Εορτολόγιο: Αέτιος, Αετός, Αέτης, Αετίς, Αετίων, Αετίνα. Βιβιανός, Βιβιάνα, Βιβιανή, Βιβή, Βίβιαν. Ηλιανός, Ιλιάς, Ηλιανή, Ηλιάνα, Λιάνα, Ιλιάνα, Ηλιάννα. Λυσίμαχος, Λυσιμάχη. Ξάνθος, Ξάνθιος, Ξανθιάς, Ξανθούλιος, Ξανθούλης, Ξανθή, Ξανθούλα. Σεβηριανός, Σεβηριανή. Σμάραγδος, Σμαράγδης, Σμαραγδένιος, Σμάρης, Σμαράγδα, Σμαραγδένια, Σμαραγδή, Σμαράγδω, Σμαρούλα, Σμαρώ, Σμαραγδία, Σμαραγδούλα, Σμάρα. Φιλοκτήμων, Φιλοκτήμονας.Σαράντης, Σαράντος, Σαραντούλα.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
9 Μαρτίου: Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες που μαρτύρησαν στη Σεβάστεια – Και οι σαράντα αυτοί Άγιοι ήταν στρατιώτες στο πιο επίλεκτο τάγμα του στρατού του Λικινίου. Όταν αυτός εξαπέλυσε διωγμό κατά των χριστιανών, οι Άγιοι σαράντα συλλαμβάνονται αμέσως από τον έπαρχο Αγρικόλα (στη Σεβάστεια). Στην αρχή τους επαινεί και τους υπόσχεται αμοιβές και αξιώματα, για να αρνηθούν την πίστη τους. Τότε ένας από τους σαράντα, ο Κάνδιδος, απαντά: «Ευχαριστούμε για τους επαίνους της ανδρείας μας. Άλλ’ ο Χριστός, στον όποιο πιστεύουμε, μας διδάσκει ότι στον καθένα άρχοντα πρέπει να του προσφέρουμε ό,τι του ανήκει. Και γι’ αυτό στο βασιλέα προσφέρουμε τη στρατιωτική υπακοή. Αν, όμως, ενώ ακολουθούμε το Ευαγγέλιο, δεν ζημιώνουμε το κράτος, αλλά μάλλον το ωφελούμε με την υπηρεσία μας, γιατί μας ανακρίνεις για την πίστη πού μορφώνει τέτοιους χαρακτήρες και οδηγεί σε τέτοια έργα;» Ο Αγρικόλας κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να τους επιβληθεί με ήρεμο τρόπο και διέταξε να τους βασανίσουν. Οπότε, μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα, τους ρίχνουν στα κρύα νερά μιας λίμνης. Το μαρτύριο ήταν φρικτό. Τα σώματα άρχισαν να μελανιάζουν. Αλλα αυτοί ενθάρρυναν ο ένας τον άλλο, λέγοντας: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο παράδεισος. Λίγο ας υπομείνουμε και σε μια νύχτα θα κερδίσουμε ολόκληρη την αιωνιότητα».
Ενώ προχωρούσε το μαρτύριο, ένας μόνο λιποψύχησε και βγήκε από τη λίμνη. Τον αντικατέστησε όμως ο φρουρός (Αγλάϊος), που είδε τα στεφάνια πάνω από τα κεφάλια τους. Ομολόγησε το Χριστό, μπήκε στη λίμνη και μαζί με τους 39 παίρνει και αυτός το στεφάνι του μαρτυρίου, αφού μισοπεθαμένους τους έβγαλαν το πρωί από τη λίμνη και τους συνέτριψαν τα σκέλη. Τα μαρτυρικά λείψανα ευρέθησαν από τους Χριστιανούς σε κάποιο γκρεμό, όπου είχαν συναχθεί κατά θεία οικονομία και ενταφιάσθηκαν με ευλάβεια.
