Οι παγίδες από τυχόν bail in στις καταθέσεις

Τι προβλέπει η κρίσιμη οδηγία για το bail in των τραπεζών. Εγγυημένες οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ, οι οποίες ανήκουν στην πλειοψηφία τους σε φυσικά πρόσωπα. Ενδεχόμενο κουρέματος για τις επιχειρήσεις βάζει σε σοβαρό κίνδυνο θέσεις εργασίας και επενδυτικά σχέδια.

Οι παγίδες από τυχόν bail in στις καταθέσεις

Σε επικίνδυνα νερά μπαίνει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα όσον αφορά την προστασία των καταθέσεων, οι οποίες είναι εγγυημένες και εξασφαλισμένες από την ευρωπαϊκή οδηγία μόνο μέχρι το ποσό των 100.000 ευρώ ανά άτομο.

Η εφαρμογή του bail in αν προχωρήσει αυτό το σενάριο, θα γίνει με βάση την κοινοτική οδηγία 2014/15 που πρέπει να ισχύσει το αργότερο μέχρι την 1.1.2016. Με βάση αυτή θα πληγούν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ που στην πλειοψηφία τους σήμερα ανήκουν σε επιχειρήσεις.

Ενδεχόμενο κούρεμα των εταιρικών καταθέσεων αναμένεται να είναι το τελευταίο χτύπημα για χιλιάδες επιχειρήσεις, οι οποίες είτε θα βρεθούν αντιμέτωπες με το λουκέτο είτε θα συρρικνώσουν τις εργασίες τους προκειμένου να ισορροπήσουν, τουλάχιστον έως ένα βαθμό, τη ζημιά.

Τραπεζικές πηγές τονίζουν στο Euro2day.gr ότι οι λογαριασμοί που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ανήκουν σε ποσοστό 95% σε εταιρείες και όχι σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία από την πλευρά τους φρόντισαν είτε να σπάσουν τις καταθέσεις σε 100στάρικα σε διαφορετικούς λογαριασμούς, είτε να τα φυγαδεύσουν στο εξωτερικό…

Παγίδα

Η ανακεφαλαιοποίση των ελληνικών τραπεζών εκτιμάται από υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές ότι θα πραγματοποιηθεί προς τα τέλη του 2015, το αργότερο αρχές του 2016. Εδώ, λοιπόν, το τοπίο όσον αφορά το bail in γίνεται ιδιαίτερα θολό καθώς η εφαρμογή του πρέπει να ισχύσει “το αργότερο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2016”. Θα μπορούσε, δηλαδή, να εφαρμοσθεί ανά πάσα στιγμή προς τα τέλη του έτους, πόσο μάλλον εάν αποτελέσει συνέπεια οποιασδήποτε μορφής πίεσης από τους εταίρους μέσω των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών προς την Αθήνα..

Τι προβλέπει

Αφού λοιπόν γίνουν τα stress tests και υπολογιστούν τα κεφάλαια ανά τράπεζα τότε με βάση το μοντέλο που εμπεριέχει και το κούρεμα καταθέσεων (bail in) η ανακεφαλαιοποίηση έχει τα εξής στάδια:

Πρώτον, η τράπεζα απευθύνεται στους μετόχους της. Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό δημόσιο. Κι εδώ αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς ουσιαστικής σημασίας θα είναι το ποσό που θα διατεθεί από το τρίτο πακέτο για την ανακεφαλαιοποίηση του κλάδου. Πηγές τονίζουν πως εάν τα κεφάλαια που θα προβλεφθούν για τις τράπεζες είναι περιορισμένα τότε ανάλογα με τις κεφαλαιακές ανάγκες ίσως φθάσουμε και στο εργαλείο του bail in.

Το δεύτερο στάδιο είναι οι ομολογιούχοι. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr το ποσό στο οποίο αντιστοιχούν οι ομολογίες διαμορφώνεται μόλις στο 1,5 δισ. ευρώ! Εφόσον λοιπόν δεν συμπληρωθούν τα αναγκαία κεφάλαια τότε το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή των καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού ιδρύματος. Με βάση όμως την Κοινοτική Οδηγία στην περίπτωση αυτή προστατεύονται οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ.

Στην οδηγία 2014/59 στην περίπτωση που μία τράπεζα κριθεί αφερέγγυα τότε υπάρχουν δύο τρόποι εξυγίανσης. Ο πρώτος είναι το μοντέλο που εφαρμόσθηκε στην Αγροτική Τράπεζα και σε ορισμένες συνεταιριστικές, οι οποίες έσπασαν σε καλή και κακή τράπεζα και τα υγιή στοιχεία του ενεργητικού πέρασαν στον έλεγχο μίας άλλης τράπεζας.

Ο δεύτερος τρόπος είναι η περίπτωση που εφαρμόσθηκε στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ΤΤ 0,00% (bridge bank), τα κακά στοιχεία του οποίου πέρασαν στο εκκαθαριστή και δημιουργήθηκε το νέο ΤΤ το οποίο λειτούργησε αυτόνομα για κάποιους μήνες και εν συνεχεία πουλήθηκε στη Eurobank.

Και το παράδοξο…

Το παράδοξο αλλά αντιμετωπίσιμο είναι το γεγονός ότι η Κοινοτική Οδηγία 2014/59 για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων, η οποία ισχύει από 1.1.2015 για όλα τα κράτη-μέλη δεν έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία καθώς ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δεν φρόντισε ποτέ να την ενσωματώσει, παρότι το σχέδιο νόμου βρίσκεται στα συρτάρια του υπουργείου, καθώς από τον περασμένο Δεκέμβριο έχει επιτευχθεί το απαραίτητο νομοπαρασκευαστικό έργο αφού η ισχύς της ξεκινούσε από την 1η Ιανουαρίου 2015.