Εορτολόγιο: Αντίγονος. Ευπρέπιος, Ευπρέπειος, Ευπρεπής, Ευπρεπία.
17 Οκτωβρίου: Άγιος Ανδρέας ο Οσιομάρτυρας «Ὁ ἐν τὴ Κρίσει» – Ο τολμηρός και ελεύθερος στο φρόνημα και το λόγο Οσιομάρτυρας Ανδρέας, καταγόταν από την Κρήτη και έζησε τον 8ο αιώνα μ.Χ. επί αυτοκράτορας Κωνσταντίνου Ε’ του Κοπρώνυμου.
Όταν αυτός ξεκίνησε διωγμό κατά των αγίων εικόνων, ο Ανδρέας πληροφορήθηκε τα έκτροπα που γίνονταν εναντίον εκείνων που τις προσκυνούσαν, γι’ αυτό άφησε την Κρήτη και πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Και όταν είδε από κοντά τη βία κατά των ορθοδόξων, αισθάνθηκε την ανάγκη από Ιερή αγανάκτηση να ελέγξει τον ίδιο τον αυτοκράτορα.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Και η ευκαιρία του δόθηκε όταν ο Κωνσταντίνος ο Ε’ βγήκε από το παλάτι, στην επιστροφή ο Ανδρέας παραφύλαξε και με θάρρος τον πλησίασε και τον ρώτησε: «ἄρα χριστιανὸς εἰ, βασιλεῦ;». Ο Κωνσταντίνος έμεινε εμβρόντητος στην αρχή. Αλλά έπειτα εξοργισμένος διέταξε να τον συλλάβουν.
Η διαταγή εκτελέστηκε και μάλιστα ένας από τους υπασπιστές κτύπησε τον Ανδρέα και συγχρόνως τον ρώτησε: «οὕτως ἐδιδάχθης ἀτιμάζειν τὸν βασιλέα;». Και ο Ανδρέας του απάντησε με τον εξής αθάνατο λόγο: «οὐδεὶς ἁμαρτάνει βασιλέα ἐλέγχων παρανομοῦντα». Θυμωμένος τότε ακόμα περισσότερο ο βασιλιάς, διέταξε και μαστίγωσαν άγρια τον Ανδρέα.
Έπειτα τον παρέδωσαν σε όχλο εικονομάχων, που τον έσυραν επάνω σε κοφτερές πέτρες. Κατόπιν κάποιος αγροίκος ψαράς με κοφτερό τσεκούρι, έκοψε το πόδι του αγίου και έτσι μετά από λίγο πέθανε.
Το λείψανό του το έριξαν σε ακάθαρτο τόπο, αλλά ορθόδοξα χέρια το πήραν νύκτα και το έθαψαν ευλαβικά σε τόπο ονομαζόμενο «τῆς Κρίσεως».
Η μνήμη του Αγίου Ανδρέα επαναλαμβάνεται και την 21η Οκτωβρίου, μετά των Άγιων Στεφάνου, Παύλου και Πέτρου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἀσκητικῶς προγυμνασθεῖς ἐν τῷ ὄρει, τᾶς νοητᾶς τῶν δυσμενῶν παρατάξεις, τὴ πανοπλία ὤλεσας παμμάκαρ τοῦ Σταυροῦ, αὔθις δὲ πρὸς ἄθλησιν, ἀνδρικῶς ἀπεδύσω, κτείνας τὸν Κοπρώνυμον, τῷ τῆς πίστεως ξίφει, καὶ δι’ ἀμφοὶν ἐστέφθης ἐκ Θεοῦ, Ὁσιομάρτυς, Ἀνδρέα ἀοίδιμε.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’ . Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἑορτάζει σήμερον, ἡ Βασιλεύουσα πόλις, ἑορτὴν ὑπέρλαμπρον, τῆς φωτοφόρου σου Μνήμης, ἅπασαν προσκαλουμένη πόλιν καὶ χώραν· χαίρει γάρ, ὡς κτησαμένη θησαυρόν μέγαν, τὸ πολύαθλόν σου σῶμα, Ἀνδρέα Μάρτυς, ὀρθοδοξίας φωστήρ.
Ὁ Οἶκος
Ἀντὶ ὅπλων, σταυρὸν ἀράμενος πανένδοξε, ἀντὶ θώρακος δέ, τὴν πίστιν ἐνδυσάμενος, πρὸς πάλην ἐξῆλθες ἐχθρῶν ἀοράτων καὶ ὁρωμένων, Μάρτυς, αὐτόκλητος, καὶ τούτων κατέβαλες τὰς παρατάξεις σθένει τοῦ Πνεύματος· οὗ ἐμφορηθεὶς πλουσίως Ὅσιε, κἀμοὶ παράσχου βραχεῖαν χάριν, φωταγωγοῦσάν μου τὸν νοῦν, ἀξίως τοῦ ὑμνῆσαί σου τοὺς γενναίους ἀγῶνας, ὀρθοδοξίας φωστήρ.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1604 Το Αστέρι του Κέπλερ (ή Υπερκαινοφανής του 1604) κάνει την εμφάνισή του στον αστερισμό του Οφιούχου. Είναι το τελευταίο σούπερ νόβα που παρατηρείται στο γαλαξία μας.
