Εορτολόγιο: Ευκράτης, Εύκρατος, Ευκρατάς, Ευκρατία, Ευκρατούλα Ούρσουλα, Ορσαλία Σωκράτης, Σωκρατίνα, Σωκρατία * Χριστόδουλος.
21 Οκτωβρίου: Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας – Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας γεννήθηκε το 333 μ.Χ., στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η κωμόπολη στην οποία ανατράφηκε ονομαζόταν Θαβαθά, πέντε μίλια μακριά από τη Γάζα.
Οι γονείς του ήταν πλούσιοι ειδωλολάτρες. Στην επιθυμία τους να σπουδάσουν όσο γίνεται καλύτερα το γιο τους, έστειλαν αυτόν στην Αλεξάνδρεια.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Εκεί, ο Ιλαρίων γνώρισε τη χριστιανική πίστη, την αγάπησε και βαπτίσθηκε χριστιανός. Έγινε μιμητής του Μέγα Αντωνίου και έμεινε αρκετό καιρό κοντά του. Όταν πέθαναν οι γονείς του, γύρισε στην πατρίδα του, διαμοίρασε στους φτωχούς όλη του την κληρονομιά και πήγε στην έρημο. Εκεί κάποτε συνάντησε ληστές, με τους οποίους είχε τον έξης διδακτικό διάλογο: «Εάν σε συναντούσαν κλέφτες, τον ρώτησαν, τί θα έκανες;» Εκείνος απάντησε: «Τί έχει να φοβηθεί ο γυμνός;». Έπειτα του είπαν: «Αλλά αν σε σκότωναν;». Ο Ιλαρίων απάντησε: «Τόσο το καλύτερο. ο σωματικός θάνατος κλείνει τη νύκτα της παρούσας ζωής και εισάγει στην ανατολή της μέλλουσας ζωής». Οι απαντήσεις του Ιλαρίωνα είχαν σαν αποτέλεσμα τη μετάνοια των ληστών. Ο Ιλαρίων, έλαβε από το Θεό και το χάρισμα να κάνει θαύματα.
Αφού περιόδευσε σε πολλούς τόπους και χώρες, παρέδωσε στο Θεό την ψυχή του, ογδόντα χρονών.Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας έζησε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του στην Επισκοπή της Πάφου.
Το λείψανο του Οσίου δεν έμεινε για καιρό στην Κύπρο. Οι χριστιανοί της Παλαιστίνης, σαν έμαθαν τον θάνατο του οσίου, έστειλαν εδώ τον μαθητή του Ησύχιο, ο οποίος με τρόπο ανέσκαψε τον τάφο. Χωρίς να τον αντιληφθεί κανένας πήρε τα ιερά λείψανα και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη. Εκεί οι χριστιανοί τα εναπέθεσαν με ξεχωριστές τιμές στη Μονή του Μαϊουμά.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐγκρατείας τὴ αἴγλη λαμπρυνθεῖς τὴν διάνοιαν, ἤστραψας θαυμάτων ἀκτῖνας Ἰλαρίων Πατὴρ ἠμῶν, καὶ γεγονὸς φωστὴρ περιφανής, καὶ στῦλος εὐσέβειας θεαυγῆς, καταυγάζων τὴ ἐνθέω σου βιοτῆ, τοὺς πίστει προσιόντας σοί. Δόξα τῷ δεδωκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σου, πάσιν ἰάματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστὴρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἱλαρίων Πατὴρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὡς φωστῆρα ἄδυτον, τοῦ νοητοῦ σε Ἡλίου, συvελθόvτες σήμεροv, ἀνευφημοῦμεν ἐν ὕμvοις. Ἔλαμψας τοῖς ἐν τῷ σκότει τῆς ἀγνωσίας, ἅπαντας ἀναβιβάζων πρὸς θεῖοv ὕψος, Ἱλαρίων τοὺς βοώντας. Χαίροις ὢ Πάτερ, τῶν Ἀσκητῶv ἡ κρηπίς.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1096 – Σταυροφορία του λαού: Ο τουρκικός στρατός εξουδετερώνει το λαϊκό στρατό της Δύσης.
1097 – Α΄ Σταυροφορία: Οι Σταυροφόροι, με επικεφαλής τον Γοδεφρείδο του Μπουιγιόν, τον Βοϊμόνδο Α΄ του Τάραντα και τον Ραϋμόνδο Δ΄ της Τουλούζης, αρχίζουν την πολιορκία της Αντιόχειας.
1209 – Ο Όθων Δ΄ στέφεται αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τον Πάπα Ιννοκέντιο Γ΄.
