30 Σεπτεμβρίου: Γιορτάζουν σήμερα: ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΟΣ Στρατόνικος, Στρατονίκης, Στρατονίκιος, Στράτος, Στράτης.
Επίσης σήμερα είναι: Διεθνής Ημέρα Μετάφρασης.
H 30η Σεπτεμβρίου είναι η 273η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο (274η σε δίσεκτα έτη). Υπολείπονται 92 ημέρες.
489 – Οι Οστρογότθοι υπό τον Θεοδώριχο το Μέγα νικούν τις δυνάμεις του Οδόακρου στη Βερόνα (Βόρεια Ιταλία).
1399 – O Ερρίκος Δ’ ανακηρύσσεται βασιλιάς της Αγγλίας.
1636 – Ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,1 Ρίχτερ πλήττει την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο. Οι νεκροί ανέρχονται σε 525 άτομα και οι τραυματίες σε 1.500.
1791 – Κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη η όπερα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ “Ο Μαγικός Αυλός”.
1791 – Διαλύεται η Εθνική Συντακτική Συνέλευση στο Παρίσι.
1821 – Ελληνική Επανάσταση του 1821: Οι Έλληνες νικούν τον οθωμανικό στόλο στη ναυμαχία του Κατακόλου.
1876 – Η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου εγκρίνει τη σύσταση του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
1882 – Ο πρώτος εμπορικός υδροηλεκτρικός σταθμός του Τόμας Έντισον αρχίζει τη λειτουργία του στο Ουισκόνσιν των Ηνωμένων Πολιτειών.
1888 – Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης σκοτώνει την Ελίζαμπεθ Στράιντ και την Κάθριν Ήντοους, το τρίτο και τέταρτο θύμα του αντίστοιχα.
1899 – Ιδρύεται η Τράπεζα Κρήτης με έδρα τα Χανιά.
1911 – Ο Αιμιλιανός Λαζαρίδης, μητροπολίτης Γρεβενών, βρίσκει μαρτυρικό θάνατο από τους κομιτατζήδες.
1915 – Στρατιώτης του σερβικού στρατού ξηράς γίνεται ο πρώτος στην ιστορία που καταρρίπτει εχθρικό αεροσκάφος με πυρά εδάφους-αέρος.
1935 – Εγκαινιάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το φράγμα Χούβερ στα σύνορα των πολιτειών Αριζόνα και Νεβάδα.
1938 – Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία υπογράφουν τη Συμφωνία του Μονάχου, επιτρέποντας στη Γερμανία να καταλάβει την περιοχή της Σουδητίας στην Τσεχοσλοβακία.
1941 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ολοκαύτωμα στο Κίεβο της Ουκρανίας. Τα γερμανικά Einsatzgruppen ολοκληρώνουν τη σφαγή στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ.
1947 – Μεταδίδεται για πρώτη φορά τηλεοπτικά αγώνας του αμερικανικού πρωταθλήματος μπέιζμπολ, μεταξύ των Νιου Γιορκ Γιάνκις και των Μπρούκλιν Ντότζερς.
1949 – Ολοκληρώνεται η αερογέφυρα του Βερολίνου.
1954 – Τίθεται σε υπηρεσία το αμερικανικό υποβρύχιο USS Nautilus (SSN-571), το πρώτο σκάφος με πυρηνικό αντιδραστήρα στον κόσμο.
1960 – Την έκδοση λαχειοφόρου ομολογιακού δανείου 750.000.000 δραχμών, με ρήτρα δολαρίου και με επιτόκιο 5% εξαγγέλλει η ελληνική κυβέρνηση.
1962 – Ο Τζέιμς Μέρεντιθ εισέρχεται στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή, αψηφώντας τον διαχωρισμό.
1965 – Παρουσιάζεται το πρώτο αεροσκάφος Lockheed L-100 Hercules, η πολιτική εκδοχή του Lockheed C-130 Hercules.
1965 – Το Κίνημα της 30ής Σεπτεμβρίου επιχειρεί πραξικόπημα εναντίον της ινδονησιακής κυβέρνησης, το οποίο συνθλίβεται από τον στρατό του Σουχάρτο και οδηγεί σε μία μαζική αντικομμουνιστική εκκαθάριση, με περισσότερους από 500.000 νεκρούς.
1966 – Το βρετανικό προτεκτοράτο της Μποτσουαναλάνδης ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του και γίνεται η Δημοκρατία της Μποτσουάνας. Ο Σερέτσε Χάμα αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως ο πρώτος πρόεδρος.
