Τι είναι το πραξικόπημα;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ- ΤΟΥΡΚΙΑ

Πραξικόπημα είναι μία πράξη βίας με στόχο την ανάληψη εξουσίας με τη βία και με τη χρήση αθέμιτων μέσων. 

Διακρίνεται σε στρατιωτικό, πολιτικό και συνταγματικό.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βραζιλία: Απέτυχε το πραξικόπημα

«Πολίτες του Ράιχ»: Το ακροδεξιό κίνημα στην Γερμανία που σχεδίαζε πραξικόπημα – Βρέθηκαν δορυφορικά τηλέφωνα

Πρόκειται για πράξη που κάνουνε κάποιοι είτε πολιτικοί, είτε στρατιωτικοί, είτε και οι δύο, ώστε να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους με το “έτσι θέλω” και να κυβερνάνε τη χώρα όπως αυτοί θέλουνε, καταλύοντας έτσι το θεσμό της δημοκρατίας.

Με το πραξικόπημα “εγκαθίσταται” στη χώρα συνήθως ένα “πολίτευμα” – καθεστώς δικτατορικό: υπάρχει κάποιος δικτάτορας ή μία ομάδα ανθρώπων που κυβερνάνε όπως αυτοί θέλουνε – μη δημοκρατικά και χωρίς να υπολογίζουν τους ανθρώπους.

Είναι το ακριβώς αντίθετο με την επανάσταση:

στην επανάσταση οι άνθρωποι διεκδικούν τα δικαιώματά τους ενώ στο πραξικόπημα ουσιαστικά τους τα στερούνε.

Το καθεστώς αυτό συνήθως εμφανίζεται σε πολιτικά ασταθής χώρες και γενικά σε χώρες “υποβαθμισμένες”. 

Διεθνώς, πραξικοπήματα ή απόπειρες πραξικοπημάτων εκδηλώνονται συνήθως σε χώρες με πολιτική αστάθεια αλλά και οικονομικά προβλήματα, κυρίως στην Αφρική και στη Λατινική Αμερική (το 19ο αιώνα έγιναν πάνω από 200 πραξικοπήματα και απόπειρες πραξικοπημάτων στη Βολιβία).

Σε πολλές περιπτώσεις με στρατιωτικά πραξικοπήματα που πετυχαίνουν εγκαθιδρύονται δικτατορίες, όπως στην Ελλάδα το 1967 η Χούντα των Συνταγματαρχών, στη Μιανμάρ το 1990, στη Νιγηρία, στο Νίγηρα, το 1996 και αλλού. Τα τελευταία χρόνια εκδηλώθηκαν επιτυχημένα πραξικοπήματα σε χώρες, όπως οι Κομόρες, η Σιέρα Λεόνε, η Μαυριτανία, το Πακιστάν, η Ταϊλάνδη, τα νησιά Φίτζι, το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, οι Νήσοι Σολομώντα και άλλες ενώ πολλοί ηγέτες του κόσμου (αρκετοί έχουν κατοχυρώσει την εξουσία τους με τη διεξαγωγή πολυκομματικών εκλογών) κατέλαβαν την εξουσία με πραξικοπήματα, όπως στη Λιβύη ο Μουαμάρ Καντάφι, στο Σουδάν ο Ομάρ Μπασίρ, στην Γκάμπια ο Γιαγιά Τζαμέ, στην Ισημερινή Γουινέα ο Τεοδόρο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόνγκο, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ο Φρανσουά Μποζιζέ, στη Γουινέα ο Μουσά Νταντίς Καμαρά και άλλοι. Στην Ευρώπη στην πρόσφατη ιστορία πραξικοπήματα έγιναν, εκτός από την Ελλάδα, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία.

Το 1991 το πραξικόπημα που είχε γίνει στην τότε Σοβιετική Ένωση οδήγησε στη διάλυση της ΕΣΣΔ. Απόπειρες πραξικοπημάτων, φανερές ή μη, έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες στη Βενεζουέλα, στον Ισημερινό, στις Σεϋχέλλες, στη Μαδαγασκάρη, στην Αϊτή, στην Ονδούρα και αλλού.