1520 – Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος ανακαλύπτει έναν πορθμό, γνωστός σήμερα ως Πορθμός του Μαγγελάνου.
1600 – Ο Τοκουγκάβα Ιεγιάσου νικά τους ηγέτες των αντίπαλων ιαπωνικών φυλών στη μάχη της Σεκιγκαχάρα, η οποία σηματοδοτεί την έναρξη του Σογκουνάτο Τοκουγκάβα που στην ουσία θα κυβερνήσει την Ιαπωνία έως τα μέσα του 19ου αιώνα.
1805 – Ναπολεόντειοι Πόλεμοι: Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ. Ο βρετανικός στόλος με επικεφαλής τον αντιναύαρχο Οράτιο Νέλσον νικά τον γαλλικό και ισπανικό στόλο στα ανοικτά των ακτών της Ισπανίας, σηματοδοτώντας σχεδόν το τέλος της γαλλικής ναυτικής δύναμης και αφήνοντας το βρετανικό ναυτικό ως τον αδιαμφισβήτητο κυρίαρχο έως τον 20ό αιώνα.
1854 – Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ και προσωπικό 38 νοσοκόμων στέλνονται στον Κριμαϊκό Πόλεμο.
1879 – Ο Τόμας Έντισον εφευρίσκει στο εργαστήριό του μία λειτουργική ηλεκτρική λάμπα, την οποία δοκίμασε την επόμενη μέρα και διήρκεσε 13,5 ώρες. Αυτή είναι η εφεύρεση του πρώτου εμπορικά πρακτικού λαμπτήρα πυρακτώσεως. Δημοφιλής πεποίθηση είναι ότι ο Έντισον εφηύρε τον πρώτο λαμπτήρα, κάτι που δεν ισχύει.
1892 – Πραγματοποιούνται στο Σικάγο τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης, παρόλο που επειδή καθυστερήσανε οι κατασκευές η έκθεση δεν άνοιξε παρά την 1η Μαΐου του 1893.
1895 – Καταρρέει η Δημοκρατία της Ταϊβάν καθώς εισβάλουν ιαπωνικές δυνάμεις.
1912 – Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: οι βουλγαρικές δυνάμεις απελευθερώνουν το Κάρτζαλι.
1912 – Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την Πρέβεζα.
1921 – Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Ουόρεν Χάρντινγκ δίνει την πρώτη ομιλία από Αμερικανό πρόεδρο εναντίον του λυντσαρίσματος στις νότιες Πολιτείες.
1940 – Κυκλοφορεί η πρώτη έκδοση του μυθιστορήματος του Έρνεστ Χέμινγουεϊ Για ποιον χτυπά η καμπάνα.
1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: η πρώτη επίθεση καμικάζε. Ένα ιαπωνικό πολεμικό αεροπλάνο που μετέφερε βόμβα 200 κιλών επιτίθεται στο HMAS Australia στα ανοικτά του νησιού Λέιτε.
1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Μάχη του Άαχεν. Μετά από μάχη τριών εβδομάδων η πόλη του Άαχεν πέφτει στις αμερικανικές δυνάμεις, καθιστώντας την την πρώτη γερμανική πόλη που καταλαμβάνεται από τους συμμάχους.
1959 – Ανοίγει για το κοινό το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Φρανκ Λόιντ Ράιτ.
1965 – Ο κομήτης Ικέγια-Σέκι πλησιάζει το περιήλιο, περνώντας 450.000 χιλιόμετρα από τον ήλιο.
1966 – Ένας σωρός καρβουνόσκονης καταρρέει στο χωριό Αμπερφάν της Ουαλίας, σκοτώνοντας 144 άτομα, κυρίως μαθητές.
1969 – Ο Σιάντ Μπάρε έρχεται στην εξουσία με πραξικόπημα στη Σομαλία.
1972 – Αεροσκάφος NAMC YS-11 της Ολυμπιακής Αεροπορίας συντρίβεται στις ακτές της Βούλας. 37 από τους επιβαίνοντες πνίγονται, ενώ 19 καταφέρνουν να σωθούν.
1977 – Ιδρύεται το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας.
1983 – Γίνεται ο ορισμός του μέτρου με βάση την ταχύτητα του φωτός στη γενική διάσκεψη μέτρων και σταθμών.
1992 – Η Μαντόνα κυκλοφορεί το SEX, ένα βιβλίο με σαδομαζοχιστικό περιεχόμενο. Δημιουργήθηκε ένα χάος στα ΜΜΕ και επιτέθηκαν στην τραγουδίστρια λέγοντας ότι το είχε παρατραβήξει. Με το πέρασμα του χρόνου, θεωρήθηκε ένα μετα-φεμινιστικό έργο τέχνης ενώ έχει γίνει ένα από τα πιο περιζήτητα βιβλία που κυκλοφόρησαν ποτέ.
