Εορτολόγιο: Φιλητός, Φιλήτα, Φιλήτη Λυδία, Λήδα, Λύδα * Μακεδόνιος, Μακεδόνας, Μακεδόνης, Μακεδών, Μακεδονία, Μακεδονούλα, Μακεδονίτσα Ματρώνα, Ματρόνα.
27 Μαρτίου: Αγία Ματρώνα η εν Θεσσαλονίκη – Η Οσία Ματρώνα έζησε στη Θεσσαλονίκη και συγκαταλέγεται μεταξύ των Μαρτύρων των πρώτων αιώνων της Εκκλησίας μας, κατά την περίοδο των διωγμών.
Υπήρξε ακόλουθος μιας πλούσιας και ευγενούς Ιουδαίας, με το όνομα Παντίλλα ή Παυτίλλα, η οποία ήταν σύζυγος του στρατοπεδάρχη της Θεσσαλονίκης. Καθημερινά συνόδευε την κυρία της στη συναγωγή της πόλεως, όπου ωστόσο δεν πήγαινε η ίδια, διότι κρυφά κατέφευγε σε χριστιανικό ναό, για να προσευχηθεί.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Μοιραία, όμως, επειδή για πολύ καιρό η Ματρώνα ξεγελούσε την κυρία της, μια λάθος κίνηση στάθηκε αφορμή για να αποκαλυφθεί η ταυτότητά της. Σε μία εορτή των Ιουδαίων, κατά την οποία συνήθιζαν να τρώνε πικρά χόρτα και άζυμα, η Ματρώνα άργησε να επιστρέψει από το ναό και όταν έφθασε στην συναγωγή γινόταν η τελετή των Επιτιμίων. Ένας από τους δούλους της Παντίλλας κατήγγειλε ότι η Ματρώνα ήταν Χριστιανή και ότι εξαπατά την κυρία της, φροντίζοντας κάθε φορά που αυτή προσερχόταν στην συναγωγή, εκείνη να πηγαίνει στην Εκκλησία. Αυτό προκάλεσε την οργή της Παντίλλας, που δεν δίστασε, ξεσπώντας σε κραυγές, να την κατηγορήσει ότι είναι εχθρική προς αυτήν. Διέταξε αμέσως την σύλληψή της και, αφού την συνέλαβαν και την έδεσαν, άρχισαν να την μαστιγώνουν. Η Ματρώνα, όμως, με παρρησία δήλωσε ότι είναι Χριστιανή και ότι, αν και η κυρία της εξουσίαζε το σώμα της και την ίδια της την ζωή, ωστόσο δεν μπορούσε να την μεταπείσει σε όσα πίστευε.
Η Παντίλλα, αφού την αλυσόδεσε, διέταξε να την φυλακίσουν και να σφραγίσουν την πόρτα του κελιού της. Έπειτα από τρεις ημέρες, νωρίς το πρωί, πήγε η ίδια να δει αν η Ματρώνα ζει. Έκπληκτη διαπίστωσε ότι είχε ελευθερωθεί από τα δεσμά της και στεκόταν φωτεινή ψάλλοντας, χωρίς να έχει το παραμικρό ίχνος τραύματος και βασανισμού. Εξοργισμένη η Παντίλλα διέταξε να δέσουν πάλι την Ματρώνα και να την μαστιγώσουν ανηλεώς. Εκείνη, έκπληκτη για την ιδιαίτερη σκληρότητα της κυρίας της, την ρώτησε γιατί την βασάνιζε, ομολογώντας ωστόσο την πίστη της στον Χριστό. Καταπονημένη από τα βασανιστήρια και μην μπορώντας να σταθεί στα πόδια της, η Ματρώνα κλείσθηκε και πάλι στην φυλακή.
Έπειτα από τρεις ημέρες, όταν η Παντίλλα επισκέφθηκε το κελί της φυλακής της Αγίας, αντίκρισε το ίδιο θέαμα. Την Μάρτυρα απελευθερωμένη από τα δεσμά της, με το ίδιο φωτεινό πρόσωπο, παρά τα βασανιστήρια και την πείνα που υπέστη επί δεκατέσσερις ημέρες. Τότε η κυρία της, γεμάτη οργή, διέταξε να δέσουν την Ματρώνα σε δρύινα ξύλα και να την βασανίσουν. Εξαντλημένη η Αγία από τις μαστιγώσεις και με το σώμα της γεμάτο σημάδια, ψέλλισε με αδύναμη φωνή λίγες λέξεις προσευχής και παρέδωσε το πνεύμα της.
Η Παντίλλα διέταξε τότε κάποιον με το όνομα Στρατόνικος, να τυλίξει το λείψανο της Αγίας σε δέρμα και στην συνέχεια να το ρίξει έξω από τα τείχη της πόλεως. Το ιερό λείψανό της το παρέλαβαν οι Χριστιανοί και το ενταφίασαν με ευλάβεια κοντά στην Λεωφόρο, δηλαδή την Εγνατία οδό. Μετά το τέλος των διωγμών, ο Επίσκοπος Θεσσαλονίκης Αλέξανδρος πήρε το σκήνωμα της Μάρτυρος και το μετέφερε μέσα στην πόλη και, αφού έκτισε ναό, το απέθεσε εντός αυτού.
