“Γοήτευσε” με τη “Σοφία” της

“Γοήτευσε” τους φίλους της Σχολής Γονέων στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης η νευρολόγος-ψυχίατρος, θεολόγος, Καθηγήτρια ΑΠΘ και Πρόεδρος της πανελλήνιας ομοσπονδίας νόσου Alzheimer κ.Μάγδα Τσολάκη, με την μεστή σοφίας, μηνυμάτων και αποφθεγμάτων ομιλία της, για τους Τρείς Μεγίστους Φωστήρες της Οικουμένης. Βασίλειον τον Μέγα, τον Θεολόγο Γρηγόριο & τον Χρυσορρήμων Ιωάννη.

Τι να ερανίσει κανείς απο τους λόγους τους? Μέγας Βασίλειος: «Μεγάλος θησαυρός εἶναι τά παιδιά μας, καί χρειάζονται πολλή ἐπιμέλεια». Γρηγόριος Θεολόγος: “Καθαρθήναι δει πρώτον είτα καθάραι, σοφισθήναι και ούτω σοφίσαι, γενέσθαι φως και είτα φωτίσαι, εγγίσθαι Θεώ και προσαγάγειν άλλους, αγιασθήναι και αγιάσαι” Ιωάννης Χρυσόστομος: «πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία ου σοφία φαίνεται».

Η Σχολή Γονέων-Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης είχε τη χαρά και την τιμή να έχει ομιλήτρια την κ. Μάγδα Τσολάκη με θέμα «Οι τρεις Ιεράρχες ως Παιδαγωγοί». Η κ. Τσολάκη είναι νευρολόγος-ψυχίατρος, θεολόγος, Καθηγήτρια ΑΠΘ, Πρόεδρος της πανελλήνιας ομοσπονδίας νόσου Alzheimer. Στην αρχή της εκδήλωσης ακούστηκαν από το Μουσικό Σχολείο Κατερίνης ύμνοι για τους τρεις Ιεράρχες υπό τη διεύθυνση του κ. Νικολάου Φακαλή, κατάλληλο προοίμιο για την εμπεριστατωμένη , επιστημονικά ,θεολογικά και παιδαγωγικά εισήγηση που θα ακολουθούσε.Σύμφωνα με τον νομπελίστα μας Σεφέρη «τα γράμματα» είναι από τις πιο ευγενείς νοητικές ασκήσεις και η παιδεία αποτελεί τον κυβερνήτη της ζωής μας. Βέβαια υπάρχει και η κακή παιδεία που παράγει τους «νεόπλουτους» της μάθησης.

Κατά τους Ιεράρχες, που ήταν πανεπιστήμονες για την εποχή τους η ζητούμενη σοφία είναι ο Χριστός ως ένσαρκη Παναλήθεια. Πόσο ταιριάζει ο λόγος του Χρυσοστόμου ότι ο σκοπός της παιδείας δεν είναι η πολυμάθεια αλλά η εν Χριστώ μόρφωση του νέου ανθρώπου με αυτόν του Πλάτωνα «πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία ου σοφία φαίνεται».

Ο Μ. Βασίλειος πιστεύει ότι η παιδεία είναι η καλλιέργεια της ψυχής, ο Γρηγόριος ο θεολόγος ότι συμβάλλει στην αυτογνωσία του ανθρώπου και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τη θεωρεί μέγιστο αγαθό, μετάληψη αγιότητας και όχι αυτοσκοπό. Αληθινή παιδεία που μορφώνει ουσιαστικά αποτελεί ο βίος και όχι τα λόγια. Οι τρεις Ιεράρχες , που είναι οικουμενικοί διδάσκαλοι- και των οποίων η κοινή γιορτή ως προστατών της παιδείας καθιερώθηκε τον 11ο αιώνα επί αυτοκράτορος Αλεξίου Κομνηνού – νίκησαν τη φθορά του χρόνου με τα συγγράμματά τους, την προσφορά στην παιδεία, την πίστη στον Θεό και την ποιμαντορική και φιλανθρωπική τους δράση. Η προσφορά τους στη σύζευξη Ελληνισμού και Χριστιανισμού με παγκόσμιο όργανο την ελληνική γλώσσα αναγνωρίζεται αιώνες μετά και σήμερα ώστε η εορτή τους να διαρκεί μια εβδομάδα από τους Κυπρίους και τους ομογενείς της Αμερικής.

