Το λιβανιστήρι από την ΕΡΤ κάνει κακό στις κυβερνήσεις
Οταν ανέλαβαν τα καθήκοντά τους, ο πρόεδρος της ΕΡΤ Κωνσταντίνος Ζούλας και ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Γαμπρίτσος βρήκαν το προσωπικό διχασμένο, όπως λένε, σε «Νερίτες» και «Ερτοπενίτες». «Δεν ήρθαμε εδώ ούτε για να επιβραβεύσουμε τους μεν ούτε για να τιμωρήσουμε τους δε, αλλά για να προσπαθήσουμε να κάνουμε την ΕΡΤ αυτό που της αξίζει και που περιμένουν οι πολίτες από εκείνην».
Μαρία Κατσουνάκη
Μια δημοσκόπηση για την ΕΡΤ, που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2021, μετέφρασε σε αριθμούς την περιρρέουσα ατμόσφαιρα: 7 στους 10 πολίτες, ανεξαρτήτως ιδεολογικής προέλευσης, αναγνώριζαν τις σημαντικές αλλαγές στη δημόσια τηλεόραση, τόσο στον ενημερωτικό χαρακτήρα της όσο και στα νέα ψυχαγωγικά προγράμματά της. Η ΕΡΤ «έχει βελτιωθεί αισθητά τον τελευταίο χρόνο» δήλωνε το 72,8% των πολιτών.
Ενα ταλαιπωρημένο brand, επιβαρυμένο από την κακή πλευρά του Δημοσίου, από τους ασφυκτικούς εναγκαλισμούς των κυβερνήσεων, από διαχρονική, μεγαλύτερη ή μικρότερη, ανυποληψία και απαξίωση. «Να λάβετε υπόψη σας ότι όταν αναλάβαμε την ΕΡΤ τρεις στους δέκα τηλεθεατές «δεν περνούσαν ούτε απέξω». Την είχαν διαγράψει από το τηλεκοντρόλ τους» λένε στην «Κ»ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Γαμπρίτσος και ο πρόεδρος Κωνσταντίνος Ζούλας, οι οποίοι εδώ και ενάμιση χρόνο επιδιώκουν «να έρθει η ΕΡΤ στον 21ο αιώνα». Να κάνουν «μια συνολική επανεκκίνηση της ΕΡΤ». Ο πρώτος επιστρέφει στο κτίριο της Αγίας Παρασκευής μετά το 2010, όπου είχε προταθεί, από τον τότε υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο, στη θέση του προέδρου-διευθύνοντος συμβούλου. Εμεινε έξι μήνες. Τι τον έπεισε να ξαναδοκιμάσει; «Είμαι σε μια φάση της καριέρας μου όπου νιώθω πιο ώριμος. Ηθελα να προσφέρω μέσα από την εμπειρία μου. Ετσι το είδα. Δεν είναι σχήμα λόγου. Πολύ συχνά, επειδή έζησα 16 χρόνια στο εξωτερικό, έκανα καριέρα στην Αμερική, σκεφτόμουν ότι αν έχω κάτι να δώσω γιατί να το δώσω στην Αμερική, η Ελλάδα το χρειάζεται περισσότερο. Αυτό υπήρξε και εξακολουθεί να υπάρχει στο μυαλό μου»
Βέβαια, όπως επισημαίνει ο κ. Γαμπρίτσος: «t takes two to tango. Η κυβέρνηση πρέπει να διαλέξει τους σωστούς ανθρώπους, αλλά πρέπει να υπάρχουν και τα εργαλεία της διοίκησης, που είναι η επιβράβευση και ο έλεγχος που στο Δημόσιο είναι πολύ δύσκολα. Το μυστικό είναι να ξέρεις πού πας, γιατί πας εκεί όπου πας και να φτιάξεις την ομάδα των ανθρώπων που θα το υλοποιήσει» Ο Κωνσταντίνος Ζούλας προσθέτει: «ισθάνομαι τυχερός που ο Γιώργος δέχθηκε να κάνουμε αυτό το ταξίδι μαζί, ενώ δεν γνωριζόμασταν. Και αν κάτι μας έχει συνδέσει, πέρα από όλα τα άλλα, είναι ότι δεν υπάρχει ψήγμα αμφιβολίας από εκείνον κι από εμένα για το τι ακριβώς ήρθαμε να κάνουμε εδώ. Δεν υπάρχουν σκιές, κατ’ ιδίαν συνεννοήσεις και προσωπικές ατζέντες, παρά μόνον εμπιστοσύνη»