1734 Γεννήθηκε ο Γκριγκόρι Ορλόφ, Ρώσος αξιωματικός, ευνοούμενος της τσαρίνας Μεγάλης Αικατερίνης, ο οποίος προσπάθησε να ξεσηκώσει τους υπόδουλους Έλληνες ενάντια στους οθωμανούς (Ορλοφικά)
1760 Γεννιέται ο Γάλλος πρώιμος θεωρητικός του ουτοπικού σοσιαλισμού Ανρί ντε Σεν Σιμόν.
1777 Πόλεμος της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας: Οι επαναστατικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Οράτιο Γκέιτς νικούν τα αγγλικά αποικιακά στρατεύματα στη μάχη της Σαρατόγκα. Με έναν µεγάλο στρατηγικό ελιγµό για να τερµατίσουν τον πόλεµο, οι άγγλοι εισβάλλουν από τον Καναδά. Αποµονώνονται και παγιδεύονται χωρίς εφεδρείες και αναγκάζονται να παραδοθούν. Η νίκη των αμερικανών θα κρίνει την έκβαση της επανάστασης των 13 βορειοαμερικανικών αποικιών.
1797 Συνθήκη του Κάμπο – Φόρμιο, με την οποία οι Ιόνιοι Νήσοι προσαρτώνται στη Γαλλία. Σε ένα χωριό της Βενετίας, το Κάμπο Φόρμιο, συνάπτεται η συνθήκη μεταξύ Γαλλίας και Αυστρίας, ύστερα από την ήττα της τελευταίας και τον τερματισμό της νικηφόρας εκστρατείας του Ναπολέοντα στην Ιταλία. Η Γαλλία παίρνει το Βέλγιο, τα Ιόνια Νησιά, καθώς και τις ενετικές κτήσεις των ακτών της Ηπείρου. Καταλύεται η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας. Ιδρύονται οι Δημοκρατίες των Ιταλικών Αλπεων και της Λιγουρίας. Η γαλλοκρατία στα Επτάνησα θα κρατήσει μόλις 20 μήνες.
1814 Εννέα άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από ζυθοπλημμύρα στο Κεντρικό Λονδίνο. Προκλήθηκε όταν διερράγη μία μεγάλη δεξαμενή με μπύρα στη ζυθοποιία «Μάιοξ» και το περιεχόμενό της χύθηκε στο δρόμο, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν πολλά από τα παρακείμενα σπίτια, σε μία από τις φτωχογειτονιές της αγγλικής πρωτεύουσας.
1849 Πέθανε ο Γαλλοπολωνός συνθέτης και πιανίστας Φρεντερίκ Σοπέν
1854 Κριμαϊκός Πόλεμος: Πολιορκία της Σεβαστούπολης : Αγγλικές και γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις αρχίζουν την πολιορκία στο λιμάνι της Σεβαστούπολης, βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας.
1860 Γεννήθηκε ο μουσουργός, Διονύσιος Λαυράγκας, από τους πρωτεργάτες της Εθνικής Μουσικής Σχολής και της όπερας στην Ελλάδα
1864 Ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας, που καθιερώνει το πολίτευμα της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.
1868 Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα του Λουξεμβούργου.
1888 Πατεντάρεται ο οπτικός φωνόγραφος από τον Τόμας Έντισον (η πρώτη κινηματογραφική ταινία).
1889 Πεθαίνει ο επαναστάτης, συγγραφέας και φιλόσοφος, Νικολάι Γκαβρίλοβιτς Τσερνισέφσκι, στη γενέτειρά του, το Σαράτοφ της Ρωσίας.
1897 Ιδρύεται η Εταιρία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.
1906 Ο γερμανός μαθηματικός, Άρτουρ Κορν, παίρνει την πρώτη τηλεφωτογραφία. Μεταδίδει την εικόνα του Διαδόχου της Γερμανίας σε απόσταση 1.800 χλμ. από το Μόναχο στο Βερολίνο.
1908 Γεννήθηκε ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Ελληνας ζωγράφος και συγγραφέας. (Θαν. 13/1/1993)
1909 Καταστέλλεται κίνημα των κατώτερων αξιωματικών του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, με αποτέλεσμα να υπάρξουν νεκροί και τραυματίες και από τις δυο μεριές.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τη Νάουσα. Πτώση των Γρεβενών στις ελληνικές δυνάμεις. Ταχύτατη η προέλαση του ελληνικού στρατού. Μεταστροφή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ της Ελλάδας.
1913 Το βρετανικό πλοίο «Βολτούρνο» παίρνει φωτιά, ενώ πλέει από το Ρότερνταμ προς τη Νέα Υόρκη. 521 επιβάτες σώζονται, ενώ 100 θεωρούνται νεκροί.
1913 Το αερόπλοιο “Ζέππελιν L II” εκρήγνυται πάνω από το Βερολίνο, σκοτώνοντας 28 άτομα.
