Εορτολόγιο: Γρηγόριος.
10 Ιανουαρίου: Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης – Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 332 μ.Χ. και ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Παίρνει την ίδια μόρφωση με τον μεγάλο του αδελφό, ξεχωρίζει δε κι αυτός για την ευφυΐα του, την επιμέλεια του και την φιλοσοφικότατη ιδιοφυΐα του και είχε χειροτονηθεί αναγνώστης.
Ο Γρηγόριος νυμφεύεται τη Θεοσέβεια, (πραγματικά αγία γυναίκα), που γρήγορα την αρπάζει ο θάνατος. Ισχυρός χαρακτήρας καθώς ήταν, δεν απελπίζεται, και στα σαράντα του χρόνια γίνεται επίσκοπος Νύσσης (σήμερα Νεμσεχίρ), μιας κωμοπόλεως της Καπαδοκίας.
Οι Αρειανοί, όμως, του έφεραν μεγάλες ενοχλήσεις. Αντιλαμβανόμενοι, ότι στο πρόσωπό του η αίρεσή τους θα είχε σπουδαιότατο πολέμιο, σχεδίασαν να τον εξοντώσουν. Τον κατηγόρησαν λοιπόν, ότι εξελέγη Επίσκοπος αντικανονικά και σφετερίσθηκε χρήματα της Εκκλησίας.
Τις κατηγορίες υπέβαλε κάποιος με το όνομα Φιλόχαρης, όργανο των Αρειανών, προς τον διοικητή του Πόντου Δημοσθένη, προς τον οποίο ο Μέγας Βασίλειος έγραψε και επιστολή. Για την κατηγορία της καταχρήσεως παρακάλεσε να γίνει ο έλεγχος για να δειχθεί η συκοφαντία, για την αντικανονική χειροτονία λέγει ότι η ευθύνη είναι δική του, διότι αυτός χειροτόνησε και ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σωστό να δικάσει επί της υποθέσεως αυτής σύνοδος Επισκόπων, των οποίων η εκκλησιαστική θέση δεν ήταν σε κανονική τάξη.
Η επίκληση του Βασιλείου απέβη άκαρπη. Ο αυτοκράτορας Ουάλης ήθελε να αποφευχθεί το θέμα. Το 376 μ.Χ. ο Γρηγόριος καθαιρείται ερήμην από σύνοδο Αρειανών Επισκόπων του Πόντου και της Γαλατίας. Και ο Γρηγόριος, καταδιωκόμενος, αναγκαζόταν να πλανάται και να κρύβεται. Η περιπέτεια έληξε τον Αύγουστο του έτους 378 μ.Χ., όταν απέθανε ο Ουάλης. Ο Γρηγόριος επανήλθε στη Νύσσα, όπου του επιφυλάχθηκε θριαμβευτική υποδοχή.
Κατά το φθινόπωρο του 379 μ.Χ. έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Αντιόχειας, η οποία συνήλθε ιδίως για την αίρεση του Απολλιναρίου. Ο Απολλινάριος, ερμηνεύοντας κατά γράμμα χωρίο της Αγίας Γραφής (κατά Ιωάννη α’ 14), υποστήριζε ότι ο Θεός Λόγος έγινε σάρκα, όχι σάρκα και ψυχή.
Αρνήθηκε τον ανθρώπινο νου, την ανθρώπινη ψυχή και θέληση του Ιησού Χριστού ως στοιχεία διασπαστικά της ενότητός Του και αντίθετα προς την τελειότητά Του και αντικατέστησε τα στοιχεία αυτά με τη θεία επενέργεια. Δίδασκε, δηλαδή, στην ουσία, ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι τέλειος Θεός ούτε τέλειος άνθρωπος.
Πολλοί νόμιζαν ότι ο Απολλινάριος δέχθηκε την επίδραση της πλατωνικής και νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, αλλά το πιθανότερο είναι, καθώς πιστεύει ο Γρηγόριος Νύσσης, ότι αφετηρία στη χριστολογική του διδασκαλία είναι χωρίο επιστολής του Αποστόλου Παύλου (προς Θεσσαλονικείς Α’, ε’ 23). Στη Σύνοδο ο Άγιος ανασκεύασε τις κακόδοξες θεωρίες του Απολλιναρίου. Επίσης, η Σύνοδος του ανέθεσε αποστολή για την Εκκλησία της Βαβυλωνίας και με την ευκαιρία αυτή επισκέφθηκε και τους Αγίους Τόπους.