Στον Ευεργετινό αναφέρεται ότι ενώ οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες βρίσκονταν στο στάδιο της αθλήσεως έχοντας παραμείνει όλη τη νύχτα μέσα στην παγωμένη λίμνη και καθώς τους έσερναν στον αιγιαλό για να τους συντρίψουν τα σκέλη, η μητέρα ενός Μάρτυρος παρέμενε εκεί πάσχουσα με αυτούς, βλέποντας το παιδί της που ήταν νεότερο στην ηλικία από όλους, μήπως και λόγω του νεαρού της ηλικίας και της αγάπης προς την ζωή, δειλιάσει και βρεθεί ανάξιο της τιμής και της τάξεως των στρατιωτών του Χριστού. Στεκόταν λοιπόν, εκεί και άπλωνε τα χέρια της προς το παιδί της λέγοντας: «Παιδί μου γλυκύτατο, υπόμεινε για λίγο και θα καταστείς τέκνο του Ουράνιου Πατέρα. Μην φοβηθείς τις βασάνους. Ιδού, παρίσταται ως βοηθός σου ο Χριστός. Τίποτε δεν θα είναι από εδώ και πέρα πικρό, τίποτα το επίπονο δεν θα απαντήσεις. Όλα εκείνα παρήλθαν, διότι όλα αυτά τα νίκησες με τη γενναιότητά σου. Χαρά μετά από αυτά, άνεση, ευφροσύνη. Όλα αυτά θα τα γεύεσαι, διότι θα είσαι κοντά στον Χριστό και θα πρεσβεύεις εις Αυτόν και για μένα που σε γέννησα».
Τα λείψανα των Αγίων βρήκε με θεία οπτασία, το έτος 438 μ.Χ., η αυτοκράτειρα Πουλχερία (βλέπε 17 Φεβρουαρίου) κρυμμένα στο ναό του Αγίου Θύρσου, πίσω από τον άμβωνα, στον τάφο της διακόνισσας Ευσέβειας σε δύο αργυρές θήκες, οι οποίες κατά την διαθήκη της Ευσέβειας, είχαν εναποτεθεί στον τάφο της στο μέρος της κεφαλής της. Στην συνέχεια η Πουλχερία οικοδόμησε ναό έξω από τα τείχη των Τρωαδησίων.
Σπουδαία από ιστορικής απόψεως θεωρείται από νεότερους ερευνητές η Διαθήκη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, η οποία αποσκοπεί στο να παρεμποδίσει τον διασκορπισμό των ιερών λειψάνων τους μεταξύ των Χριστιανών, πράγμα συνηθισμένο στην Ανατολή κατά τους χρόνους εκείνους.
Οι γονείς του Μεγάλου Βασιλείου (βλέπε εδώ), που κατείχαν «κόνιν» και τεμάχια των ιερών λειψάνων των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ανήγειραν τον πρώτο ναό στην Ανατολή εις τιμήν των Αγίων, όπου και ετάφησαν, σε κτήμα τους στον Πόντο.
Ναός αφιερωμένος στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες υπήρχε στην περιοχή Μέση της Κωνσταντινούπολης, που είχε ανεγερθεί από τον αυτοκράτορα Τιβέριο Α’ (579 – 582 μ.Χ.) και συμπληρωθεί από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο (582 – 602 μ.Χ.). Το ναό κατεκόσμησε ο Ανδρόνικος ο Κομνηνός (1183 – 1185 μ.Χ.). Στο ναό αυτό λειτουργούνταν κατά την ημέρα της μνήμης των Αγίων Μαρτύρων οι αυτοκράτορες. Άλλοι ναοί υπήρχαν:
α) στο παλάτι, και ο οποίος πανηγύριζε στις 27 Αυγούστου,
β) στη νήσο Πλάτη, ἢ Πλατεία,
γ) στη μονή της Χώρας,
δ) στην Έμμεσα της Συρίας.
Η Σύναξη αυτών ετελείτο στο αγιότατο Μαρτύριό τους πλησίον του Χαλκού Τετραπύλου.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ότι οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες είναι προστάτες της Ι. Μ. Ξηροποτάμου στο Άγιον Όρος, το Καθολικό της οποίας τιμάται στη Μνήμη τους.