Την εποχή της Φραγκοκρατίας, όμως, το σκήνωμα της Αγίας μεταφέρθηκε στην Βαρκελώνη και εναποτέθηκε σε ναό, που καταστράφηκε κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκτός των τειχών της Θεσσαλονίκης υπήρχε και μονή αφιερωμένη στην Αγία Ματρώνα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Γνώμην ἀήττητον, Ματρώνα φέρουσα, πίστιν τὴν ἔνθεον, ἄσυλον ἔσωσας, μὴ δουλωθεῖσα τὴν ψυχήν, Ἑβραίων τὴ ἀπηνεία ὅθεν ἀριστεύσασα, καὶ τὸν δόλιον κτείνασα, μυστικῶς νενύμφευσαι, τῷ Δεσπότῃ τῆς κτίσεως. Αὐτὸν οὒν ἐκτενῶς ἐκδυσώπει, πάσης ἠμᾶς ρυσθήναι βλάβης.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1309 – Ο Πάπας Κλήμης Ε΄ αφορίζει τη Βενετία και όλους τους κατοίκους της.
1513 – Ο Ισπανός εξερευνητής Χουάν Πόνθε ντε Λεόν φτάνει στις Μπαχάμες στο πρώτο του ταξίδι προς τη Φλόριντα.
1625 – Ο Κάρολος Α΄ γίνεται βασιλιάς της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας, ενώ διεκδικεί και τον τίτλο του βασιλιά της Γαλλίας.
1794 – Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θεσπίζει μόνιμο ναυτικό και εγκρίνει την κατασκευή έξι φρεγατών.
1794 – Η Δανία και η Σουηδία συνάπτουν συμφωνία ένοπλης ουδετερότητας για την προστασία του εμπορίου.
1809 – Πόλεμος της Ιβηρικής Χερσονήσου: Μία γαλλο-πολωνική δύναμη νικά τους Ισπανούς στη μάχη της Θιουδάδ Ρεάλ.
1814 – Αμερικανικές δυνάμεις με επικεφαλής το στρατηγό Άντριου Τζάκσον νικούν τους Ινδιάνους στην κεντρική Αλαμπάμα.
1821 – Οι Έλληνες νικούν τους Οθωμανούς στη Μάχη του Αγίου Αθανασίου Καρύταινας.
1833 – Ο Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουρερ, αρμόδιος για τα εκκλησιαστικά θέματα του Συμβουλίου της οθωνικής Αντιβασιλείας, συγκροτεί κληρικολαϊκή νομοπαρασκευαστική επιτροπή υπό την προεδρία του Σπυρίδωνα Τρικούπη με σκοπό την εκπόνηση οριστικού σχεδίου διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος.
1871 – Πραγματοποιείται ο πρώτος διεθνής αγώνας ράγκμπι, όταν η Σκωτία νικά την Αγγλία στο Εδιμβούργο.
1884 – Ένας όχλος στο Σινσινάτι του Οχάιο επιτίθεται στους ενόρκους των οποίων η ετυμηγορία ήταν ανθρωποκτονία από αμέλεια σε μία σαφή περίπτωση δολοφονίας. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών, ο όχλος θα δημιουργήσει ταραχές και θα καταστρέψει το Δικαστικό Μέγαρο.
1886 – Ο Τζερόνιμο, πολεμιστής των Απάτσι, παραδίνεται στον αμερικανικό στρατό.
1941 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Αξιωματικοί της πολεμικής αεροπορίας της Γιουγκοσλαβίας ανατρέπουν την κυβέρνηση σ’ ένα αναίμακτο πραξικόπημα.
1943 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Αρχίζει ναυμαχία στις Αλεούτιες νήσους όταν οι δυνάμεις του αμερικανικού ναυτικού παρεμποδίζουν τους Ιάπωνες να ενισχύσουν μία φρουρά στο Κίσκα.
1945 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Αργεντινή κηρύσσει τον πόλεμο στις δυνάμεις του Άξονα.
1958 – Ο Νικίτα Χρουστσόφ γίνεται πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών της Σοβιετικής Ένωσης.
1961 – Κλείνουν οι φυλακές Γυάρου με τη μεταφορά σε άλλες φυλακές των τελευταίων 137 κρατουμένων, πολιτικών στη μεγάλη πλειοψηφία τους, που βρίσκονταν εκεί.
1964 – Ο σεισμός της Μεγάλης Παρασκευής: Ο πιο ισχυρός σεισμός στην ιστορία των Η.Π.Α. χτυπά τη νοτιοκεντρική Αλάσκα, σκοτώνοντας 139 ανθρώπους και προκαλώντας τεράστιες ζημιές στο Άνκορεϊτζ.
1977 – Δύο αεροσκάφη Boeing 747 συγκρούονται σε ομιχλώδη διάδρομο στο αεροδρόμιο της Τενερίφης στις Κανάριες νήσους, σκοτώνοντας 583 άτομα (όλοι οι 248 επιβαίνοντες της KLM και 335 της Pan Am). 61 άτομα επέζησαν από την πτήση της Pan Am. Αυτό είναι το χειρότερο αεροπορικό ατύχημα στην ιστορία.
