Με τον Ταγίπ Ερντογάν η λέξη “ποτέ” δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Ακόμα και όταν την αρθρώνει ο ίδιος.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
Διότι οι διαρκείς τακτικοί ελιγμοί και οι αλλεπάλληλες εναλλαγές φίλων και αντιπάλων μέσα σε λίγους μήνες αποτελούν το κατεξοχήν χαρακτηριστικό του, τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική (χωρίς πάντα να διακρίνει τα κριτήρια της μίας από της άλλης). Αυτό δεν σημαίνει ότι λείπει από την ηγέτη της γείτονος η μακρόπνοη στόχευση, την οποία μάλιστα συχνά αρέσκεται να παρουσιάζει με οραματικούς όρους. Όμως οι εκάστοτε ανάγκες της συγκυρίας τον καθιστούν με έναν ιδιόμορφο τρόπο ευέλικτο.
Αποδεικνύεται αυτό περίτρανα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μας χωρίζει μόλις ένας χρόνος από τότε που ο Ταγίπ Ερντογάν είπε το δικό του “ποτέ” στον Κυριάκο Μητσοτάκη, υποστηρίζοντας δημοσίως ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει “τελειώσει” για αυτόν ως συνομιλητής.
Το κλίμα εκείνο της βαθιάς κρίσης και του… cancelling μοιάζει σαν να ανήκει σε κάποιο μακρινό παρελθόν, καθώς, αρχικά από τους σεισμούς του Φεβρουαρίου και εντονότερα από το καλοκαίρι, με τη διερευνητική συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Βίλνιους, ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας έχει υιοθετήσει (με αξιοσημεώτη για τον ίδιο… πολύμηνη συνέπεια) τη ρητορική του “καζάν-καζάν”, εκφράζοντας την προσδοκία για αμοιβαία επωφελείς διευθετήσεις στα θέματα της διμερούς ατζέντας.
Πράγμα που βεβαίως είναι πολύ διαφορετικό, αξίζει να υπενθυμίζει πάντοτε κανείς, από την υποστολή των πάγιων τουρκικών διεκδικήσεων.
Ρητορική “νέας σελίδας”
“Εφαρμόζουμε την πολιτική μας που στόχο έχει να αυξάνουμε τους φίλους μας και να μειώνουμε τους εχθρούς μας. Δεν βλέπουμε τη διπλωματία ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Είναι φυσικό να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των χωρών. Το κυριότερο είναι η βούλησή μας να το επιλύσουμε πριν μετατραπεί σε αδιέξοδο”, τόνισε χαρακτηριστικά σε ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ την Τετάρτη αναφερόμενος στην επικείμενη επίσκεψή του, χωρίς διανυκτέρευση, στην Αθήνα για τη συνεδρίαση (έπειτα από επταετή διακοπή) του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στις 7 Δεκεμβρίου.
“Διαφωνίες είχαμε χθες και θα τις έχουμε και σήμερα. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βρούμε κοινό έδαφος ως δύο χώρες που μοιράζονται το ίδιο κλίμα και την ίδια θάλασσα. Υπάρχουν πολλά θέματα που όπου μπορούμε να βελτιώσουμε τη συνεργασία μας. Ελπίζω ότι το ταξίδι μας θα οδηγήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας για τις χώρες μας”, πρόσθεσε, πάντα στο ίδιο πνεύμα, ο Τούρκος πρόεδρος.
Ιεράρχηση των μετώπων
Προφανώς παίζει σημαντικό ρόλο ότι έχουν μεσολαβήσει οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία − και άρα ο Ερντογάν γνωρίζει ότι, αν επιθυμεί συνομιλητή στην Αθήνα, αυτός θα λέγεται “Μητσοτάκης”. Κυρίως, όμως, οι επιλογές του Τούρκου προέδρου προσδιορίζονται από την ανάγκη ιεράρχησης των διαφορετικών μετώπων εξωτερικής πολιτικής που βρίσκονται ανοιχτά μπροστά του.