Ο Κ. Ζούλας ήταν επί 26 χρόνια συνάδελφος στην «Καθημερινή»και έχει, επιπλέον, και μια θητεία 8 χρόνων στην ΕΡΤ ως δημοσιογράφος. Εδώ, η σχέση συνεντευξιαστή – συνεντευξιαζόμενου γίνεται πιο περίπλοκη απ ό,τι συνήθως. Ευτυχώς, όμως, τα ίδια τα γεγονότα διευκολύνουν: αύξηση τηλεθέασης, η πλατφόρμα του ERTFLIX έχει καθημερινή επισκεψιμότητα 200.000 χρηστών και τα Σαββατοκύριακα ξεπερνάει τις 600.000, νέες σειρές μυθοπλασίας, μια μουσική εκπομπή που ξεχωρίζει και εγκωμιάζεται (το «Μουσικό κουτί»με τον Νίκο Πορτοκάλογλου και τη Ρένα Μόρφη) και άλλα… Υστερα έρχονται τα πολλά σχέδια για το μέλλον, που περιλαμβάνουν από τη ριζική αναμόρφωση του κτιρίου (ήδη σε μια σύντομη περιήγησή μας διαπιστώσαμε τις πρώτες αλλαγές) μέχρι το ΕRTSOUND, έναν ιστότοπο «ομπρέλα» με όλα τα φωνητικά της ΕΡΤ, το ERTflix Cosmos για τον απόδημο ελληνισμό και άλλα… Ομως η συνέντευξη αυτή δεν στοχεύει στις καλές προθέσεις, που λίγο-πολύ όλες οι διευθύνσεις εξαγγέλλουν, αλλά στα δεδομένα. Στα ήδη γεγονότα.
– Οταν αναλάβατε την ΕΡΤ συναντήσατε κάτι που δεν υπολογίζατε ότι θα βρείτε;
Γιώργος Γαμπρίτσος: Βρήκαμε μια ΕΡΤ που έπαιζε κυρίως ποδόσφαιρο και για το οποίο πλήρωνε δυσανάλογα μεγάλα ποσά. Μια ΕΡΤ που ειδικά στον τομέα της ενημέρωσης ήταν σε πολύ στενή επαφή με την τότε κυβέρνηση, ενώ το ψυχαγωγικό πρόγραμμά της ήταν ανύπαρκτο. Μια ΕΡΤ ηλικιωμένη και κουρασμένη, με μέση ηλικία του προσωπικού πάνω από 50 χρόνια, ενώ αρκετοί από τους σχετικά νεότερους σε ηλικία εργαζομένους που είχαν προσληφθεί επί ΝΕΡΙΤ, έφευγαν με μετάθεση σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου. Μια ΕΡΤ που λειτουργούσε χωρίς στρατηγική κατεύθυνση, με παρωχημένη τεχνολογία και με γραφειοκρατικές διαδικασίες. Βεβαίως υπήρχαν και θετικές εξαιρέσεις, όπως η υβριδική τηλεόραση και κάποιες, χρονίζουσες, φιλότιμες πρωτοβουλίες για την ανανέωση του τεχνικού εξοπλισμού. Θα έλεγα πως, σε σύγκριση με το 2010, το 2019 βρήκα την ΕΡΤ φτωχότερη σε ανθρώπινο δυναμικό, με ακόμη λιγότερη αυτοπεποίθηση και με σαφώς μειωμένο προϋπολογισμό.
Ταυτόχρονα, όμως, πίστεψα και εξακολουθώ να πιστεύω πως αυτήν τη φορά οι προοπτικές για να παραχθεί έργο είναι καλύτερες από το 2010. Η χώρα βρίσκεται στη φάση εξόδου από την κρίση, το ίδιο και η ΕΡΤ. Θεωρώ πως όλοι στην ΕΡΤ αναγνωρίζουμε ότι απαιτείται ριζική επανεκκίνηση και αναμόρφωση. Οι εργαζόμενοι, στην πλειονότητά τους, συμμετέχουν και στηρίζουν την προσπάθεια.
