Breakingview: Τα κακά νέα από τις Βρυξέλλες

του Βασίλη Κωστούλα

Το χτύπημα στην «καρδιά» της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας ανεβάζει στα ύψη τον προβληματισμό αφενός για το επίπεδο ασφάλειας στην Ευρώπη, η οποία βιώνει τη δική της «11η Σεπτεμβρίου», αφετέρου για τις αναπόφευκτες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες μέσα στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται για την ΕΕ.

Τους τελευταίους μήνες οι βελγικές αρχές είχαν κηρύξει τις Βρυξέλλες σε καθεστώς πορτοκαλί συναγερμού. Παρ’ όλα αυτά, έγινε εφικτό να σημειωθούν πολύνεκρες επιθέσεις σε κομβικά σημεία της πόλης με ιδιαίτερη συμβολική σημασία, όπως το αεροδρόμιο και ο σταθμός του μετρό πλησίον της έδρας της ΕΕ.

Το γεγονός αυτό εγείρει ερωτήματα ως προς τον βαθμό επιχειρησιακής επάρκειας των ευρωπαϊκών αρχών, αλλά την ίδια ώρα καταδεικνύει και την αντικειμενική δυσκολία ελέγχου και εξάλειψης αντίστοιχων μορφών απειλής από ανθρώπους εμποτισμένους με φονταμενταλιστικό μίσος, αποφασισμένους να σπείρουν τον θάνατο, θυσιάζοντας ακόμη και τη ζωή τους.

Η νέα μεγάλη τρομοκρατική επίθεση, η δεύτερη μετά τα γεγονότα του Νοεμβρίου στο Παρίσι, έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία ήδη παρατηρείται μια διόλου ευκαταφρόνητη άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών αν όχι ακροδεξιών δυνάμεων στην Ευρώπη, από το FN στη Γαλλία έως το FPÖ στην Αυστρία και το AfD στη Γερμανία.

Όχημα των αντίστοιχων κομμάτων συνιστά η αντικειμενική κοινωνική ανησυχία, η οποία συχνά διογκώνεται από καλλιεργημένα στερεότυπα και προκαταλήψεις, αναφορικά με την επίδραση των μεγάλων μεταναστευτικών ροών από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη.

Στο επίκεντρο της νέας αυτής κρίσης αναμένεται αναπόφευκτα να τεθεί η παράμετρος της προσφυγικής και μεταναστευτικής διαχείρισης, βασικός πυλώνας της οποίας είναι η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία.

Αυτά είναι κακά νέα για την Ελλάδα, η οποία από τη θέση της φέρει κομβικό ρόλο και η αγωνία της επικεντρώνεται στον ζήλο τον οποίο θα επιδείξουν ή δεν θα επιδείξουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης προσφύγων από την ελληνική επικράτεια στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα.

Όλα αυτά δεν μπορεί να είναι αδιάφορα ως προς τις εν εξελίξει ζυμώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, με το Brexit να ανάγεται ολοένα περισσότερο από θεωρητικό ενδεχόμενο σε ρεαλιστικό σενάριο.

Αρκεί να στρέψει κανείς για λίγο το βλέμμα του προς την άλλη όχθη του Ατλαντικού και να αντικρίσει τη φιγούρα του φουριόζου Ντόναλντ Τραμπ, για να σχηματοποιήσει το μεσοπρόθεσμο κακό σενάριο για τη διεθνή σκηνή.

Οι αυξανόμενες προκλήσεις επιβάλλουν νηφαλιότητα και αποφασιστικότητα από τους κεντρικούς παίκτες στην Ευρώπη, οι οποίοι θα έχουν πολλή δουλειά το επόμενο διάστημα.