Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer: Τα 10 χαρακτηριστικά της άνοιας

Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer-‘Ανοιας η σημερινή και η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης, ενημερώνει τους πολίτες ώστε να πληροφορηθούν και να μάθουν να εντοπίζουν τα χαρακτηριστικά της άνοιας, αλλά και να μην ξεχνούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα που ζουν με άνοια.

Για φέτος ο Π.Ο.Υ. σε συνεργασία με την Παγκόσμια Εταιρεία Νόσου Alzheimer θέτει ως κεντρικό θέμα της ενημερωτικής εκστρατείας το μήνυμα «Μη με ξεχνάς» (Remember me). Μέσω της εκστρατείας αυτής, επιδιώκεται να ενθαρρυνθούν περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να βοηθήσουν τους οικείους τους αλλά και συνανθρώπους τους, δεδομένου ότι -αν και ο αντίκτυπος της εκστρατείας του Παγκόσμιου Μήνα Alzheimer-‘Ανοιας αυξάνεται- ο στιγματισμός και η παραπληροφόρηση που περιβάλλει την άνοια, παραμένει ένα παγκόσμιο πρόβλημα.

Ο παγκόσμιος μήνας για τη Νόσο Alzheimer αποτελεί αφορμή για δράση, καθώς δημιουργείται ένα παγκόσμιο κίνημα ενωμένο από την έκκλησή του για αλλαγή. Προσφέρει, επίσης, μία ευκαιρία να προβληματιστούμε -σύμφωνα και με την αρμόδια διεύθυνση της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου- σχετικά με τις επιπτώσεις της άνοιας, μιας ασθένειας που επηρεάζει όλο και περισσότερους ανθρώπους καθώς περνούν τα χρόνια. Στo πλαίσιo αυτό, του Παγκόσμιου Μήνα Alzheimer, όπως έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η αντιπεριφέρεια γνωστοποιεί τα ακόλουθα στοιχεία για την πληροφόρηση και γνώση των πολιτών:

«’Ανοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιαδήποτε κατάσταση που με την πάροδο του χρόνου προκαλεί φθορά σε μια σειρά λειτουργιών του εγκεφάλου όπως τη μνήμη, τη σκέψη, την ικανότητα αναγνώρισης, τον λόγο, τον προγραμματισμό και την προσωπικότητα.

Η Νόσος Alzheimer ανήκει στις εκφυλιστικές νόσους του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος που εμφανίζονται κατά την τρίτη ηλικία και ευθύνεται για το 50-60% των περιπτώσεων άνοιας.

Η άνοια εκδηλώνεται κυρίως με διαταραχές στην εγγραφή πρόσφατου μνημονικού υλικού, καθώς και με δυσκολίες στην ανάκληση αρχικά της πρόσφατης και σε μεταγενέστερα στάδια της απώτερης μνήμης.

Το 5% των ατόμων άνω των 65 ετών και το 20% άνω των 80 ετών έχουν νόσο Alzheimer, τη δεύτερη πιο συχνή πάθηση στην ηλικία των 80 μετά τις αρθρίτιδες.

Τα δέκα χαρακτηριστικά της άνοιας είναι:

1. Απώλεια μνήμης (δυσκολία του ατόμου να θυμηθεί τηλέφωνα, πληροφορίες, ειδήσεις, ραντεβού κλπ).

2. Δυσκολία στην εκτέλεση συνηθισμένων πράξεων (δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών πράξεων σχετικά με την οδήγηση, τη μετακίνηση, τη διατροφή, την εργασία, τα ψώνια κτλ).

3. Δυσκολία στην κρίση (αδυναμία καθορισμού και λήψης αποφάσεων ανάλογα με τα καθημερινά δεδομένα π.χ. σύγχυση στην ένδυση, στην επιλογή διαδρομών κλπ).

4. Αποπροσανατολισμός στον τόπο και τον χρόνο (δυσκολία στην ανάκληση ημερομηνιών, προσδιορισμού ωρών και περιόδων της ημέρας, αδυναμία προσδιορισμού του χώρου ακόμα και σε περιοχές κοντά στην κατοικία τους).