Κωνσταντίνος Ζούλας: Ο Γιώργος τα είπε όλα! Θα πρόσθετα μόνο ότι αυτό που δεν περίμενα ήταν το πόσο διχασμένοι ήταν οι άνθρωποί της. Το κλείσιμο της ΕΡΤ και το άνοιγμά της είχε προκαλέσει μεταξύ τους μια πληγή που έμοιαζε αγιάτρευτη. Για να καταλάβετε πόσο μεγάλο πρόβλημα ήταν αυτό, όσοι δούλεψαν στην προσπάθεια που έγινε στο μεσοδιάστημα του κλεισίματος (στη ΝΕΡΙΤ) αποκαλούνταν απαξιωτικά από τους άλλους «Νερίτες» με την έννοια ότι συμβιβάστηκαν, ενώ οι «Νερίτες» αποκαλούσαν τους υπολοίπους «Ερτοπενίτες» από το ΕΡΤopen που ήταν το παράνομο κανάλι που επίσης λειτουργούσε. Θέλω να πιστεύω ότι ύστερα από ενάμιση χρόνο η πληγή αυτή έχει ιαθεί, καθώς εμείς –παρά τα θρυλούμενα– δεν ήρθαμε εδώ ούτε για να επιβραβεύσουμε τους μεν ούτε για να τιμωρήσουμε τους δε, αλλά για να προσπαθήσουμε να κάνουμε την ΕΡΤ αυτό που της αξίζει και που περιμένουν οι πολίτες από εκείνην.
Ακούμε την κριτική, αλλά συνεχίζουμε το έργο μας ανεπηρέαστοι
– Αυτήν τη στιγμή η τηλεθέαση της ΕΡΤ είναι γύρω στο 10% και στα τρία κανάλια (ΕΡΤ1, ΕΡΤ2, ΕΡΤ3). Είστε ικανοποιημένοι;
Γ. Γ.: Εγώ, όχι. Η ΕΡΤ είναι μεγάλος οργανισμός. Και από τις πιο απαξιωμένες δημόσιες τηλεοράσεις στην Ευρώπη, σε σχέση με τους πίνακες. Επομένως, κάτι γίνεται διαχρονικά λάθος στην Ελλάδα. Στο πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο που έχουμε εκπονήσει είναι να αυξήσουμε την τηλεθέαση και την ακροαματικότητα μέσα στην επόμενη τριετία κατά 50%. Η βούληση υπάρχει.
Κ. Ζ.: Εγώ έχω διαφορετική προσέγγιση για τη βαρύτητα που δίνεται σε σχέση με την ΕΡΤ στην τηλεθέαση. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι –και δεν πρέπει να είναι–αυτοσκοπός μιας δημόσιας τηλεόρασης η τηλεθέαση. Ο κεντρικός στόχος είναι ενημερωτικά να καταγράφει την επικαιρότητα με ψύχραιμο, αμερόληπτο και πολυφωνικό τρόπο, και στην ψυχαγωγία να προσφέρει μια εναλλακτική και ποιοτική πρόταση, έναντι των ιδιωτικών καναλιών. Προφανώς παρακολουθούμε την τηλεθέαση, αλλά η ΕΡΤ δεν μπορεί να την επιδιώξει με τα μέσα που το κάνουν τα ιδιωτικά κανάλια, επιλέγοντας ένα ριάλιτι, για παράδειγμα. Από την άλλη, προβάλλοντας μια εκπομπή, ας πούμε πολιτιστικού περιεχομένου, είναι προφανές ότι δεν το κάνει περιμένοντας να πάρουν φωτιά τα μηχανάκια της Νielsen.
Ενα ακόμη λάθος στην Ελλάδα είναι ότι βάζουμε στη βάσανο της τηλεθέασης ακόμη και τα δελτία ειδήσεων, κάτι που δεν συμβαίνει πουθενά και στρεβλώνει ακόμη και την ιεράρχηση των ειδήσεων. Αντί να ελέγχεται, δηλαδή, ένα δελτίο για την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία του, στην Ελλάδα το κρίνουμε με αν το βλέπουν μερικές χιλιάδες άνθρωποι παραπάνω.
Γ. Γ: Το να πει η δημόσια τηλεόραση ότι δεν την ενδιαφέρουν τα νούμερα είναι λάθος. Διότι τηλεθέαση σημαίνει και αποδοχή από το κοινό. Ολοι μας δίνουμε 3 ευρώ τον μήνα ανταποδοτικό τέλος για την ΕΡΤ και ζητάμε κάτι σε… ανταπόδοση. Το κοινό της ΕΡΤ είναι τα τελευταία χρόνια άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας. Κάποιος, όμως, πρέπει να έχει την υποχρέωση να απευθύνεται και στους μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους. Κάποιος πρέπει να ασχοληθεί και με τους άνω των 55.