Γεννήσεις
347 – Άγιος Ιερώνυμος
972 – Ροβέρτος Β΄, βασιλιάς της Γαλλίας
1797 – Αλφρέ ντε Βινύ, Γάλλος συγγραφέας
1845 – Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν, Γερμανός φυσικός
1883 – Μάριε Ούντερ, Εσθονή ποιήτρια
1886 – Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε, Γερμανός αρχιτέκτονας
1899 – Γκλόρια Σουάνσον, Αμερικανίδα ηθοποιός
1901 – Καρλ Μπαρκς, Αμερικανός σκιτσογράφος
1912 – Τζέιμς Κάλαχαν, Άγγλος πολιτικός
1917 – Σάιρους Βανς, Αμερικανός πολιτικός
1927 – Μστισλάβ Ροστροπόβιτς, Ρώσος τσελίστας και διευθυντής ορχήστρας
1931 – Ντέιβιντ Γιάνσεν, Αμερικανός ηθοποιός
1934 – Ιωάννης Παλαιοκρασσάς, Έλληνας πολιτικός
1941 – Ιβάν Γκασπάροβιτς, Σλοβάκος πολιτικός
1941 – Λίζε Πρόκοπ, Αυστριακή αθλήτρια και πολιτικός
1950 – Πέτρος Ευθυμίου, Έλληνας πολιτικός,
1955 – Λευτέρης Πανταζής, Έλληνας τραγουδιστής
1955 – Μαριάνο Ραχόι, Ισπανός πολιτικός
1957 – Κώστας Βασιλακάκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής
1957 – Μπίλι Μακένζι, Σκωτσέζος τραγουδιστής
1959 – Ιβάν Σαββίδης, Ελληνοπόντιος επιχειρηματίας και πολιτικός
1963 – Κουέντιν Ταραντίνο, Αμερικανός σκηνοθέτης
1963 – Γιώργος Κατρούγκαλος, Έλληνας συνταγματολόγος και πολιτικός
1966 – Ζάρκο Πάσπαλι, Σέρβος καλαθοσφαιριστής
1970 – Μαράια Κάρεϊ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1971 – Ντέιβιντ Κούλθαρντ, Βρετανός οδηγός αγώνων
1972 – Τσάρλι Χάας, Αμερικανός παλαιστής
1974 – Γεώργιος Κουμανταράκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1975 – Φέργκι, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1977 – Ιωάννης Μελισσανίδης, Έλληνας γυμναστής
1981 – Κακάου, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
1986 – Μάνουελ Νόιερ, Γερμανός ποδοσφαιριστής
1987 – Πωλίνα Γκαγκάρινα, Ρωσίδα τραγουδίστρια, ηθοποιός και μοντέλο
1990 – Κίμπρα, Νεοζηλανδή τραγουδοποιός
1990 – Νικολά Ν’Κουλού, Καμερουνέζος ποδοσφαιριστής
1998 -Γιάννης Μπουζούκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
2004 – Αμίρα Βιλιχάγκεν, Ολλανδή τραγουδίστρια
Θάνατοι
965 – Αρνούλφος Α΄, κόμης της Φλάνδρας
1221 – Μπερενγκάρια της Πορτογαλίας, βασίλισσα της Δανίας
1378 – Πάπας Γρηγόριος ΙΑ΄
1462 – Βασίλειος Β΄, μέγας πρίγκιπας της Μόσχας
1564 – Λουτφί Πασάς, Οθωμανός πολιτικός
1615 – Μαργαρίτα, βασίλισσα της Γαλλίας
1770 – Τζανμπαττίστα Τιέπολο, Ιταλός ζωγράφος
1837 – Όττο Στάκελμπεργκ, Εσθονός αρχαιολόγος
1897 – Ανδρέας Αναγνωστάκης, Έλληνας ιατρός
1952 – Τογιόντα Κιιχίρο, Ιάπωνας βιομήχανος
1958 – Δημοσθένης Βουτυράς, Έλληνας λογοτέχνης
1964 – Φώτης Αγγουλές, Έλληνας ποιητής
1968 – Γιούρι Γκαγκάριν, Σοβιετικός κοσμοναύτης
1972 – Μαουρίτς Κορνέλις Έσερ, Ολλανδός καλλιτέχνης
1989 – Τζακ Στάριτ, Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης
2000 – Γεώργιος Κατσίμπας, Έλληνας αντιστασιακός και πολιτικός
2002 – Μπίλι Γουάιλντερ, Αμερικανός σκηνοθέτης
2006 – Στάνισλαβ Λεμ, Πολωνός συγγραφέας
2010 – Βασίλι Σμισλόφ, Ρώσος σκακιστής
2010 – Καίσαρ Αλεξόπουλος, Έλληνας φυσικός
2011 – Σερ Κλέμεντ Άριντελ, πολιτικός από τον Άγιο Χριστόφορο και Νέβις