Ο Θεός τον αξιώνει επίσης, να γίνει το κυριότερο όργανο Του στη Β’ Οικουμενική σύνοδο, το 381 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, και κατατροπώνει στην κυριολεξία τους πνευματομάχους του Μακεδονίου, με «… τη μάχαιρα που δίνει το Πνεύμα και η οποία είναι ο λόγος του Θεού» (Προς Έφεσίους στ’ 17).
Στις συζητήσεις εκείνες, ο Γρηγόριος ο Νύσσης τόσο πολύ είχε διακριθεί, ώστε ονομάστηκε «Πατήρ Πατέρων και Νυσσαέων Φωστήρ». Ο δε Μέγας Θεοδόσιος τον ονόμασε στύλο της Ορθοδοξίας. Πέθανε ειρηνικά, αφού άφησε πολύ αξιόλογα έργα: ερμηνευτικά, δογματικά, κατηχητικά, λόγους ηθικούς, εορταστικούς, εγκωμιαστικούς, επιταφίους και έναν επιμνημόσυνο στον αδελφό του Μέγα Βασίλειο.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον γρήγορσιν, ἐνδεδειγμένος, στόμα σύντονον, τῆς εὐσέβειας, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Γρηγόριε τὴ γὰρ σοφία τῶν θείων δογμάτων σου, τῆς Ἐκκλησίας εὐφραίνεις τὸ πλήρωμα. Πάτερ ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.
Τὸ ὄμμα τῆς ψυχῆς, γρηγορῶν Ἱεράρχα, ὡς γρήγορος Ποιμήν, ἀνεδείχθης τῷ κόσμῳ, καὶ ράβδω τῆς σοφίας σου, παμμακάριστε Ὅσιε, πάντας ἤλασας, τοὺς κακοδόξους ὡς λύκους, ἀδιάφθορον, διατηρήσας τὴν ποίμνην, Γρηγόριε πάνσοφε.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος α’. Χορός Ἄγγελικός
Τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἔνθεος Ἱεράρχης, καί τῆς σοφίας σεβάσμιος μυστολέκτης, Νύσσης ὁ γρήγορος νοῦς Γρηγόριος, ὁ σὺν Ἀγγέλοις χορεύων, καί ἐντρυφών τῷ θείῳ φωτί, πρεσβεύει ἀπαύστως ὑπέρ πάντων ἡμῶν.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
403 π.Χ. Ο δημοκρατικός στρατηγός Θρασύβουλος με 70 άνδρες νικά το στρατό των Τριάκοντα Τυράννων, ανοίγοντας το δρόμο για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Αθήνα.
49 π.Χ. Ο Ιούλιος Καίσαρ διαβαίνει με το στρατό του τον ποταμό Ρουβικώνα, όριο του ρωμαϊκού κράτους, σηματοδοτώντας την έναρξη του εμφυλίου πολέμου. Αναφωνεί την ιστορική φράση “ο κύβος ερρίφθη”. Από εκεί θα πορευτεί προς τη Ρώμη, όπου θα συγκρουστεί με τη Σύγκλητο, γεγονός που θα τον καταστήσει αυτοκράτορα.
976 Πέθανε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Ιωάννης Τσιμισκής
1776 Ο Άγγλος συγγραφέας Τόμας Πέιν εκδίδει την “Κοινή Λογική” (Common Sense) ένα φυλλάδιο, με το οποίο υπερασπίζεται την Αμερικανική Επανάσταση.
1778 Γεννιέται ο Σουηδός βοτανολόγος και φυσιολόγος Καρλ Φον Λινέ, «πατέρας» της σύγχρονης βοτανολογίας.
1789 Ολοκληρώνονται οι πρώτες εκλογές στις ΗΠΑ, που είχαν αρχίσει στις 15 Δεκεμβρίου 1788. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον γίνεται ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ.
1810 Χωρίζουν ο Ναπολέων Βοναπάρτης και η Ιωσηφίνα ντε Μποαρνέ. Η Εκκλησία της Γαλλίας ακυρώνει το γάμο τους, που κράτησε πάνω από 13 χρόνια.
