Γιατί δεν πρέπει να δίνετε το σιρόπι με το κουτάλι στα παιδιά

Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι απευθύνονται στα Κέντρα Δηλητηριάσεων ζητώντας πρώτες βοήθειες για λάθη που έχουν γίνει με τα φάρμακα.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα των τηλεφωνημάτων γίνονται από γονείς παιδιών ηλικίας κάτω των 12 ετών, οι οποίοι συχνά μπερδεύουν τα μιλιγκράμ (mg), τα εμέλ (ml), τα κουταλάκια (του γλυκού) και τις κουταλιές (της σούπας) από τα σιρόπια που πρέπει να τους δώσουν, γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Το πρόβλημα είναι τόσο εκτεταμένο, ώστε προσφάτως πολλές αμερικανικές ιατρικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP), άρχισαν να συζητούν μήπως πρέπει να καταργηθούν όλες οι άλλες μονάδες μέτρησης και να ισχύσει για όλα τα σιρόπια μία: αυτή των ml.

Μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε προ ημερών στην επιθεώρηση «Pediatrics» υποστηρίζει αυτή την κίνηση, καθώς έδειξε πως οι γονείς που χορηγούν τα σιρόπια μετρώντας τα σε ml έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να κάνουν λάθος απ’ ό,τι όσοι τα μετρούν με κουταλάκια του καφέ ή κουταλιές της σούπας.

Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τη δρα Σόνα Γιν, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU), πήραν συνεντεύξεις από 287 γονείς αμέσως μόλις χορήγησαν στα παιδιά τους τα σιρόπια που είχαν συστήσει οι γιατροί για διάφορα νοσήματα, ζητώντας τους μεταξύ άλλων να τους δείξουν πώς μέτρησαν τα φάρμακα.

Οπως ανακάλυψαν, περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα δεν είχαν μετρήσει σωστά τα σιρόπια, ενώ ένας στους έξι είχε καταφύγει σε δόσεις στο περίπου χρησιμοποιώντας ακατάλληλα οικιακά είδη, όπως τα κουτάλια της κουζίνας.

Ομως οι γονείς αυτοί είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν χορηγήσει στα παιδιά τους λάθος δόση σε σύγκριση με εκείνους που τα είχαν μετρήσει σε ml, αφού αυτοί μοιραία χρησιμοποίησαν σύριγγες ή τους δοσομετρητές των σιροπιών (λ.χ. ιατρικά κουτάλια, καπάκια κ.λπ.) για να βρουν τα σωστά ml.

Η μελέτη, πάντως, αποκάλυψε ακόμα ότι στο 25% των περιπτώσεων τα σιρόπια δεν περιείχαν δοσομετρητές – και οι γονείς που τα αγόρασαν ήταν εκείνοι που είχαν τις περισσότερες πιθανότητες να σπεύσουν στα… συρτάρια της κουζίνας τους, αν και το ίδιο έκαναν και κάποιοι απ’ όσους πήραν φάρμακα με δοσομετρητές.

«Το κουτάλι της κουζίνας μπορεί να έχει διάφορα μεγέθη και σχήματα, οπότε ουδείς μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια την ποσότητα του φαρμάκου που χωράει» λέει ο δρ Ιαν Μ. Πολ, καθηγητής Παιδιατρικής στο Κολέγιο Ιατρικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη. «Πολύ εύκολα, λοιπόν, μπορεί ένα παιδί να πάρει πολύ μεγάλη δόση».

Εξίσου σημαντικό λάθος είναι να μπερδεύει ένας γονιός την κουταλιά της σούπας με αυτήν του καφέ: ακόμα και αν πρόκειται για το ιατρικό, διπλό πλαστικό κουταλάκι που πολλά σιρόπια έχουν στη συσκευασία, το μεγάλο κουτάλι παρέχει τριπλάσια δόση του φαρμάκου απ’ ό,τι το μικρό, συνεπώς πάλι ελλοχεύει κίνδυνος υπερδοσολογίας.

Πρόβλημα μπορεί να προκληθεί και από τη χορήγηση μικρότερης δόσης από την επιθυμητή λένε οι ειδικοί. Εάν, λ.χ., πάρει το παιδί μικρότερη ποσότητα του αντιβιοτικού για μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη στον λαιμό, το αντιβιοτικό μπορεί να μην το «πιάσει» και να παραταθεί η λοίμωξη ή να δημιουργηθούν επιπλοκές.

Η μελέτη εντόπισε λάθη ακόμα και στην ερμηνεία της συνταγής του γιατρού, καθώς πολλοί γονείς είχαν ξεχάσει τι τους είχε πει στο ιατρείο και όταν διάβασαν τη συνταγή παρερμήνευσαν όσα έγραφε είπε ο επιβλέπων ερευνητής της νέας μελέτης δρ Αλαν Λ. Μέντελσον, αναπληρωτής καθηγητής Παιδιατρικής στο NYU. Αρκετοί γονείς, εξάλλου, παρότι διάβασαν σωστά τη συνταγή, έδωσαν στα παιδιά τους τα σιρόπια με κουτάλια «επειδή έτσι έχουν συνηθίσει» πρόσθεσε.

«Είναι διάχυτη η αντίληψη ότι είναι πιο εύκολο να μετράς τα φάρμακα με κουτάλια απ’ ό,τι σε ml, αλλά αυτό είναι λάθος από ιατρικής πλευράς» σχολίασε ο δρ Ντάνιελ Μπάντνιτζ, διευθυντής του Προγράμματος Ασφαλείας των Φαρμάκων στα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ. Και πρόσθεσε ότι για να είναι ακριβής η θεραπεία, πρέπει να καταργηθούν σταδιακά οι συνταγές με «κουταλάκια» και «κουταλιές» και να χορηγούνται τα σιρόπια σε ml, τα οποία θα πρέπει να εκπαιδευτούν οι γονείς να μετρούν με τους δοσομετρητές των φαρμάκων ή με σύριγγες.