Κατά τους Παρισινούς Κώδικες 1575 και 1476 τα ονόματα τους ήταν: Κυρίων, Κάνδιδος (ή Κλαύδιος), Δόμνας, Ευτύχιος (ή Ευτυχής), Σεβηριανός, Κύριλλος, Θεόδουλος, Βιβιανός, Αγγίας, Ησύχιος, Ευνοϊκός, Μελίτων, Ηλιάδης (ή Ηλίας), Αλέξανδρος, Σακεδών (ή Σακερδών), Ουάλης, Πρίσκος, Χουδίων, Ηράκλειος, Εκδίκιος, (ή Ευδίκιος), Ιωάννης, Φιλοκτήμων, Φλάβιος, Ξάνθιος, (ή Ξανθιάς), Ουαλέριος, Νικόλαος, Αθανάσιος, Θεόφιλος, Λυσίμαχος, Γάϊος, Κλαύδιος, Σμάραγδος, Σισίνιος, Λεόντιος, Αέτιος, Ακάκιος, Δομετιανός (ή Δομέτιος), δυο Γοργόνιοι, Ιουλιανός, (ή Ελιανός ή Ηλιανός), και Αγλάϊος ο καπικλάριος. (Ορισμένοι Κώδικες αναφέρουν και επιπλέον των σαράντα ονόματα, όπως αυτά των Αγίων Αειθάλα, άλλου Γοργονίου κ.λ.π.).
Άγιοι που εορτάζουν: Αγιος Κυριων , Αγιος Κανδιδος (ή Κλαυδιος), Αγιος Δομνας , Αγιος Ευτυχιος (ή Ευτυχης), Αγιος Σεβηριανος , Αγιος Κυριλλος , Αγιος Θεοδουλος , Αγιος Βιβιανος , Αγιος Αγγιας , Αγιος Ησυχιος , Αγιος Ευνοϊκος , Αγιος Μελιτων , Αγιος Ηλιαδης , Αγιος Αλεξανδρος , Αγιος Σακεδων (ή Σακερδων), Αγιος Ουαλης , Αγιος Πρισκος , Αγιος Χουδιων , Αγιος Ηρακλειος , Αγιος Εκδικιος (ή Ευδικιος), Αγιος Ιωαννης , Αγιος Φιλοκτημων , Αγιος Φλαβιος , Αγιος Ξανθιος , Αγιος Ουαλεριος , Αγιος Νικολαος , Αγιος Αθανασιος , Αγιος Θεοφιλος , Αγιος Λυσιμαχος , Αγιος Γαϊος , Αγιος Κλαυδιος , Αγιος Σμαραγδος , Αγιος Σισινιος , Αγιος Λεοντιος , Αγιος Αετιος , Αγιος Ακακιος , Αγιος Δομετιανος (ή Δομετιος), Αγιος Γοργονιος , Αγιος Ιουλιανος (ή Ελιανος Ή Ηλιανος), Αγιος Αγλαϊος Ο Καπικλαριος
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι, συγκροτηθέντες, δῆμος ὤφθητε, τροπαιοφόρος, Ἀθλοφόροι Χριστοῦ Τεσσαράκοντα, διὰ πυρὸς γὰρ καὶ ὕδατος ἔνδοξοι, δοκιμασθέντες λαμπρῶς ἐδοξάσθητε. Ἀλλ’ αἰτήσασθε, Τριάδα τὴν ὑπερούσιον, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1500 Ο Πορτογάλος εξερευνητής Πέδρο Καμπράλ σαλπάρει από τη Λισαβόνα με 13 πλοία με προορισμό τις Ινδίες. Στο ταξίδι αυτό θα ανακαλύψει τη Βραζιλία.
1776 Κυκλοφορεί το βιβλίο του Άνταμ Σμιθ «Ο πλούτος των Εθνών», ένα από τα θεμελιώδη έργα της αστικής οικονομικής επιστήμης.
1796 Ο Ναπολέων Βοναπάρτης παντρεύεται την Ιωσηφίνα, χήρα του υποκόμη του Μποαρνέ.
1824 Αρχίζει ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων
1831 Ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος Φίλιππος δημιουργεί στο Αλγέρι την περιβόητη «Λεγεώνα των Ξένων», στην οποία συγκεντρώνονται τυχοδιωκτικά και εγκληματικά στοιχεία απ’ όλο τον κόσμο, με αντάλλαγμα την αμνήστευσή τους και μερίδιο από τη λεία των επεμβάσεων.