1915 Η Βρετανική κυβέρνηση προτείνει την παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα με αντάλλαγμα την είσοδο της τελευταίας στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό της Αντάντ. Η κυβέρνηση του Α. Ζαΐμη και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αρνούνται, διατηρώντας την «ουδετερότητα» της Ελλάδας στον πόλεμο.
1915 Γεννήθηκε ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος, Άρθουρ Μίλερ
1918 Γεννήθηκε η Αμερικανίδα ηθοποιός, Ρίτα Χέιγουορθ, η θρυλική «Τζίλντα»
1920 Γεννήθηκε ο Αμερικανός ηθοποιός, Μοντγκόμερι Κλιφτ
1929 Η αρχή της πρώτης μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού
1933 Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και η σύζυγός του φτάνουν στην Αμερική ως πολιτικοί πρόσφυγες από τη ναζιστική Γερμανία.
1937 Τα τρίδυμα ανιψάκια του Ντόναλντ Ντακ -Χιούι, Λιούι, Ντιούι- εμφανίζονται για πρώτη φορά σε κόμικς εφημερίδας στις ΗΠΑ.
1938 Πεθαίνει ο ηγέτης της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας και της Β’ Διεθνούς Καρλ Κάουτσκυ.
1941 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι Γερμανοί κατακτητές παίρνουν σκληρά μέτρα για να χτυπήσουν στη γέννησή τους τις πρώτες ένοπλες αντιστασιακές ομάδες. Κύκλωσαν τα χωριά Ανω και Κάτω Κερδύλλια της Επαρχίας Νιγρίτας του Νομού Σερρών, συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους, ξεχώρισαν τους άρρενες από 15 έως 60 χρόνων, συνολικά 222 άτομα, τους έβαλαν να σκάψουν ομαδικό τάφο και τους εκτέλεσαν μπροστά στους δικούς τους. Στη συνέχεια, έκαψαν όλα τα σπίτια των δύο χωριών.
1945 Στην Αργεντινή, ο Χουάν Περόν επανέρχεται στην εξουσία, οκτώ μόλις μέρες μετά την ανατροπή του από τους στρατιωτικούς. Πλήθη συρρέουν στην Πλατεία Πλάτσα ντε Μάγιο της Αργεντινής, απαιτώντας την απελευθέρωσή του. Η ημερομηνία αυτή θεωρείται ως η γένεση του περονισμού.
1956 Η Μεγάλη Βρετανία ανοίγει το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο, στο Κάλντερ Χολ.
1957 Ο Γάλλος συγγραφέας Αλμπέρ Καμί («Ο Ξένος») κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1959 Η νοτιοαφρικανική εταιρεία «Ντε Μπέερς» ανακοινώνει την κατασκευή του τεχνητού διαμαντιού.
1967 Πέθανε ο τελευταίος αυτοκράτορας της Κίνας, Που Γι, ως ένας ασήμαντος αρχειοφύλακας
1967 Συλλαμβάνεται η διάσημη τραγουδίστρια Τζόαν Μπαέζ, μαζί με 34 ακόμη άτομα, επειδή συμμετείχε σε διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά του πολέμου ενάντια στο Βιετνάμ
1973 Πετρελαϊκή Κρίση: Ο ΟΠΕΚ επιβάλλει εμπάργκο εναντίον των ΗΠΑ και των χωρών της Δύσης, που παρείχαν στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.
1977 Έπειτα από αγωνία 5 ημερών, στο Μογκαντίσου της Σομαλίας, Δυτικογερμανοί κομάντος κάνουν έφοδο σε αεροσκάφος της «Λουφτχάνσα» στο οποίο είχε γίνει αεροπειρατεία , απελευθερώνοντας και τους 86 ομήρους. Κατά την επιχείρηση σκοτώνονται 3 από τους 4 παλαιστίνιους αεροπειρατές, οι οποίοι την προηγούμενη μέρα είχαν σκοτώσει τον πιλότο.
1979 Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στη Μητέρα Τερέζα.
1981 Πέθανε η πολιτικός, Λίνα Τσαλδάρη, η πρώτη Ελληνίδα που διατέλεσε υπουργός
1981 Διεξάγονται Ευρωεκλογές για πρώτη φορά και με συμμετοχή της Ελλάδας. Στην Ελλάδα διεξάγονται μία ημέρα μετά, συμπίπτοντας με τις βουλευτικές.
1989 Ισχυρότατος σεισμός 7 Ρίχτερ πλήττει το Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ με 67 νεκρούς , 2.500 τραυματίες και τεράστιες καταστροφές. Είναι ο ισχυρότερος σεισμός που πλήττει την Καλιφόρνια από το 1906.
1992 Πέθανε ο ποιητής, σκηνοθέτης και σεναριογράφος, Ορέστης Λάσκος.
2006 Αμερικανοί και Ρώσοι φυσικοί ανακοινώνουν ότι παρήγαγαν το βαρύτερο γνωστό στοιχείο, το ουνουνόκτιο, με ατομικό αριθμό 118.
2013 Πέθανε ο Αρχαιολόγος Γιώργος Χουρμουζιάδης
και επέλεξε Το προσθήκη στην αρχική σελίδα Έπειτα άνοιξε την εφαρμογή .