1825 Πέθανε ο επιχειρηματίας και εθνικός ευεργέτης, Ιωάννης Βαρβάκης
1861 Η Φλόριντα αποσχίζεται από τις ΗΠΑ, φέρνοντας ένα βήμα πιο κοντά τον Αμερικανικό Εμφύλιο.
1862 Πέθανε ο Αμερικανός κατασκευαστής όπλων, Σάμιουελ Κολτ
1863 Εγκαινιάζεται στο Λονδίνο ο πρώτος υπόγειος σιδηρόδρομος, με τη γραμμή Πάντιγκτον – Φάρινγκτον.
1869 (ν.η.) Γεννήθηκε ο Ρώσος καλόγερος, Γκριγκόρι Ρασπούτιν, που είχε ισχυρή επιρροή στην αυλή του τελευταίου τσάρου Νικόλαου Β’
1895 Ο Χαρίλαος Τρικούπης ανεβαίνει στα Ανάκτορα για να ζητήσει εξηγήσεις για τη συμμετοχή του διαδόχου στα αντικυβερνητικά συλλαλητήρια. Ο βασιλιάς καλύπτει προκλητικά το διάδοχο και αφήνει ακάλυπτο το λαοπρόβλητο πρωθυπουργό. Ο Τρικούπης θα υποβάλλει την παραίτησή του στις 12 Ιανουαρίου στο βασιλιά Γεώργιο Α’.
1901 Ανακαλύπτεται η μεγαλύτερη αναβλύζουσα πετρελαιοπηγή του Τέξας των ΗΠΑ.
1911 Ο Ταγματάρχης Τζίμι Έρικσον, βγάζει την πρώτη αεροφωτογραφία από αεροπλάνο, πάνω από το Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας.
1917 Πέθανε ο ανιχνευτής του αμερικανικού στρατού, Μπάφαλο Μπιλ, ένας από τους πιο διάσημους εκπροσώπους της Άγριας Δύσης
1920 Τίθεται σε ισχύ η συνθήκη των Βερσαλλιών, με την οποία λήγει και τυπικά ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
1920 Συνεδριάζει για πρώτη φορά η Κοινωνία των Εθνών, πρόδρομος του ΟΗΕ.
1922 Το ιρλανδικό κοινοβούλιο επικυρώνει τη συνθήκη με τη Βρετανία, που εγκαθιδρύει την ελεύθερη ιρλανδική πολιτεία. Ο Άρθουρ Γκρίφιθ, ιδρυτής του Σιν Φέιν, πολιτικής πτέρυγας του IRA, εκλέγεται πρόεδρος του Ιρλανδικού Ελεύθερου Κράτους.
1923 Τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο στρατός των ΗΠΑ φεύγει από τη Γερμανία.
1925 Υπογράφεται σύμβαση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της αμερικανικής εταιρείας ΟΥΛΕΝ για την ανάληψη έργων ύδρευσης των Αθηνών.
1927 Συγκρούσεις ξεσπούν στην Αθήνα μεταξύ οπαδών του παλαιού και του νέου ημερολογίου.
1929 Ο Βέλγος σκιτσογράφος Ζορζ Ρεμί, γνωστότερος ως Ερζέ, δημιουργεί το χάρτινο ήρωα Τεν Τεν.
1941 Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την Κλεισούρα, συνεχίζοντας την προέλασή του στα αλβανικά εδάφη.
1943 Β’ Παγκόσμιος Πολέμος: Οι Σοβιετικοί αντεπιτίθενται καθολικά στο Στάλινγκραντ, στο Λένινγκραντ και στον Καύκασο.
1945 Το ΕΑΜ συμφωνεί με την κατάπαυση του πυρός που πρότεινε η κυβέρνηση.
1945 Γεννήθηκε ο Σκοτσέζος ρόκερ, Ροντ Στιούαρτ
1945 Γεννήθηκε η τραγουδίστρια του ελαφρού τραγουδιού, Τζένη Βάνου, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Ευγενίας Βραχνού.
1946 Διεξάγεται στο Λονδίνο η πρώτη γενική συνέλευση του ΟΗΕ. Εκπροσωπούνται 51 κράτη.
