Εορτολόγιο: Καρπός. Αγαθονίκη.Μ Χρυσή, Χρύσα, Χρυσαλία, Χρυσαυγή, Χρυσούλα, Σήλια, Χρυστάλλα, Χρυσταλλία. Φλωρέντιος, Φλωρέντης, Φλωρέντος, Φλορέντσος, Φλωρεντία, Φλωρέντα, Φλωρένα, Φλώρινα, Φλωρένσα, Φλωρέντζα, Ντία.
13 Οκτωβρίου: Αγία Χρυσή η Νεομάρτυς – Η Αγία Χρυσή γεννήθηκε στο χωριό Σλάτενα (σημερινή Χρυσή) της επαρχίας Αλμωπίας Νομού Πέλλης. Ο πατέρας της ήταν φτωχός και είχε τέσσερις θυγατέρες. Η Χρυσή ήταν ωραία στο σώμα και στην ψυχή.
Κάποτε, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλες γυναίκες στους αγρούς και μάζευε καυσόξυλα, την απήγαγε κάποιος Τούρκος και τη μετέφερε στο σπίτι του. Ο Τούρκος προσπάθησε με κολακείες να την εξισλαμίσει και να την κάνει γυναίκα του. Η Χρυσή όμως αντιστάθηκε και δυναμικά απάντησε: «Εγώ τον Χριστό μόνο γνωρίζω για νυμφίο μου, που δεν θα αρνηθώ και αν ακόμα με κομματιάσεις».
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Οι γονείς και οι συγγενείς της Χρυσής, με εξαναγκασμό των Τούρκων, την παρακαλούσαν να δεχτεί τον μωαμεθανισμό για να σωθεί. Αλλά η μεγαλόψυχη Χρυσή τους απάντησε ότι: «πατέρα έχω τον Κύριό μου Ιησού Χριστό, μητέρα την Κυρία Θεοτόκο, αδελφούς δε και αδελφές έχω τους Αγίους και τις Αγίες της Εκκλησίας μας».
Μπροστά λοιπόν στη σταθερότητα της Χρυσής, οι Τούρκοι απάντησαν με φρικτά βασανιστήρια. Τελικά στις 13 Οκτωβρίου 1795 μ.Χ., κατέκοψαν το σώμα της με μαχαίρια και έτσι πανάξια έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου από τον Νυμφίο Χριστό.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας Πίστεως.
Σκεῦος χρύσεον, τῆς παρθενίας, καὶ ἀκήρατος, νύμφη Κυρίου, ἐχρημάτισας Χρυσῆ καλλιπάρθενε· τὴν γὰρ ἁγνείαν ἀμέμπτως φυλάττουσα, ὐπὲρ Χριστοῦ θεοφρόνως ἐνήθλησας· Μάρτυς ἔνδοξε, ἱκέτευε τὸν Νυμφίον σου, δωρήσασθε ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Χρυσωθεῖσα Πνεύματι, Τῷ Παναγίῳ, τὴν ἁγνείαν ἔφθορον, τὴν σὴν ἐτήρησας Χριστῷ, καὶ ὑπὲρ φύσιν ἠγώνισαι, παρθενομάρτυς, Χρυσῆ ἀξιάγαστε.
Μεγαλυνάριον
Τὴν Παρθενομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ, τὴν κεχρυσωμένην, σώματί τε καὶ τῇ ψυχῇ, Χρυσῆν τὴν ἁγίαν, αἰνέσωμεν βοῶντες· χαῖρε νύμφη Κυρίου, ἁγνὴ καὶ πάγχρυσε.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
54 Ο Νέρων ανεβαίνει στο ρωμαϊκό θρόνο. Η Αγριππίνα δηλητηριάζει τον άνδρα της τον Κλαύδιο A’, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο Ρωμαίο Αυτοκράτορα τον 17χρονο γιο της Νέρωνα.
1307 Με εντολή του Γάλλου βασιλιά, Φιλίππου του Ωραίου, συλλαμβάνονται ο Μέγας Μάγιστρος Ζακ ντε Μολά και χιλιάδες μέλη του Τάγματος των Ναϊτών. Υποβάλλονται σε βασανιστήρια και “ομολογούν” ότι είναι αιρετικοί, ενώ λίγους μήνες αργότερα θα καούν στην πυρά. Είναι Παρασκευή και 13 και από τότε αυτή η μέρα θεωρείται ότι φέρνει γρουσουζιά.
1792 Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον θέτει το θεμέλιο λίθο για την κατασκευή του Λευκού Οίκου, που θα γίνει η επίσημη κατοικία όλων των Προέδρων των ΗΠΑ.
1882 Πέθανε ο Ζοζέφ Αρτίρ Κοντ Ντε Γκομπινό, Γάλλος διπλωμάτης, θεωρητικός του ρατσισμού και της λευκής υπεροχής μέσα από το βιβλίο του «Δοκίμιο για την ανισότητα των ανθρωπίνων φυλών» (1855). (Γεν. 14/7/1816)
1884 Η ώρα Γκρίνουιτς καθιερώνεται ως βάση υπολογισμού της παγκόσμιας ώρας.
1904 Σκοτώθηκε στη Σιάτιστα της Φλώρινας, σε μάχη με τους Τούρκους, ο Παύλος Μελάς, από τους πρωτεργάτες του Μακεδονικού Κομιτάτου.
1905 Ιδρύεται το πρώτο Σοβιέτ των εργατών στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, στο οποίο εκλέγεται πρόεδρος ο Λέων Τρότσκι. Στη συνέχεια θα πολλαπλασιαστούν τα Σοβιέτ (τα εργατικά συμβούλια), με αιτήματα το 8ωρο και τις δημοκρατικές ελευθερίες.