Από αυτή την άποψη, αποκαλυπτική υπήρξε η υπό τον Ερντογάν μακρά συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας το απόγευμα της Τετάρτης. Το ανακοινωθέν του Συμβουλίου αναφέρει ότι η Τουρκία εφαρμόζει μια “στρατηγική εξάλειψης απειλών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, επικεντρώνοντας στο Ιράκ και τη Συρία”, με την καταπολέμηση της “τρομοκρατίας”, όπως προσδιορίζει η Άγκυρα το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν και το δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν, να αναδεικνύεται σε πρώτη προτεραιότητα. Το ίδιο κείμενο στέκεται επίσης, όπως είναι λογικό, στην κρίση της Γάζας, στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, στην ειρηνευτική διαδικασία Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, χωρίς ωστόσο καμία αναφορά στα δύο κλασικά αντικείμενα τουρκικού ενδιαφέροντος, που είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό.
Ελπίζει, συνεπώς, κανείς ότι αυτή η εκκωφαντική σιωπή συνιστά προεργασία για μια ανέφελη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας και όχι, λ.χ., για μια επανάληψη της επεισοδιακής επίσκεψης Ερντογάν το 2017 και το επιθετικό άνοιγμα on camera όλης της ατζέντας κατά τη συνάντηση του φιλοξενούμενου με τον τότε ομόλογό του, Προκόπη Παυλόπουλο. Αν και οι πρόσφατες εξίσου επεισοδιακές κοινές δηλώσεις του Ερντογάν με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο επιβάλλουν πάντοτε μια επιφύλαξη.
Η ανάγκη αντισταθμιστικών κινήσεων προς τη Δύση
Στο “χρηματιστήριο Ερντογάν” οι τριβές με την ελληνική πλευρά εμφανίζονται να έχουν στην παρούσα φάση περιορισμένη αξία. Αντιθέτως, η καλλιέργεια κλίματος “ήρεμων νερών” διευκολύνει την εικόνα της γείτονος στη Δύση, σε μια στιγμή κατά την οποία ο Τούρκος πρόεδρος περνά “εξετάσεις” ως προς τη μετεκλογική στροφή του στη νομισματική ορθοδοξία (πρβ. την απρόσμενη αύξηση των επιτοκίων στο 40%), με αποτέλεσμα των τόνωση των συναλλαγματικών αποθεματικών της Τουρκίας.
Επιπλέον, σε ιδιαίτερα λεπτή φάση βρίσκεται το παζάρι με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για την προμήθεια αντιστοίχως μαχητικών F-16 ή εναλλακτικά βρετανο-γαλλο-γερμανικών Eurofighter, συμπαρασύροντας την προοπτική ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η οποία, για προφανείς διαπραγματευτικούς λόγους, γνωρίζει νέες “διαδικαστικές” καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά την επικύρωσή της από την Άγκυρα.
Από αυτή την άποψη, διόλου τυχαίο δεν είναι το timing της έγκρισης από την Κομισιόν, προς εξέταση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, της έκθεσης για το μέλλον των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας, την οποία εκπόνησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ, η οποία διευκολύνει τη θέση των Αθηνών, συναρτώντας την πρόοδο περί τα ευρωτουρκικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δηλ. προσφέροντας στη διαπραγμάτευση της 7ης Δεκεμβρίου ένα επιπλέον “καρότο” (ή “μαστίγιο”).
Επιπλέον, το ανέβασμα των τόνων του Ερντογάν έναντι του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Βενιαμίν Νετανιάχου, τον οποίο χαρακτήρισε “σφαγέα της Γάζας”, ζητώντας την παραπομπή του στη διεθνή ποινική δικαιοσύνη, επιβάλλει αντισταθμιστικές κινήσεις “υπευθυνότητας” και “διαλλακτικότητας” απέναντι σε δυτικά ακροατήρια που τον υποψιάζονται ως πάτρωνα της Χαμάς. (Το πώς πραγματικά πολιτεύεται ο Ερντογάν το φωτίζει πάντως αποκαλυπτικά το ότι έχει αποφύγει κάθε συζήτηση για διακοπή των οικονομικών σχέσεων με το Ισραήλ, όταν το 40% των ενεργειακών αναγκών του εβραϊκού κράτους, άρα και της πολεμικής του μηχανής, καλύπτεται από αζερικό πετρέλαιο εξαγόμενο από τουρκικούς λιμένες).
Του Κώστα Ράπτη/capital.gr
και επέλεξε Το προσθήκη στην αρχική σελίδα Έπειτα άνοιξε την εφαρμογή .