Τι είναι το 4ο προληπτικό Μνημόνιο -Βαρύ το πακέτο

Μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ θα περιλαμβάνει το νέο, «προληπτικό» Μνημόνιο της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές.

Τη συμφωνία ανακοίνωσε στο Eurogroup της Παρασκευής ο επικεφαλής του, Γερούν Ντάισελμπλουμ, και το πακέτο των μέτρων θα ενεργοποιηθεί εάν διαπιστωθεί απόκλιση από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί για το 2018.

Πότε θα «περάσει»
Αυτό που μένει ανοικτό, πλέον, και θα αποτελέσει πιθανότατα αντικείμενο διαπραγμάτευσης μέχρι το πιθανό έκτακτο Eurogroup τη Μεγάλη Πέμπτη είναι αν η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να ψηφίσει τώρα τα μέτρα αυτά ή θα τα συμφωνήσει και θα τα ψηφίζει κάθε φορά που θα υπάρχει απόκλιση.

Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος απέκλεισε την ψήφισή τους με το πακέτο που θα πάει στη Βουλή για τα μέτρα του τρίτου μνημονίου, επικαλούμενος συνταγματικούς και άλλους νομικούς λόγους. Ο κ. Τσακαλώτος ξεκαθάρισε ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει τη νομοθέτηση μέτρων που μπορεί ή όχι να τεθούν σε εφαρμογή.

Τσακαλώτος: Θα βρούμε τον τρόπο
«Ουσιαστικά συμφωνήσαμε στο πακέτο που είχε συζητηθεί το περασμένο καλοκαίρι. Υπάρχουν ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες που πρέπει να συζητηθούν κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ημερών, αλλά δεν υπήρχε ούτε ένας στην αίθουσα που να αμφισβήτησε την υλοποίηση του πακέτου» ανέφερε ο κ. Τσακαλώτος, που ωστόσο τόνισε ότι η Αθήνα δεσμεύτηκε να βρει έναν «δεσμευτικό μηχανισμό» λήψης μέτρων, ώστε να επιτευχθεί η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία.

«Οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να πληροί δύο κριτήρια. Το πρώτο είναι ότι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία δεν μπορείς να νομοθετείς με βάση ενδεχόμενα. Δεν μπορείς να πεις ότι θα κάνεις το “χ” εάν η κατάσταση του κόσμου είναι “ψ” το 2018 ή το 2019» είπε ο κ. Τσακαλώτος, και συνέχισε: «Και το δεύτερο κριτήριο είναι ότι οποιαδήποτε λύση βρούμε μέσα στις επόμενες ημέρες πρέπει να είναι αξιόπιστη για τους δανειστές, τους επενδυτές αλλά και τους Έλληνες πολίτες».

Οπως και να έχει, πρόκειται για μια νέα επώδυνη συμφωνία της Ελλάδας με τους εταίρους της, που αναμένεται να δοκιμάσει και τη συνοχή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

Το «αντάλλαγμα»
Τι θα πάρει η Ελλάδα ως «αντάλλαγμα» για τα το νέο Μνημόνιο; Τη δέσμευση των δανειστών ότι θα λάβουν μέτρα για αναπροσαρμογή των όρων του ελληνικού χρέους (reprofiling). Φυσικά, για κούρεμα του ελληνικού χρέους ούτε συζήτηση.

Τα νεά μέτρα θα αποτυπωθούν -ονομαστικά και συγκεκριμένα- στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο (MOU). Η επικαιροποίηση του Μνημονίου (νεότεροι στόχοι, χρονοδιαγράμματα κ.λπ.) γίνεται μετά από κάθε αξιολόγηση. Εφόσον η αξιολόγηση κλείσει την Μ. Πέμπτη, την επομένη η κυβέρνηση πρέπει να νομοθετήσει.

Το MOU είναι δεσμευτικό, αλλά δεν περνά από τη Βουλή. Επιπλέον, η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει να ληφθούν προληπτικά μέτρα. Ωστόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έδωσε μια απάντηση: «Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι γεμάτη ιδέες». Τον γόρδιο δεσμό θα λύσει μάλλον η εξής ιδέα: Η κυβέρνηση θα υπογράψει το 4ο μνημόνιο (MOU) και θα νομοθετήσει στη Βουλή έναν Ειδικό Μηχανισμό Δέσμευσης ο οποίος αν διαπιστώσει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 δεν θα είναι 3,5%, θα ενεργοποιήσει τα επώδυνα μέτρα που θα ενσωματωθούν στο επικαιροποιημένο μνημόνιο. Ακόμη πάντως δεν είναι σαφές το πότε θα αξιολογηθεί το εάν η Ελλάδα πιάνει τους στόχους του πλεονάσματος για το 2018 καθώς αυτό μπορεί να γίνει και εντός του 2017.

Θα ψηφίσουν Μηχανισμό
Αντίστοιχος μηχανισμός υπάρχει σήμερα και ονομάζεται Δημοσιονομικό Συμβούλιο και επιβλέπει τις δαπάνες. Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο με αυτόματη διαδικασία, όπου διαπιστωθεί υπέρβαση δαπανών περικόπτει τις καταναλωτικές. Κατ’ αντιστοιχία, το ίδιο θα πράξει και ο νέος αυτός Μηχανισμός που θα περάσει από τη Βουλή.

Με άλλα λόγια, οι βουλευτές θα κληθούν να ψηφίσουν την δημιουργία του Ειδικού Μηχανισμού και όχι το Μνημόνιο. Θα γνωρίζουν ωστόσο τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το 4ο MOU κυβέρνησης-δανειστών.

Πάντως, κορυφαίος παράγοντας του οικονομικού επιτελείου υποστήριζε πως «δεν μπορούν να επιμείνουν για 2 μονάδες του ΑΕΠ μετά την έκθεση της Eurostat», επιχειρώντας να δημιουργήσει την ελπίδα ότι τα τελικά μέτρα δεν θα είναι ύψους 3,5 δισ. ευρώ, αλλά λιγότερα.

Οπως και να ‘χει, το βλέμμα στρέφεται στο πιθανό έκτακτο Εurogroup της Μ. Πέμπτης, όπου θα υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το τι ακριβώς θα ακολουθήσει.