μπορεί έτσι να μετατραπεί σε μια δεύτερη Al-Qaeda στρατολογώντας οπαδούς παγκοσμίως.

Ωστόσο πολλά Δυτικά κράτη θεωρούν πως δεν υπάρχει πλέον περιθώριο να διεξάγουν έναν ακόμη πόλεμο στην Μέση Ανατολή και ότι η στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσουν πρέπει να περιοριστεί στην οικονομική εξουθένωση του ISIS. Γι’ αυτό το λόγο η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία είναι σε στενή συνεργασία για την ανάσχεση της επέκτασης του Ισλαμικού χαλιφάτου. Επιπλέον, και οι ΗΠΑ στηρίζουν ακόμα την έμμεση προσέγγιση, που περιλαμβάνει οικονομική εξουθένωση του ISIS, αεροπορικές επιδρομές, επιχειρήσεις των ειδικών δυνάμεων και τη στήριξη τοπικών συμμάχων και των λεγόμενων «μετριοπαθών» ανταρτών της Συρίας. Ωστόσο, δεν αποκλείεται οι ΗΠΑ να στραφούν μελλοντικά στην άμεση χερσαία επέμβαση όπως και στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν στην περίπτωση εκλογής Ρεπουμπλικάνου Προέδρου το 2016.