1947 Το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ ανακοινώνει ότι προσδιόρισε τον ιό της πολιομυελίτιδας.
1949 Η δισκογραφική εταιρία RCA παρουσιάζει για πρώτη φορά το δίσκο των 45 στροφών.
1951 Πέθανε ο συγγραφέας Σινκλέρ Λιούις, ο πρώτος Αμερικανός που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ
1957 Ο Χάρολντ Μακ Μίλαν επιλέγεται από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’ πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά την παραίτησή του Άντονι Ίντεν.
1961 Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Ντάσιελ Χάμετ
1965 Ο 24χρονος Νίκος Γιούτσος, που έχει μεταγραφεί από την ουγγρική Τσέπελ στον Ολυμπιακό, κάνει το ντεμπούτο του στον αγώνα εναντίον του Παναθηναϊκού. Ως παιδί πολιτικών προσφύγων με το όνομα Γιούτσοφ, θα χρειαστεί ειδική διαδικασία από το Υπουργείο Εξωτερικών για να αγωνισθεί. Με τους “ερυθρόλευκους” θα αναδειχθεί σε έναν από τους κορυφαίους Ελληνες ποδοσφαιριστές όλων των εποχών και η ιαχή “Έμπαινε Γιούτσο” θα γίνει σλόγκαν.
1969 Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης ανακοινώνει την πρόσληψη για πρώτη φορά γυναικών στην ελληνική αστυνομία.
1983 Ανακοινώνεται υποτίμηση της δραχμής κατά 15,5% έναντι των νομισμάτων των δυτικών χωρών και τίθενται φραγμοί στις εισαγωγές για να αποτραπεί η κατάρρευση της οικονομίας, σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.
1984 Οι ΗΠΑ και το Βατικανό αποκαθιστούν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις, μετά από 117 χρόνια.
1985 Ο σαντινίστα Ντανιέλ Ορτέγκα ορκίζεται πρόεδρος της Νικαράγουας.
1989 Πυροβολείται εξ επαφής στα πόδια ο εισαγγελέας Κωνσταντίνος Aνδρουλιδάκης, ο οποίος θα πεθάνει λίγες ημέρες αργότερα στον Ευαγγελισμό. Την ευθύνη για την επίθεση αναλαμβάνει η “17 Νοέμβρη”.
1991 Μεγάλη πυρκαγιά στο πολυκατάστημα “Κάπα Μαρούσης” στην Πανεπιστημίου προκαλεί το θάνατο τεσσάρων ανθρώπων. Η φωτιά ξεσπά από μια βομβίδα που εκτοξεύει άνδρας των ΜΑΤ, κατά τη διάρκεια διαδήλωσης για το θάνατο του εκπαιδευτικού Νίκου Τεμπονέρα στην Πάτρα.
1991 Πέθανε ο ηθοποιός, Δημήτρης Μυράτ
1996 Η Ελλάδα απορρίπτει τους ισχυρισμούς του τουρκικού ΥΠΕΞ με άλλη ρηματική διακοίνωση, στην οποία αναφέρεται η συνθήκη των Παρισίων του 1947, με την οποία οι βραχονησίδες Ίμια παραχωρήθηκαν από την Ιταλία στην Ελλάδα, κατά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων.
1996 Η Αλβανία καταργεί τις βίζες για τους έλληνες ταξιδιώτες, σε μια προσπάθεια βελτίωσης των διμερών σχέσεων.
1997 Αγγείο του 5ου αιώνα π.Χ. με χαραγμένο στην εξωτερική του επιφάνεια το όνομα του Ευριπίδη ανάστροφα, ανακαλύπτεται σε σπήλαιο της Σαλαμίνας, όπου βρισκόταν το ησυχαστήριο του τραγικού ποιητή.
2000 Η διαδικτυακή εταιρεία America OnLine ανακοινώνει την εξαγορά της TIME WARNER έναντι του αστρονομικού ποσού των 162 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Έτσι, σχηματίζεται ο μιντιακός κολοσσός με την επωνυμία AOL TIME WARNER.
2007 Ορκίζεται πρόεδρος στη Νικαράγουα για δεύτερη φορά ο Ντανιέλ Ορτέγκα.
2007 Πέθανε ο Πέθανε κινηματογραφικός παραγωγός, Κάρλο Πόντι.