Γ. Στουρνάρας: Να μετατρέψουμε την κλιματική αλλαγή από απειλή σε ευκαιρία

Τα τελευταία χρόνια επιστήμονες και ειδικοί συνεχώς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας μας για τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Αυτές τις προειδοποιήσεις πρέπει να [τις λάβουμε σοβαρά υπόψη και να τις αξιοποιήσουμε, ώστε να μετατρέψουμε την κλιματική αλλαγή από απειλή σε ευκαιρία επισημαίνει ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας σε άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Handelsblatt.
Επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι παρεμβάσεις πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για την υιοθέτηση μιας συντονισμένης προσέγγισης και απέναντι στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής – μια ευκαιρία να επανασχεδιαστεί η αναπτυξιακή πορεία με γνώμονα την απουσία αποκλεισμών, τη βιωσιμότητα και την ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα, σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, τη Συμφωνία των Παρισίων, αλλά και το καθήκον μας προς τις επόμενες γενιές.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία και κοινωνία ανακάμπτουν από την πανδημία, μπορούν να εφαρμοστούν κλιματικές πολιτικές για την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη δημιουργία ανθεκτικών υποδομών, με τρόπο που θα στηρίζει την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση και θα περιορίζει τις εισοδηματικές ανισότητες. Κατά τα προσεχή έτη, θα πραγματοποιηθούν τεράστιες επενδύσεις προκειμένου η παγκόσμια οικονομία να ανακάμψει από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19.
Προς αυτή την κατεύθυνση, έχει ήδη προβλεφθεί ότι από τους πόρους του προγράμματος Next Generation EU το 30% θα διοχετευθεί σε δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής, επιπλέον των πόρων που διατίθενται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να γίνουν μόνιμα χαρακτηριστικά της απόκρισής μας στην κλιματική αλλαγή. Οι τωρινές μας αποφάσεις θα διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των κοινωνιών μας.
Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης. Η ενθάρρυνση της πράσινης χρηματοδότησης είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης [δηλ. της ενοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών]. Η μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερη ως προς τον άνθρακα θα απαιτήσει επαρκή πράσινη χρηματοδότηση. Για παράδειγμα, η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το κλίμα και την ενέργεια θα απαιτήσει περίπου 330 δισεκ. ευρώ ετησίως έως το 2030. Η χρηματοπιστωτική ενοποίηση μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ θα δημιουργήσει επενδυτικές ευκαιρίες και διαφοροποίηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων πέραν των εθνικών συνόρων. Επί του παρόντος, τα πράσινα ομόλογα είναι πιο πιθανόν να διακρατούνται διασυνοριακά από ό,τι άλλα ευρωπαϊκά ομόλογα. Επίσης, τα επενδυτικά κεφάλαια που πληρούν κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης (ESG) φαίνονται πιο σταθερά, καθώς, σε σύγκριση με άλλους τύπους οργανισμών συλλογικών επενδύσεων, οι επενδυτές είναι λιγότερο πιθανόν να αποσύρουν τις τοποθετήσεις τους από αυτά μετά από αρνητικές επιδόσεις. Και τέλος, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κεφαλαιακή χρηματοδότηση (equity funding) μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παροχή κινήτρων για πράσινες καινοτομίες και δραστηριότητες. Με λίγα λόγια, η επέκταση της πράσινης χρηματοδότησης μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη στην πορεία προς μια οικονομία ουδέτερη ως προς τον άνθρακα, τη χρηματοπιστωτική ενοποίηση και τη σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ.
Ενίσχυση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union – CMU). Η ενίσχυση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, διότι θα μειώσει τον κατακερματισμό των αγορών και θα ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση των χρηματοοικονομικών πόρων. Η δημιουργία μιας Πράσινης Ένωσης Κεφαλαιαγορών μπορεί να στηρίξει τη μετάβαση στην Ένωση Κεφαλαιαγορών αυξάνοντας το βάθος και τη διαφοροποίηση των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων, ενισχύοντας παράλληλα τη δυνατότητα επιμερισμού κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ. Οι πράσινες κεφαλαιαγορές είναι δυναμικές και παρουσιάζουν σχετικά υψηλό βαθμό ενοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελούν μια ταχέως αναπτυσσόμενη και ιδιαίτερα ελκυστική αγορά για εκδόσεις πράσινων ομολόγων και για επενδύσεις από κεφάλαια ESG. Σημαντικά στοιχεία μιας Πράσινης Ένωσης Κεφαλαιαγορών είναι μεταξύ άλλων τα πρότυπα διαφάνειας (σύμφωνα με τα οποία οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να δημοσιοποιούν στοιχεία αειφορίας), τα πράσινα χρηματοοικονομικά προϊόντα με επίσημη πιστοποίηση από την ΕΕ, όπως το αναμενόμενο πρότυπο Green Bond EU, και εναρμονισμένο κανονιστικό και εποπτικό πλαίσιο για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Μια Πράσινη Ένωση Κεφαλαιαγορών θα καθιστούσε την οικονομία της ΕΕ όχι μόνο πιο ανθεκτική, αλλά και περιβαλλοντικά περισσότερο βιώσιμη.
Στο επόμενο άρθρο μου θα αναλύσω το ρόλο των κεντρικών τραπεζών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.