1967 – Έναρξη λειτουργίας των BBC Radio 1, BBC Radio 2, BBC Radio 3 και BBC Radio 4.
1968 – Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό το Boeing 747.
1975 – Πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση το ελικόπτερο AH-64 Apache.
1979 – Ο Παναμάς αποκτά ξανά τον έλεγχο της Ζώνης της Διώρυγας (από τις ΗΠΑ).
1979 – Πρώτη αγωνιστική του πρώτου Επαγγελματικού Πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής κατηγορίας που διοργανώνει η ΕΠΑΕ.
1979 – Γίνεται (τέλη Σεπτεμβρίου) το περίφημο Ναυάγιο της Ζακύνθου (πλοίο προερχόμενο από Ιταλία ναυάγησε- ήταν φορτωμένο με λαθραία τσιγάρα- σήμερα ο τόπος όπου βρίσκεται το πλοίο αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο).
1980 – Καθιερώνεται το σεκέλ ως νέο νόμισμα στο Ισραήλ.
1982 – Οι Χ. Ρος Περό και Τζέι Κόλμπερν πραγματοποιούν τον πρώτο στον κόσμο γύρο του κόσμου με ελικόπτερο, με το Spirit of Texas. Το ταξίδι τους ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 1982 και διήρκεσε 29 ημέρες, 3 ώρες και 8 λεπτά.
1982 – Ο Ανδρέας Παπανδρέου εξαγγέλλει μέτρα για τη Δικαιοσύνη, που αφορούν αύξηση των δικαστών, εθελουσία έξοδο από το Σώμα και νέες προσλήψεις.
1983 – Το αμερικανικό ελικόπτερο «Απάτσι» πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση.
1988 – Υποβολή του Ανδρέα Παπανδρέου σε εγχείρηση αντικατάστασης της καρδιακής αορτικής βαλβίδας στο νοσοκομείο “Χέρφιλντ” του Λονδίνου.
1989 – Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίτριχ Γκένσερ, εκφωνεί το φημισμένο λόγο του από τη γερμανική πρεσβεία της Πράγας, τον οποίο άκουσαν χιλιάδες Ανατολικογερμανοί και κατά τον οποίο ανακοίνωσε, πως ήρθε σε συμφωνία με τη κομμουνιστική κυβέρνηση και οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
1991 – Πραξικόπημα στην Αϊτή. Ανατρέπεται ο Πρόεδρος Ζαν Μπερτράντ Αριστίντ.
1991 – Αρχίζει το τελευταίο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, αφού από την επόμενη χρονιά έγινε διεθνές.
1993 – Στη δυτική Ινδία, πάνω από 6.000 είναι οι νεκροί από τον καταστροφικό σεισμό των 6,4 Ρίχτερ που διαρκεί πέντε λεπτά.
1994 – Τελείται σε βυζαντινό ναό κοντά στην Αγια-Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη ο διαγωνισμός ομορφιάς «Μις Γιανγκ Ευρώπης», παρά τις αντιδράσεις.
1994 – Πρόεδρος του Κιριμπάτι εκλέγεται ο Τεμπουρόρο Τίτο.
1995 – Μετά από 15 μήνες αποκλεισμό λόγω τιμωρίας, ο Ντιέγκο Μαραντόνα ξαναγυρίζει στα γήπεδα φορώντας τη φανέλα της Μπόκα Τζούνιορς.
1996 – Στην Ελβετία, η Βουλή εγκρίνει τη σύσταση επιτροπής για να ερευνήσει τι έγινε ο κλεμμένος από τους Ναζί χρυσός και οι περιουσίες των Εβραίων, που κατασχέθηκαν από τις τράπεζες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
1997 -Τα νησιά Φίτζι επανασυνδέονται με τη Βρετανική Κοινοπολιτεία έπειτα από 10 χρόνια.
1997 – Κυκλοφορία του βιβλίου της συζύγου του πρώην πρωθυπουργού Δ. Λιάνη – Παπανδρέου “10 χρόνια και 54 ημέρες”.
1997 – Η Origin Systems Inc. κυκλοφορεί το παιχνίδι Ultima Online, την πρώτη μαζική παιχνιδομηχανή.
1999 -Σεισμός 7,4 Ρίχτερ σκοτώνει 27 άτομα στο Μεξικό και τραυματίζει 90.
