Διπολική διαταραχή: Δείτε ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Η διπολική διαταραχή, ευρύτερα γνωστή ως μανιοκατάθλιψη, πολλές φορές μοιάζει να εκδηλώνεται εντελώς ξαφνικά και αναίτια.

Πρόκειται για μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που φέρνει τα πάνω-κάτω στη ζωή του ασθενούς.

Οι απότομες εναλλαγές της διάθεσης, με τα επεισόδια βαθιάς θλίψης να εμποδίζουν το άτομο να λειτουργήσει και τις κρίσεις μανίας να το απομακρύνουν από την πραγματικότητα, αποτελούν αναμφίβολα εμπόδιο σε απλές καθημερινές δραστηριότητες και δυσκολεύουν τις διαπροσωπικές σχέσεις και την εργασιακή ζωή.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι ορισμένα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση της διπολικής διαταραχής, μερικά από τα οποία φαίνεται να εμπλέκονται επίσης στην εκδήλωση της σχιζοφρένειας και του αλκοολισμού.
Τα γονίδια δεν είναι όμως οι μοναδικοί παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση της συγκεκριμένης ψυχικής διαταραχής.

1. Δομή του εγκεφάλου

Η Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI) και η Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET) έχουν επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετούν με ακρίβεια και αξιοπιστία τη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου. Έχουν διαπιστώσει, λοιπόν, ότι ο εγκέφαλος ενός ατόμου με μανιοκατάθλιψη διαφέρει από τον εγκέφαλο ενός ατόμου που δεν πάσχει από την ψυχική νόσο. Έχει διαπιστωθεί πως τα άτομα με μανιοκατάθλιψη χάνουν μεγαλύτερες ποσότητες φαιάς ουσίας μεγαλώνοντας και γενικότερα διαθέτουν μικρότερες ποσότητες φαιάς ουσίας στο προμετωπιαίο τμήμα του εγκεφάλου τους.

2. Άγχος και κατάθλιψη

Εάν ένα άτομο πάσχει από κάποια αγχώδη διαταραχή, μετατραυματικό στρες ή φοβίες, αυξάνεται αυτομάτως ο κίνδυνος εκδήλωσης διπολικής διαταραχής. Το ίδιο ισχύει και για εξαιρετικά στρεσογόνες εμπειρίες, όπως το βαθύ πένθος. Αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί ένα σημαντικό ποσοστό (11-39%) των ατόμων που λαμβάνουν διάγνωση για μανιοκατάθλιψη πληρούν επίσης τα κριτήρια για μετατραυματικό στρες. Εμπειρίες όπως η σωματική και σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία είναι πιθανό να συμβάλουν στην εκδήλωση της διπολικής διαταραχής –εξίσου πιθανό είναι όμως ένα άτομο με διπολική διαταραχή να έχει περισσότερες πιθανότητες να βιώσει τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου μανίας και επομένως να εκδηλώσει μετατραυματικό στρες αργότερα. Έτσι, παραμένει ασαφές ποια είναι η αιτία και ποιο το αποτέλεσμα όταν μιλάμε για τη σχέση μετατραυματικού στρες και μανιοκατάθλιψης.

3. Κατάχρηση ουσιών

Άτομα που βιώνουν μια τραυματική εμπειρία ή επεισόδιο κατάθλιψης συχνά στρέφονται στο αλκοόλ ή τις ναρκωτικές ουσίες. Η κατάχρηση ουσιών δεν αποτελεί αποτελεσματικό μηχανισμό διαχείρισης. Αντιθέτως, εντείνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και τις εναλλαγές της διάθεσης.