1839 Γεννιέται ο μεγάλος Ρώσος συνθέτης Μόδεστος Μουσόργκσκι. Έργα του, η όπερα «Μπορίς Γκοντουνόφ», το έργο για πιάνο «Εικόνες Σε Μία Έκθεση». το συμφωνικό ποίημα «Νύχτα Στο Φαλακρό Βουνό», κ.α.
1867 Οι ΗΠΑ συμφωνούν να αγοράσουν από την Ρωσία την Αλάσκα, για 7.200.000 δολάρια.
1900 Στη Γερμανία, οι γυναίκες υποβάλλουν υπόμνημα στη Ράιχσταγκ, στη γερμανική Βουλή, προκειμένου να τους επιτραπεί να δώσουν και εκείνες εισιτήριες πανεπιστημιακές εξετάσεις.
1900 Γεννήθηκε ο επιστήμονας Ζόλιο Κιουρί
1907 Δολοφονείται ο Μαρίνος Αντύπας
1908 Ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα της Ίντερ Μιλάνου από διαφωνούντα μέλη της Μίλαν.
1921 Γεννήθηκε ο μεγάλος έλληνας ηθοποιός, Δημήτρης Χορν
1925 Γεννιέται ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης
1926 Με απόφαση της κυβέρνησης του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου καταργούνται τα σχολικά βιβλία που είναι γραμμένα στη δημοτική.
1934 Γεννήθηκε ο Ρώσος κοσμοναύτης, Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη.
1941 Ξεκινά στα ελληνοαλβανικά σύνορα η μεγάλη «εαρινή επίθεση» των ιταλικών στρατευμάτων. Η επιχείρηση αυτή έληξε σε λίγες μέρες, στις 26 του Μάρτη, με την πανωλεθρία των Ιταλών, που άρχισαν να υποχωρούν ατάκτως υπό την πίεση του ελληνικού στρατού
1942 Μετά την άρνησή τους (και με την παρότρυνση της τοπικής οργάνωσης του ΕΑΜ) να παραδώσουν στους Ιταλούς κατακτητές ζώα και μεγάλη ποσότητα χόρτου, οι κάτοικοι του Άργους Ορεστικού τιμωρούνται με κανονιοβολισμό της πόλης τους.
1945 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Αμερικανικά βομβαρδιστικά Β-29 βομβαρδίζουν το Τόκιο, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 80.000 άνθρωποι και να μείνουν άστεγοι ένα εκατομμύριο.
1946 33 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και 500 τραυματίζονται στον αγώνα Μπόλτον – Στόουκ Σίτι για το Κύπελλο Αγγλίας μπροστά σε 70.000 θεατές στο Μπέρντεν Παρκ, όταν υποχωρούν τα προστατευτικά κιγκλιδώματα. Ο αγώνας συνεχίζεται χωρίς να σταματήσει, κατόπιν εντολής των υπευθύνων παρά το ατύχημα.
1946 Το ΕΑΜ καταγγέλλει στο λαό το αιματηρό όργιο κρατικών και παρακρατικών οργάνων μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Σύμφωνα με την καταγγελία, οι δολοφονημένοι πολίτες σ’ όλη την χώρα είχαν φτάσει τους 1.192.
1956 Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος εκτοπίζεται από τους Άγγλους στις Σεϋχέλλες ως τρομοκράτης.
1959 Η κούκλα Μπάρμπι εμφανίζεται για πρώτη φορά στα αμερικανικά καταστήματα.
1979 Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της σατιρικής εφημερίδας «Το Ποντίκι».
1986 Δύτες του αμερικανικού ναυτικού εντοπίζουν σχεδόν ανέπαφο το κύριο μέρος του διαστημικού λεωφορείου “Τσάλεντζερ”. Τα πτώματα και των 7 αστροναυτών βρίσκονται ακόμη μέσα σε αυτό.
1994 πέθανε ο Τσαρλς Μπουκόφσκι, Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας.
1995 Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοινώνει την παραίτησή του από το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, 57 μέρες πριν από τη λήξη της θητείας του, συνεπής προς τη δήλωσή του για επιτάχυνση των διαδικασιών εκλογής του διαδόχου του.