1914 Στη Νότια Αφρική, οι Μπόερς, με επικεφαλής τον στρατηγό Κρίστιαν Ντε Γουέτ, διαδηλώνουν εναντίον της επιβολής του βρετανικού στρατιωτικού νόμου.
1921 Γεννήθηκε ο διάσημος Γάλλος ηθοποιός και τραγουδιστής, Ιβ Μοντάν
1923 Η Άγκυρα ανακηρύσσεται από την τουρκική Εθνοσυνέλευση πρωτεύουσα του τουρκικού κοσμικού κράτους. Η μετακίνηση της πρωτεύουσας από την Κωνσταντινούπολη στην Άγκυρα αποφασίστηκε από τον Κεμάλ Ατατούρκ.
1925 Γεννήθηκε η πολιτικός και πρωθυπουργός της Βρετανίας, βαρόνη Μάργκαρετ Χίλντα Θάτσερ το γένος Ρόμπερτς, η επονομαζόμενη και «σιδηρά κυρία»
1934 Αρχίζουν τα έργα εξωραϊσμού του Πεδίου του Άρεως με την κατεδάφιση των στρατώνων του Ιππικού και τη μεταφορά των προσφυγικών συνοικισμών.
1934 Γεννήθηκε η Ελληνίδα τραγουδίστρια με τη διεθνή καριέρα, Νάνα Μούσχουρη
1943 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Ιταλία έχοντας αλλάξει “στρατόπεδο” κηρύσσει τον πόλεμο στην πρώην σύμμαχό της στον Άξονα, τη Γερμανία.
1944 Ενώ ο λαός της πρωτεύουσας συνέχιζε τους πανηγυρισμούς από την προηγούμενη μέρα για την απελευθέρωση, στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ έδινε μάχες εναντίον των Γερμανών για τη σωτηρία των λιμενικών εγκαταστάσεων, της «Ηλεκτρικής Εταιρείας» (ΠΑΟΥΕΡ) και όλων των εργοστασίων. Στην ηρωική και νικηφόρα για τον ΕΛΑΣ «μάχη της Ηλεκτρικής» έχασαν τη ζωή τους 11 παλικάρια.
1951 Παρασημοφορείται από τους Γάλλους με το Σταυρό της Λεγεώνας της Τιμής για τη δράση της στη Βόρεια Αφρική κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Μάρλεν Ντίντριχ.
1955 Τρομερές καταιγίδες σε Αττική και Θεσσαλία προκαλούν το θάνατο 30 ανθρώπων και αφήνουν άστεγους εκατοντάδες.
1972 Αεροπλάνο στο οποίο επιβαίνει μια ομάδα ράγκμπι της Ουρουγουάης συντρίβεται στις Άνδεις. Αρκετοί από τους επιβάτες εντοπίζονται σώοι 72 ημέρες αργότερα, αλλά όπως ομολογούν κατέφυγαν στον κανιβαλισμό, προκειμένου να επιβιώσουν. Η απίστευτη ιστορία τους έχει μεταφερθεί δύο φορές στη μεγάλη οθόνη.
1977 Κατά την πτήση από τη Μαγιόρκα στη Φρανκφούρτη 2 άντρες και 2 γυναίκες καταλαμβάνουν ένα αεροπλάνο της Λουφτχάνσα, με 86 επιβάτες. Απαιτούν την απελευθέρωση 11 Γερμανών και 2 Τούρκων κρατουμένων. Ο πιλότος δολοφονείται, ωστόσο όλα τα μέλη του πληρώματος και οι επιβάτες απομακρύνονται με ασφάλεια, μετά από επιχείρηση στη Σομαλία στις 17 Οκτωβρίου. Ένας αεροπειρατής επιζεί.
1980 Η Κούβα ανακοινώνει γενική αμνηστία για όλους τους Αμερικανούς, που βρίσκονται σε φυλακές της χώρας.
1985 Πέθανε ο διακεκριμένος Έλληνας χαράκτης, Α. Τάσσος (πραγματικό όνομα Αναστάσιος Αλεβίζος)
1992 Αεροπλάνο της Air France κάνει τον γύρο του κόσμου σε χρόνο ρεκόρ 33 ωρών και 1 λεπτού για επιβατική πτήση.
1993 Ορκίζεται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που αριθμεί 43 μέλη, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου.
1995 Κερδίζει το Νόμπελ Ειρήνης ο Τζόζεφ Ρότμπλαντ, ο πυρηνικός φυσικός, που αφιέρωσε τη ζωή του στην κατάργηση της ατομικής βόμβας, στην κατασκευή της οποίας είχε βοηθήσει ο ίδιος. Την ίδια μέρα η Γαλλία απορρίπτει τις εκκλήσεις για τον τερματισμό των πυρηνικών δοκιμών στο Νότιο Ειρηνικό.
1995 Αίρεται το εμπάργκο της Ελλάδας προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
1999 Ο πληθυσμός της γης σύμφωνα με τον ΟΗΕ φτάνει τα έξι δισεκατομμύρια.
2010 Απεγκλωβίζονται οι πρώτοι από τους 33 παγιδευμένους εργαζόμενους σε ορυχείο στη Χιλή. Η επιχείρηση διάσωσης όλων των εργατών που για 69 ημέρες βρίσκονται στα έγκατα της γης, σε βάθος 622 μέτρων, σε ορυχείο στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή θα διαρκέσει περίπου 48 ώρες.