1999 -Πυρηνικό ατύχημα σε σταθμό στο εργοστάσιο στην Τοκαϊμούρα της Ιαπωνίας, 49 άτομα εκτίθενται σε ραδιενέργεια. Είναι το πρώτο ατύχημα σε πυρηνικό εργοστάσιο στην Ιαπωνία, βορειοανατολικά του Τόκιο.
1999 – Η σκακίστρια Μαρία Κουβάτσου κατακτά την πρώτη θέση και το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νεανίδων στο Ερεβάν της Αρμενίας σε σύνολο 35 παικτριών.
1999 – Ανακοινώνεται το νέο σήμα (ένα στεφάνι ελιάς) των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα.
2000 -Στην Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ, η ελληνική ομάδα του ανσάμπλ με τις Ειρήνη Αϊνδηλή, Εύα Χριστοδούλου, Μαρία Γεωργάτου, Χαρά Καρυάμη, Κλέλια Πανταζή και Άννα Πολλάτου, κατακτά το χάλκινο μετάλλιο με 39.285 βαθμούς. Η Μιρέλα Μανιάνη-Τζελίλη κατακτά το αργυρό μετάλλιο στον ακοντισμό με βολή στα 67.51 μέτρα και ο Αμιράν Καρντάνοφ κατακτά το χάλκινο στην κατηγορία των 54 κιλών της ελευθέρας πάλης . Η Μάριον Τζόουνς κερδίζει το τρίτο της μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ με την ομάδα των ΗΠΑ στη σκυταλοδρομία 4×400μ με χρόνο 3:22.62.
2001 – Στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν παραδέχονται για πρώτη φορά ότι κρύβουν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν.
2002 -Υπογράφεται συμφωνία «διπλής υπηκοότητας» ανάμεσα στην Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου και στην Τουρκία (οι Τουρκοκύπριοι ανά τον κόσμο θα μπορούν να βαπτιστούν Τούρκοι).
2002 -Σε φόρμουλα συμφωνούν οι ΥΠΕΞ της ΕΕ για την ασυλία των ΗΠΑ από το Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα Πολέμου (θα εξαιρούνται οι Αμερικανοί από τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου).
2002 – Το χάλκινο μετάλλιο κατακτά η Εθνική Ενόπλων Ελλάδος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πετοσφαίρισης στην Κωνστάντζα.
2003 -Δημιουργείται ο μεγαλύτερος όμιλος αερομεταφορών στην Ευρώπη και ο τρίτος στον κόσμο, με τη συγχώνευση της ολλανδικής KLM και της γαλλικής Air France.
2003 -Το κυβερνών Ρουαντανέζικο Πατριωτικό μέτωπο κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές (πρώτες εδώ και πολλά χρόνια), που διεξήχθησαν στις 29 και 30/9 στη Ρουάντα με 40 από τις συνολικά 53 έδρες που αποφασίστηκαν στις εκλογές.
2003 -Πρωθυπουργός και ΥΠΕΘΑ στο Μαυρίκιο αναλαμβάνει ο Πολ Μπερενζέ, ο πρώτος Ευρωπαίος Πρωθυπουργός στο κράτος (αποχώρησε από την πρωθυπουργία ο Άνρουντ Τζάγκνοτ) .
2004 – O τυφώνας «Μίρι» πλήττει την Ιαπωνία, με 27 νεκρούς.
2005 – Στα τροπικά δάση των βόρειων περιοχών του Κονγκό, ερευνητές παρατήρησαν για πρώτη φορά γορίλες να χρησιμοποιούν κλαδιά από δέντρα ως εργαλεία, αποκαλύπτει μελέτη της Εταιρείας Διατήρησης της Αγριας Ζωής (WCS) .
2006 – Δεκαεπτά άτομα τραυματίζονται, εκ των οποίων τα τέσσερα σοβαρά, όταν ΙΧ αυτοκίνητο που οδηγούσε 35χρονος «εισέβαλε» σε καφετέρια του Διδυμότειχου.
2009 – Καταργείται ο κωδικός για το Διαδίκτυο .yu που χρησιμοποιούσε η πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία.