Αυθεντικός άνθρωπος γι’ αυτούς είναι ο αναγεννημένος εν Χριστώ, ο αρχέτυπος και αφού το βίωσαν με ασκητική ζωή-αν και προέρχονταν από πλούσιες και αρχοντικές οικογένειες της Καππαδοκίας και Αντιόχειας- με μόχθο προσευχής, μνήμη Θεού και θανάτου, τήρηση εντολών και θεία μελέτη και φυσικά μόρφωση και παιδεία είχαν λόγο για όλα τα ζητήματα οικονομίας, ιατρικής, περίθαλψης, πολιτικής εξουσίας, οικογένειας, γάμου, νομοθεσίας. Δεν απαξίωσαν την κοσμική σοφία ούτε την αναζήτηση της γνώσης και την αφιέρωση στην επιστήμη έτσι ώστε να θεωρεί ο Γρηγόριος την αγωγή των νέων τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών. Με τον ίδιο τρόπο σκέφτηκε και ο Ιρλανδός ποιητής Yeats (Νόμπελ 1923) και είπε ότι η παιδεία δεν είναι το γέμισμα του μυαλού αλλά το άναμμα φλόγας, ενώ ο Κοραής θεώρησε μικρότερο κακό την αγραμματωσύνη από την κακή και χωρίς μέθοδο εκπαίδευση.

Συνοπτικά κάποιες σκέψεις ερανισμένες από τον Μ. Βασίλειο για το μόνιμο αγαθό της παιδείας και γενικότερα της φιλοσοφικής ματιάς του για τη ζωή. Καμιά διάκριση στον άντρα και τη γυναίκα ,ομότιμοι και οι δύο, η διδασκαλία να είναι απλή και ευχάριστη καθώς και τα βιβλία και ο δάσκαλος να αποβάλλει τις αδυναμίες του γιατί διδάσκει και με τη ζωή του. Οι νέοι να επιλέγουν τους συζύγους τους αλλά να παίρνουν για τον γάμο την άδεια και ευχή των γονέων τους –εποχή που στη δύση 4ο-5ο αι. οι κόρες παντρεύονταν «με κλειστά μάτια». Καταδικάζει τη φιλαρέσκεια αλλά στενοχωριέται με το κλείσιμο των γυμναστηρίων κι έτσι οι νέοι καταντούν μαλθακοί.

Τι γαρ παίδων γλυκύτερον αναφωνεί ο Χρυσόστομος και τονίζει στους γονείς την επιμέλεια των παιδιών τους και μετά των κτημάτων. Ο δάσκαλος έχει έργο κοπιαστικό, δημιουργικό και παραγωγικό, γιατί καλλιεργεί αθάνατη ψυχή. Στην παρακοή των παιδιών πρώτα τα επαινούμε για κάτι καλό που έκαναν στο παρελθόν και ύστερα τα επιτιμούμε για το σφάλμα τους. Κατά τον Γρηγόριο για ορθή παιδεία πρέπει κανείς να μιμείται τη μέλισσα που τρυγάει από όλα τα άνθη ό,τι χρήσιμο. Για τον παιδαγωγό οδηγός είναι το «καθαρθήναι δει πρώτον είτα καθάραι». Η ομιλήτρια παιδαγωγικά και μυσταγωγικά απάντησε στις ερωτήσεις αφού μας θύμισε ότι η γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ το 1979 με την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ έγραψε «Καλωσορίζουμε τη χώρα της φιλοκαλίας του Βασιλείου, του Γρηγορίου και του Χρυσοστόμου».

Η επόμενη ομιλία ορίστηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα για την επόμενη Δευτέρα 15/2/2016 με ομιλητή τον κ. Φραγκούλη Φράγκο, τ.Υπουργό Εθνικής Άμυνας , Επίτιμο Α.Γ.Ε.Σ. με θέμα «Η ιδιοφυής Στρατηγική του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τότε και σήμερα».