– «Ψυχραιμία, αμεροληψία, πολυφωνία» Είναι το μότο σας. Το επαναλαμβάνετε συχνά. Τα διαθέτει η ΕΡΤ;
Γ. Γ.: Ως τηλεθεατής, ναι, το πιστεύω. Ομως υπάρχει δυσπιστία. Η ΕΡΤ διαχρονικά θεωρείται κυβερνητικό κανάλι, ότι πάντα απηχεί τη θέση της κυβέρνησης και θέλει να προκαλέσει ζημιά στην αντιπολίτευση και σε όλα τα άλλα κόμματα. Αυτό δεν ισχύει σήμερα. Τη διοίκηση της ΕΡΤ επιλέγει μεν η κυβέρνηση, η οποία και προΐσταται. Ομως δεν λιβανίζουμε την κυβέρνηση. Οποιος το επιχείρησε, άλλωστε, στο παρελθόν, τελικά της έκανε και μεγαλύτερο κακό. Με γνώμονα αυτό και τη δημοσιογραφική δεοντολογία θέλουμε τους υπευθύνους του ειδησεογραφικού τομέα να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Με ψυχραιμία, αντικειμενικότητα και αμεροληψία. Το έχουμε καταφέρει; Θα κριθούμε.
Κ. Ζ.: Η ανάκτηση της αξιοπιστίας είναι ένα πολύ δύσκολο στοίχημα, γιατί είναι ένας αγώνας καθημερινός. Η ΕΡΤ έχει τέσσερα ωριαία δελτία ειδήσεων την ημέρα και 10,5 ώρες ενημέρωση. Λάθη γίνονται και θα γίνονται.
– Λάθη, όπως;
Κ. Ζ.: Ως προς την ουδετερότητα. Διότι η ουδετερότητα είναι ο οδηγός, όπως και η πολυφωνία. Στην ΕΡΤ έχω εργαστεί ως δημοσιογράφος επί δύο κυβερνήσεων και ξέρω πόσο δύσκολος είναι αυτός ο στόχος. Αν ρωτάτε αν έχουμε εμπλοκή στη διαμόρφωση των ενημερωτικών εκπομπών, θα σας προκαλέσω να ρωτήσετε τους δημοσιογράφους. Με τον διευθύνοντα δεν έχουμε καμία εμπλοκή στις ειδήσεις. Δεν είναι αυτός ο ρόλος μας.
Γ. Γ.: Ενα επιπλέον πρόβλημα στην ΕΡΤ είναι ότι υπάρχει ένα καθεστώς αυτολογοκρισίας. Αυτοπροστασίας. Το προσωπικό, κάποιοι μπορεί να γίνονται μερικές φορές βασιλικότεροι του βασιλέως. Υπάρχουν στην ΕΡΤ και πολλοί που, επειδή βασίζονται στην ασυλία του Δημοσίου, κάνουν πράγματα αντιδεοντολογικά ορισμένες φορές, γιατί θεωρούν ότι έτσι θα ευχαριστήσουν την εκάστοτε κυβέρνηση, ή και την εκάστοτε αντιπολίτευση.
– Η αντιπολίτευση ασκεί δριμεία κριτική στην ΕΡΤ στο θέμα της ενημέρωσης. Εχει πάντα άδικο, ως «αντιπολίτευση»
Κ. Ζ.: Μολονότι στοχοποιηθήκαμε, όπως θα έχετε διαπιστώσει, δεν απαντήσαμε. Πιστεύουμε ότι η ΕΡΤ πρέπει να μένει έξω από την κομματική αντιπαράθεση. Καλό θα ήταν αυτό να το αντιληφθούν και τα κόμματα. Υπό την έννοια πως ό,τι και να συμβεί, η ΕΡΤ, στο τέλος της ημέρας, κρίνεται από τους πολίτες. Δεν είναι ο ρόλος των κομμάτων να παριστάνουν τους αρχισυντάκτες της ΕΡΤ, ούτε να τηλεφωνούν και να ρωτούν αν παίξαμε ένα βίντεο ή μια φωτογραφία. Οταν τα κόμματα συνειδητοποιήσουν ότι ούτε από την ΕΡΤ θα πέσουν ούτε χάρη στην ΕΡΤ θα μείνουν στην εξουσία και αφήσουν τους δημοσιογράφους να κάνουν τη δουλειά τους, νομίζω ότι η δημόσια τηλεόραση έχει όλες τις δυνατότητες να την κάνει με τον καλύτερο τρόπο.