Γεννήσεις
1207 – Τζελαλεντίν Ρουμί, Πέρσης μυστικιστής και ποιητής
1227 – Πάπας Νικόλαος Δ΄
1530 – Τζερόνιμο Μερκουριάλι, Ιταλός φιλόλογος και ιατρός
1783 – Αρχιδούκας Ράινερ Ιωσήφ της Αυστρίας
1863 – Ράινχαρντ Σέερ, Γερμανός ναύαρχος
1870 – Ζαν Μπατίστ Περέν, Γάλλος φυσικός
1883 – Μπέρνχαρντ Ρουστ, Γερμανός αξιωματούχος των Ναζί
1887 – Λιλ Ντάγκοβερ, Γερμανίδα ηθοποιός
1895 – Αλεξάντρ Βασιλιέφσκι, Ρώσος στρατιωτικός
1895 – Λιούις Μάιλστοουν, Ρώσος σκηνοθέτης
1898 – Ορέστης Μακρής, Έλληνας ηθοποιός
1909 – Ιάσων Ζηργάνος, Έλληνας στρατιωτικός και κολυμβητής
1913 – Μπιλ Ουόλς, Αμερικανός κινηματογραφικός παραγωγός
1921 – Ντέμπορα Κερ, Σκωτσέζα ηθοποιός
1923 – Μαργαρίτα Παπανδρέου – Τσαντ, Αμερικανίδα σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου
1924 – Τρούμαν Καπότε, Αμερικανός συγγραφέας
1924 – Νίκος Ρίζος, Έλληνας ηθοποιός
1926 – Τηλέμαχος Αλαβέρας, Έλληνας συγγραφέας
1928 – Έλι Βίζελ, Ρουμάνος συγγραφέας
1937 – Γιάννης Βόγλης, Έλληνας ηθοποιός
1939 – Έλλη Φωτίου, Ελληνίδα ηθοποιός
1941 – Πολ Μπρέμερ, Αμερικανός διπλωμάτης
1945 – Εχούντ Ολμέρτ, Ισραηλινός πολιτικός
1946 – Έκτορ Λαβό, Πορτορικανός
1947 – Μαρκ Μπόλαν, Άγγλος τραγουδιστής και κιθαρίστας
1950 – Ρενάτο Ζέρο, Ιταλός τραγουδοποιός
1951 – Κάθριν Μπολ, Αμερικανίδα κολυμβήτρια
1957 – Φραν Ντρέσερ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1961 – Μπερνάρ Μακούζα, πρωθυπουργός της Ρουάντα
1962 – Φρανκ Ράικαρτ, Ολλανδός ποδοσφαιριστής και προπονητής
1964 – Μόνικα Μπελλούτσι, Ιταλίδα ηθοποιός
1970 – Νίκος Σακελλαρίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1971 – Τζένα Έλφμαν, Αμερικανίδα ηθοποιός
1975 – Μαριόν Κοτιγιάρ, Γαλλίδα ηθοποιός
1977 – Ρόι Κάρολ, Ιρλανδός ποδοσφαιριστής
1979 – Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Ελληνίδα ηθοποιός, τραγουδίστρια και μουσικός
1984 – Γιώργος Ελευθερίου, Κύπριος ποδοσφαιριστής
1986 – Ολιβιέ Ζιρού, Γάλλος ποδοσφαιριστής
1997 – Μαξ Φερστάπεν, Ολλανδός οδηγός αγώνων
Θάνατοι
420 – Ιερώνυμος, Ρωμαίος ιερέας, θεολόγος και ιστορικός
496 – Αθανάσιος Β’, Πατριάρχης Αλεξανδρείας
1193 – Ρομπέρ ντε Σαμπλέ, μέγας μάγιστρος των Ιπποτών του Ναού
1246 – Γιαροσλάβ Β’, πρίγκιπας του Βλαντίμιρ
1612 – Φεντερίκο Μπαρότσι, Ιταλός ζωγράφος
1911 – Αιμιλιανός, μητροπολίτης Γρεβενών
1955 – Τζέιμς Ντιν, Αμερικανός ηθοποιός
1955 – Μάικλ Τσέχωφ, Ρώσος ηθοποιός
1978 – Λαυρέντης Διανέλλος, Έλληνας ηθοποιός
1983 – Περικλής Χριστοφορίδης, Έλληνας ηθοποιός
1985 – Τσαρλς Ρίχτερ, Αμερικανός σεισμολόγος και φυσικός
1985 – Σιμόν Σινιορέ, Γαλλίδα ηθοποιός
1990 – Πάτρικ Γουάιτ, Αυστραλός συγγραφέας
2000 – Ιωάννα Τσάτσου, Ελληνίδα συγγραφέας
2004 – Τιμολέων Πάρρης, Έλληνας πολιτικός
2010 – Δούκισσα, Ελληνίδα τραγουδίστρια
Με πληροφορίες από το wikipedia