1994 – Η καταστροφική καταιγίδα του Ποδονίφτη πλήττει την Αττική, με τραγικό απολογισμό 14 νεκρούς.
2003 – Φωτογραφίζεται για πρώτη φορά ο πλανήτης νάνος Έρις.
Γεννήσεις
1409 – Αλεσσάντρο Σφόρτσα, Ιταλός κοντοτιέρος
1467 – Τζοβάνι των Μεδίκων ο Ποπολάρος, Ιταλός ευγενής
1527 – Λουδοβίκος Α΄, καρδινάλιος του Γκιζ
1581 – Ντομενικίνο, Ιταλός ζωγράφος
1748 – Γιόχαν Άφσπρουνγκ, Γερμανός παιδαγωγός και εκδότης
1772 – Κλοντ Φοριέλ, Γάλλος ιστορικός
1776 – Τζωρτζ Άιζαρντ, Αμερικανός στρατηγός
1790 – Αλφόνς ντε Λαμαρτίν, Γάλλος ποιητής και πολιτικός
1833 – Άλφρεντ Νόμπελ, Σουηδός χημικός και μηχανικός
1882 – Μαξιμιλιάνο Ερνάντες Μαρτίνες, πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ
1907 – Νίκος Εγγονόπουλος, Έλληνας ζωγράφος και ποιητής
1917 – Ντίζι Γκιλέσπι, Αμερικανός τρομπετίστας, διευθυντής ορχήστρας και συνθέτης
1929 – Ούρσουλα Λε Γκεν, Αμερικανίδα συγγραφέας
1949 – Μπενιαμίν Νετανιάχου, Ισραηλινός πολιτικός
1950 – Σπύρος Ιωαννίδης, Έλληνας υδατοσφαιριστής
1950 – Γουίλιαμ Μάρλιν, πολιτικός από τον Άγιο Μαρτίνο
1951 – Λένα Πλάτωνος, Ελληνίδα συνθέτρια
1956 – Κάρι Φίσερ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1957 – Τζούλιαν Κόουπ, Βρετανός τραγουδιστής και συγγραφέας
1968 – Αλέξης Αλεξανδρής, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1981 – Νεμάνια Βίντιτς, Σέρβος ποδοσφαιριστής
1986 – Αλμέν Αμπντί, Ελβετός ποδοσφαιριστής
1990 – Ρίκι Ρούμπιο, Ισπανός καλαθοσφαιριστής
Θάνατοι
1221 – Αλίκη, δούκισσα της Βρετάνης
1266 – Μπίργιερ Γιαρλ, Σουηδός πολιτικός
1422 – Κάρολος ΣΤ΄, βασιλιάς της Γαλλίας
1494 – Τζαν Γκαλεάτσο Σφόρτσα, δούκας του Μιλάνου
1556 – Πιέτρο Αρετίνο, Ιταλός συγγραφέας
1805 – Οράτιος Νέλσον, Άγγλος αντιναύαρχος
1931 – Άρτουρ Σνίτσλερ, Αυστριακός συγγραφέας
1966 – Απόστολος Παπαβαλσάμης, Έλληνας πολιτικός
1967 – Έιναρ Χέρτζσπρουνγκ, Δανός χημικός και αστρονόμος
1969 – Τζακ Κέρουακ, Αμερικανός συγγραφέας
1970 – Έρνεστ Χάλερ, Αμερικανός κινηματογραφιστής
1980 – Χανς Άσπεργκερ, Αυστριακός παιδίατρος
1982 – Αμπντούλ Ζαχίρ, Αφγανός πολιτικός
1984 – Φρανσουά Τρυφώ, Γάλλος σκηνοθέτης
1996 – Γεώργιος Ζωιτάκης, Έλληνας στρατιωτικός
1997 – Ιωάννης Ζίγδης, Έλληνας πολιτικός
2017 – Μάρτιν Έρικ Έιν, Αμερικανός μπασίστας
2018 – Ρομπέρ Φωρισόν, Γάλλος ακαδημαϊκός
2021-Κάθι Φλόρες Αμερικανίδα παίκτρια του ράγκμπι.
2021-Μπέρναντ Χάιτινκ Ολλανδός μαέστρος και βιολιστής
2021-Halyna Hutchins Ουκρανοαμερικανίδα κινηματογραφίστρια
2021-Ίστβαν Χέρμαν Ούγγρος πολιτικός,