– Περιγράφετε κάτι που συμβαίνει;
Γ. Γ.: Δεν υπάρχει λόγος να μπούμε σε λεπτομέρειες. Θα ήταν ευχής έργον να αφήσουν τα κόμματα την ΕΡΤ εκτός της κομματικής τους αντιπαράθεσης και να επιτρέψουν στους δημοσιογράφους της να κρίνονται τελικά από τους πολίτες. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η ΕΡΤ δεν πρέπει να ακούει την κριτική ακόμη και όταν είναι κακόβουλη. Και κριτική –δόξα σοι ο Θεός!–δεχόμαστε από όλους. Η θέση μου, η θέση της διοίκησης πάνω σε αυτό, είναι να λαμβάνουμε υπόψη την όποια κριτική αλλά να συνεχίζουμε απρόσκοπτα το έργο μας ανεπηρέαστοι από παραπολιτικές φλυαρίες και ψευδείς ειδήσεις, χωρίς λιβανίσματα, από την άλλη, και εντυπωσιασμούς. Χαίρομαι, μάλιστα, που η προσπάθειά μας αυτή άρχισε να αναγνωρίζεται. Ομως χρειάζεται χρόνος για να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη. Δεν είναι εύκολο να αλλάξουν νοοτροπίες ετών μέσα σε ένα ή δύο χρόνια.
– Τι θα θεωρούσατε σημαντικό να συνδεθεί με τη δική σας θητεία στην ΕΡΤ;
Γ. Γ.: Αυτό που μένει είναι η σχέση με τους ανθρώπους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Γιατί, ωραία, θα πετύχουμε με το ERTFLIX λίγο περισσότερο λίγο λιγότερο, θα αναμορφώσουμε την ΕΡΤ προχωρώντας σε ό,τι αποκαλούμε ψηφιακό μετασχηματισμό, θα κάνουμε καλύτερο πρόγραμμα· όλα αυτά είναι σημαντικά. Το πιο σημαντικό, όμως, για μένα, είναι να εμπνεύσω τους ανθρώπους της ΕΡΤ και μαζί να αλλάξουμε προς το καλύτερο τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της χώρας μας.
Κ. Ζ.: Είχα πάντα την αίσθηση πως η ΕΡΤ αδικείται. Οτι θα μπορούσε να κάνει πολλά και ότι πάντα ένα αόρατο χέρι την «κρατούσε»και δεν γινόταν. Με αυτό το όνειρο ήρθα εδώ: να κουνηθεί το μεγάλο καράβι και να βρει έναν προορισμό. Αν με ρωτάτε τι θα ήθελα να μείνει, είναι ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων της ΕΡΤ να αισθάνεται υπερήφανο που αυτή την περίοδο δούλεψε για τη δημόσια τηλεόραση.
Η ΕΡΤ με αριθμούς
Σήμερα διαθέτει:
• 2.136 υπαλλήλους.
• 5 τηλεοπτικούς σταθμούς (ΕΡΤ1, ΕΡΤ2, ΕΡΤ3, ΕΡΤWorld, Ertsport).
• 5 πανελλήνιους ραδιοφωνικούς σταθμούς (Πρώτο, Δεύτερο, Τρίτο Πρόγραμμα, Kosmos, EΡΑ sport).
• 1 ραδιόφωνο για την ομογένεια (ΕΡΑ 5 – Φωνή της Ελλάδος).
• 2 ραδιόφωνα Θεσσαλονίκης (95,8 και 102).
• 19 περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς (υπό αναδιοργάνωση στη βάση των 11 περιφερειών).
• 3 Μουσικά Σύνολα (Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα, Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής, Χορωδία της ΕΡΤ).
• 3 ιστότοπους (Ert.gr, Ertnews.gr, Ertfix.gr και σύντομα το Ertsports.gr).
Tον τελευταίο ενάμιση χρόνο εγκρίθηκαν και προβάλλονται στους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς της:
• 4 νέες σειρές μυθοπλασίας.
• 5 νέες ενημερωτικές εκπομπές.
• 33 σειρές εκπομπών πολιτιστικού και ψυχαγωγικού περιεχομένου.
• 45 σειρές ντοκιμαντέρ επιμορφωτικού, πολιτιστικού και ταξιδιωτικού χαρακτήρα.
• 5 σειρές ντοκιμαντέρ για την επέτειο του 1821.
• 47 παραστάσεις ραδιοφωνικού θεάτρου, που έπειτα από χρόνια επανέρχεται στο Δεύτερο και στο Τρίτο Πρόγραμμα.
Το ERTFLIX δημιουργήθηκε στις 20 Απριλίου του 2020
Εως σήμερα φιλοξενεί περισσότερα από 4.690 βίντεο, ανάμεσα στα οποία:
• 62 ξένες ταινίες.
• 15 ξένες σειρές.
• 57 σειρές ξένων ντοκιμαντέρ.
• 53 παιδικά προγράμματα.
• 720 ώρες εκπαιδευτικού προγράμματος.
• 14 σπάνιες σειρές εκπομπών από το μοναδικό αρχείο της.
kathimerini.gr