5. Δυσκολία στη χρήση της γλώσσας (ανάλογα με την ψυχολογική κατάσταση ξεχνούν τι θέλουν να πουν και μιλούν περιφραστικά όταν αναφέρονται σε ένα αντικείμενο).

6. Δυσκολίες με την αφαιρετική και προσθετική σκέψη (δυσκολία στη διαχείριση αριθμών π.χ. τηλέφωνα, λογαριασμούς , διαχείριση χρημάτων κλπ).

7. Απώλεια αντικειμένων (χάνουν αντικείμενα όπως κλειδιά, πορτοφόλια, έγγραφα κλπ και τοποθετούν άλλα αντικείμενα σε απίθανα μέρη κλπ).

8. Αλλαγές στη διάθεση (οι αλλαγές στην συναισθηματική κατάσταση των ατόμων με άνοια είναι ταχύτατες και διακυμαίνονται από την βαθιά λύπη, στον θυμό ή το μεγάλο κέφι, συχνά χωρίς προκλητό αίτιο).

9. Αλλαγές στην προσωπικότητα (αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά που εκδηλώνονται με παρανοϊκότητα, με υποβολιμότητα, με εξάρτηση από οικεία πρόσωπα κτλ).

10. Απώλεια πρωτοβουλίας ( απώλεια ενδιαφέροντος, προσήλωση σε παθητικές δραστηριότητες, αδυναμία συμμετοχής σε δραστηριότητες, ενώ φαίνεται να μην έχουν κανένα ενδιαφέρον)».

Στόχος του Π.Ο.Υ., αλλά και της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με άνοια καθώς και των οικογενειών τους, με την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα δικαιώματα των ατόμων με άνοια, όπως. Δικαιώματα που αφορούν: «στην προσωπική ελευθερία, την προσωπική ασφάλεια, την σωματική ακεραιότητα, την ελευθερία κίνησης, το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, στην υγεία, σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, στην δυνατότητα πρόσβασης σε εθελοντικές ή χαμηλού κόστους νομικές υπηρεσίες, στην ΄΄παραγωγική ζωή΄΄, στο δικαίωμα προστασίας από προσωπική ή οικονομική εκμετάλλευση, καθώς και σε άλλα κοινωνικά δικαιώματα».

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας: «Τα άτομα που πάσχουν από άνοια μπορούν να ζήσουν καλά ως ασθενείς ζητώντας βοήθεια και υποστήριξη από την οικογένειά τους, τον γιατρό τους, τους επαγγελματίες υγείας αλλά και από τις εταιρείες Alzheimer ανά την Ελλάδα. Τά μέλη οικογενειών που περιθάλπουν ασθενείς με άνοια διατελούν ένα δύσκολο έργο, ωστόσο μπορεί να γίνει πιο εύκολο αν σιγουρευτούν ότι φροντίζουν και τον εαυτό τους και δεν αγνοούν τις δικές τους ανάγκες. Έτσι θα βοηθήσουν σημαντικά όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και τον ασθενή τους. Η κοινωνία θα πρέπει να θυμάται ότι οι άνθρωποι που ζουν με άνοια και αυτοί που τους περιθάλπουν, μπορεί συχνά να αισθάνονται απομονωμένοι, οπότε πρέπει να κάνουν περισσότερα για να αντιμετωπίσουν τον στιγματισμό αυτών των ανθρώπων και να παρέχουν ισχυρότερο δίκτυο υποστήριξης των πασχόντων και των οικογενειών τους».

Αξίζει να σημειωθεί ότι «ο υγιεινός τρόπος ζωής βοηθάει στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης της άνοιας. Ο γενικός κανόνας είναι ότι αυτό που κάνει καλό στην καρδιά κάνει καλό και στον εγκέφαλο. Η ισορροπημένη διατροφή, με τακτική σωματική και νοητική άσκηση φροντίζει την καρδιά και τον εγκέφαλό μας. Το κλειδί είναι η ένταξη απλών κινητικών και νοητικών δραστηριοτήτων στην καθημερινή ζωή».